درود به مردم خراسان آریا خبر گزاری جمهوری خراسان
کریم کریمی :
سهراب !
کسانیکه فلم خیلی جالب “رستم و سهراب” را از تلویزیون های سیاه و سفید سالهای ۶۰ دیده باشند .
نقش سهراب پهلوان شاهنامه ی سمنگانی را استاد هاشم گدایف تاجیکستانی در آن فلم بازی کرده بودند که هنوز حیات دارند و دیروز سالروز تولد شان بود و خوشبختانه به نمایندگی از همه خراسانیان خراسان آریا آقای جعفر رنجبر از ایشان با اهدا کتاب ویژه ای قدردانی کردند.
در حقیقت هنرمندان تاجیکستانی با امکانات کم در آن اوج حاکمیت شوروی سابق و پالیسی جابرانه روسی سازی زبان، فرهنگ، تاريخ…با زنده ساختن اسطوره های خودی از طریق فیلم خدمت بزرگ و ماندگاری کردند.
معلومات بیشتر در برگه گرامی رنجبر
Jafar Ranjbar
نخست دسته ای از هنرمندان سیرک و تئاتر، شعبده بازان و رقصندگان با صدای سورنای و کرنای مهمانان محفل بزرگداشت، هاشم گدا را در بیرون تئاتر پیشواز گرفتند. در داخل ورودی یا راهرو تئاتر دو تندیس و شمار زیادی از کتابهایش و عکسهایی از او به نمایش گذاشته شده بودند.
صحنه تئاتر با ازدحامی بزرگ از هنرپیشه های تئاترهای مختلف که برای تجلیل از سالروز هاشم گدا گردهم آمده بودند، به روی تماشاچیان باز شد و هنرمندان او را به روی تختی پادشاهی که در گوشه ای از صحنه گذاشته شده بود، هدایت کردند و تا آخر محفل روی همین تخت نشسته بود و بر اجرای نمایشها نظاره می کرد.
سپس، پاره ای فیلم از نقشهایی که هاشم گدا در طول عمر خود در سینما و تئاتر بازی کرده بود، نمایش داده شد. بعد از نمایش فیلم هنرمندان از تئاترهای مختلف شهر دوشنبه پاره هایی از نمایشنامه های را که هاشم گدا در آنها نقش اجرا کرده است، مجددا اجرا کردند و در پایان هر اجرا با تعظیم به او گل هدیه می کردند.اجرا کردند و در پایان هر اجرا با تعظیم به او گل هدیه می کردند.
https://www.facebook.com/profile.php?id=100092399630305
بازرس ‘رشوه خوار’
علا الدین عبداللهیف، هنرپیشه معروف نقشهای کمدی در تئاتر لاهوتی، و همراهانش پاره ای از نمایشنامه “بازرس” نیکولای گوگول، نویسنده معروف روس را اجرا کردند. آنها به هاشم گدا که زمانی خودش نیز نقش بازرس رشوه خوار را در این نمایشنامه اجرا کرده بود، “بسته های پول” دادند.
در این محفل هنرپیشه های تئاتر “اهارون” به رهبری سعادت قاسموا، نقش “سهراب” از سوی هاشم گدا در فیلم “رستم و سهراب” بوریس کیمیاگرف (تولید سال ۱۹۷۱) را بازسازی کردند. خود خانم قاسموا نقش تهمینه مادر سهراب را اجرا کرد. هاشم گدا در نقش سهراب بلند شد و پیش تهمینه، مادرش، تعظیم کرد.
گروهی از هنرپیشگان هم نقش ادیپوس را که از بارز ترین نقشهای هاشم گدا در تئاتر تاجیک است، بازسازی کردند. در طول محفل او روی تخت شاهی نشسته بود، بر اجرای نمایشنامه ها نظاره می کرد، گاه می خندید و گاه اشک می ریخت. همزمان تصاویر هاشم گدا در هر کدامی از این نقشها در پسزمینه ظاهر می شد.
در پایان محفل او از همه هنرپیشگان تئاتر و نیز از امامعلی رحمان، رئیس جمهوری تاجیکستان برای حمایت از هنرمندان قدردانی کرد. در محفل بزرگداشت هاشم گدا در کنار فرهنگیان تاجیک، سفرا و دیپلماتهای خارجی هم حضور داشتند. انتظار می رفت رئیس جمهور نیز حضور یابد، ولی او نیامد، اما تصاویری از او هنگام اعطای عنوان “ارباب هنر تاجیکستان” به هاشم گدا در پسزمینه ظاهر شد.
منبع تصویر، UNKNOWN
بازیگر نقش سهراب
پایان پادکست
هاشم گدا متولد ۱۹۳۷ در شهر کولاب، در جنوب تاجیکستان است. او در سال ۱۹۶۰ از هنرستان لوناچارسکی شهر مسکو فارغ التحصیل شد و فعالیت هنری خود را در تئاتر شهر خجند (قبلا لنین آباد) در شمال تاجیکستان آغاز کرد. یک سال بعد در تئاتر لاهوتی شهر دوشنبه به کار شروع کرد و تا کنون هنرپیشه و کارگردان این تئاتر است.
از مهم ترین نقشها که او در صحنه تئاتر بازی کرده است، نقش “ادیپوس” سوفوکل، تراژدی نویس یونان باستان، هملت و شاه لیر در نمایشنامه های شکسپیر، خلستاکوف در نمایشنامه “بازرس” گوگول، امیر نصر سامانی در نمایشنامه “رودکی” ساتم الغزاده، تیمور در قصه “مادر” ماکسیم گورکی، سهراب در نمایشنامه “رستم و سهراب” غنی عبدالله به شمار می آیند.
بارز ترین نقش سینمایی که هاشم گدا اجرا کرده است، نقش سهراب در فیلم “رستم و سهراب” ساخته بوریس کیمیاگرف، فیلم ساز معروف اتحاد شوروی، در سال ۱۹۷۱ است. این فیلم بر اساس داستانهای شاهنامه فردوسی ساخته شده و تا به حال از موفق ترین فیلمهای ساخته شده بر اساس “شاهنامه” محسوب می شود.
از نقشهای دیگر عمده سینمایی او می توان از قرباشی احمد بیک در فیلم “جوره شکارچی”، سرباز رسولف در “زنی از دیار دور”، کامل در “۱۲ ساعت حیات”، نیاز در “محاصره”، صفر در “گریزه” (فراری) نام برد.
در نقش ادیپوس
او در مجموع در بیش از ۵۰ فیلم کارگردانهای تاجیک و خارجی، از جمله در “ازبک فیلم” ازبکستان، “آذربایجان فیلم” جمهوری آذربایجان، و فیلمهایی در آمریکا، ایتالیا، اسپانیا، بلاروس، مراکش و الجزایر، نقشهایی را اجرا کرده است. گفته می شود او در تئاتر بیش از ۱۵۰ و در سینما بیش از ۱۰۰ نقش را اجرا کرده است.
هاشم گدا به عنوان کارگردان تئاتر نمایشنامه هایی مانند “رودکی” از ساتم الغزاده، “اجاره نشینان” از فیض الله انصاری، “انتخاب داماد” از حاجی صادق، نویسندگان تاجیک، و “عشق آفریقایی” پروسپر مریمه، نویسنده فرانسوی، “ازوپ” گیلیرمه فیگیردو، نویسنده برزیلی، آثاری از پوشکین و چخف، نویسندگان روس، به صحنه گذاشته است.
این هنرپیشه تاجیک همچنین مؤلف بیس از ۱۰۰ جلد کتاب در باره فعالیتهای هنری و افکار فلسفی اش و استاد مهارت هنرپیشگی در هنرستان میرزا تورسون زاده، مؤسسه عالی هنرآموزی تاجیکستان است.
هاشم گدا سال ۱۹۸۷ برای اجرای نقش “ادیپوس” از اثر سوفوکل جایزه دولتی اتحاد شوروی و یک سال بعد عنوان “هنرمند خلق اتحاد شوروی” را دریافت کرد که از معتبر ترین جوایز هنری آن روزگار به شمار می رفتند.
- نویسنده : قیام خراسانی
- منبع خبر : BBC و شبکه های اجتماعی
