یاروسلاو هانکا، کهنه سرباز اوکراینی که اخیرا در پارلمان مورد تشویق قرار گرفت، با یک واحد نازی به نام لشکر ۱۴ وافن گرانادیر اس اس – همچنین به عنوان لشکر گالیسیا – که در سال ۱۹۴۳ تشکیل شد، خدمت کرد.
حضور او مورد انتقاد گروه های یهودی و سایر نمایندگان پارلمان قرار گرفت. آنتونی روتا، نماینده پارلمان و رئیس مجلس عوام استعفا داد و گفت عمیقاً از این اشتباه متأسف است.
اما این اولین بار نیست که نقش اوکراین در جنگ جهانی دوم بحثی را در کانادا، که میزبان بزرگترین جمعیت مهاجر اوکراینی خارج از اروپا است، برانگیخته است.
چندین بنای یادبود اختصاص داده شده به کهنه سربازان اوکراینی که در لشکر گالیسیا خدمت کرده اند در سراسر کشور وجود دارد.
گروههای یهودی همواره این بناهای یادبود را مورد انتقاد قرار دادهاند و تصریح میکنند که سربازان در لشکر گالیسیا یا به آدولف هیتلر وفادار بودهاند، یا در جرایم آلمان نازی شریک بودهاند و یا خود مرتکب جرم شده بودند. با این حال، برخی از اوکراینیها این سربازان را مدافعان آزادی میخوانند که تنها به همراه نازیها به منظور مقاومت در برابر شورویها در تلاش برای یک اوکراین مستقل جنگیدهاند.
تاریخ جنجالی
لشکر گالیسیا بخشی از وافن اس اس، یک واحد نظامی نازی بود که در مجموع مشخص شد که در جنایات متعددی از جمله قتل عام غیرنظامیان یهودی دست داشته است.
در طول جنگ، بیش از یک میلیون یهودی در اوکراین، عمدتاً بین سالهای ۱۹۴۱ و ۱۹۴۲ کشته شدند.
لشکر گالیسیا به ارتکاب جنایات جنگی متهم شده است، اما اعضای آن هرگز در دادگاه مجرم شناخته نشده اند.
گروههای یهودی بناهای یادبود کانادایی به کهنه سربازان اوکراینی را که در این لشکر جنگیدهاند محکوم کردهاند و میگویند که این بناها « تجلیل از کسانی است که فعالانه در جنایات هولوکاست شرکت کردند».
منبع تصویر، GETTY IMAGES
یکی از این بناهای تاریخی در یک گورستان خصوصی اوکراینی در اوکویل، انتاریو قرار دارد و دارای نشان لشکر گالیسیا است. یکی دیگر توسط کهنه سربازان اوکراینی در جنگ جهانی دوم در ادمونتون، آلبرتا قرار داده شد.
سومی نیز در ادمونتون، مجسمهای از نیمتنه رومن شوخویچ، رهبر ملیگرای اوکراینی و همکار نازیها را به تصویر میکشد که واحدهای تحت فرماندهیاش متهم به قتل عام یهودیان و لهستانیها هستند.
با این حال، دخالت شوخویچ مورد بحث است و او عضوی از لشکر گالیسیا نبود.
این بناهای تاریخی که قدمت آنها به دهههای ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ بازمیگردد، همه در سالهای اخیر مورد تخریب قرار گرفتهاند و کلمه «نازی» روی آنها با رنگ قرمز درج شده است.
چرا در مورد معنا و مفهوم بناهای تاریخی اختلاف نظر وجود دارد؟
پایان پادکست
دیوید مارپلز، استاد تاریخ اروپای شرقی در دانشگاه آلبرتا گفت که این به تاریخ اوکراین در جنگ و همچنین ساختار جامعه بزرگ مهاجران اوکراینی در کانادا برمی گردد.
در طول جنگ جهانی دوم، میلیونها اوکراینی در ارتش سرخ شوروی خدمت کردند، اما هزاران نفر دیگر در طرف آلمانی تحت لشکر گالیسیا جنگیدند.
پروفسور مارپلز گفت کسانی که با آلمان جنگیدند معتقد بودند که این امر به آنها یک کشور مستقل از حکومت شوروی می دهد.
در آن زمان، اوکراینیها از شوروی به خاطر نقششان در قحطی بزرگ اوکراین در سالهای ۱۹۳۳-۱۹۳۲، که به هولودومور نیز معروف بود و حدود پنج میلیون اوکراینی را به قتل رساند، ناراحت بودند.
پروفسور مارپلز گفت که ایدئولوژی های راست افراطی نیز در بیشتر کشورهای اروپایی در دهه ۱۹۳۰ – از جمله بریتانیا – مورد توجه قرار گرفتند و اوکراین نیز از این قاعده مستثنی نبود.
پس از شکست آلمان، برخی از سربازان لشکر گالیسیا پس از تسلیم شدن به نیروهای متفقین، اجازه ورود به کانادا را گرفتند. اقدامی که در آن زمان با مخالفت گروههای یهودی روبرو شد.
برخی از کاناداییهای اوکراینی تبار این سربازان و لشکر گالیسیا را به عنوان «قهرمانان ملی» میبینند که برای استقلال کشور جنگیدهاند.
آنها همچنین معتقدند که همکاری آنها با آلمان نازی کوتاه مدت بود و آنها از جمله شوخویچ، در نهایت برای اوکراین آزاد هم با شوروی و هم با آلمان ها جنگیدند.
اما جامعه یهودی به این موضوع متفاوت می نگرد.
مایکل ماستین، مدیر بنای برث کانادا به بیبیسی گفت: «نکته اصلی این است که گالیسیا، چهاردهمین واحد اساس، نازیها بودند. کانادا در گذشته از طریق کمیسیونی در سال ۱۹۸۵ که وظیفه بررسی ادعاهایی مبنی بر تبدیل شدن کانادا به پناهگاه جنایتکاران جنگی نازی ها را بر عهده داشت، به این تاریخ پرداخته است.
گزارشی که در سال بعد توسط کمیسیون منتشر شد به این نتیجه رسید که هیچ مدرکی وجود ندارد که اوکراینیهایی را که با آلمان نازی جنگیدهاند به جنایات جنگی خاص مرتبط کند.
این گزارش افزود: « صرف عضویت در گالیسیا برای توجیه پیگرد قانونی کافی نیست».
یافته های این گزارش از آن زمان توسط گروه های یهودی و برخی از مورخان مورد اعتراض قرار گرفته است.
منبع تصویر، ALAMY STOCK PHOTO
پروفسور مارپلز گفت که در زمان انتشار این گزارش، برخی از آرشیوهای جنگ جهانی دوم در اوکراین و روسیه در دسترس نبودند و از آن زمان به صورت عمومی منتشر شدهاند و تحقیقات جدیدی در مورد این موضوع انجام شده است.
او گفت که سپس از طریق این تحقیقات تکمیلی مشخص شد که برخی از کسانی که در گالیسیا خدمت می کردند در جنایات جنگی دست داشتند، اگرچه هیچ یک از آنها هرگز محکوم نشدند.
اطلاعات نادرست روسیه تاریخ اوکراین را هدف قرار می دهد
با ورود این بحث تاریخی به قرن بیست و یکم، تبلیغات مدرن روسیه که برای توجیه تهاجم خود به این کشور، دولت اوکراین را به دروغ نازی مینامید، پیچیدهتر شد.
پروفسور مارپلز گفت در حالی که افراط گرایی راست هنوز در اوکراین وجود دارد، اما بسیار کمتر از آن چیزی است که تبلیغات روسی سعی می کند مردم آن را باور کنند و مقامات منتخب اوکراین به هیچ گروه راست افراطی در این کشور وابسته نیستند.
پروفسور مارپلز گفت: «روسیه این روایت را بسیار ساده کرده است.
گروه های اوکراینی در کانادا می گویند که اختلاف بر سر بناهای تاریخی و حضور آقای هانکا در پارلمان، نتیجه این تبلیغات است.
در سال ۲۰۱۷، قبل از تهاجم روسیه به اوکراین، اما زمانی که تنشهای بین دوکشور بالا بود، سفارت روسیه در کانادا از وجود بناهای تاریخی اوکراین در کانادا انتقاد کرد و آنها را به ادای احترام به “همدستان نازی” متهم کرد.
تاراس پودیلسکی، سخنگوی مجتمع اتحاد جوانان اوکراین در ادمونتون که مجسمه شوخویچ را در خود جای داده است، گفت: کناره گیری سریع آقای هانکا توسط سیاستمداران کانادایی جدیدترین اثر کمپین اطلاعات نادرست روسیه است.
وی افزود هیچ مدرکی دال بر ارتباط این کهنه سرباز با جنایات جنگی وجود ندارد.
آقای پودیلسکی گفت: «بدون هیچ گونه روند قانونی، این شخص قربانی روایت روسی است که اکنون موفق بوده است.»
آقای مستین از گفت که او به ماهیت پیچیده این تاریخ، به ویژه برای برخی از مهاجران اوکراینی، اذعان دارد.
اما او گفت هرگونه ارتباط با نازیسم “چیزی نیست که بتوانیم اجازه دهیم نسل های آینده جشن بگیرند یا سفید کنند”.
به طور گسترده تر، محققان هولوکاست در سال های اخیر چندین کشور اروپای شرقی را به دلیل کم اهمیت جلوه دادن نقش آنها در قتل عام یهودیان در طول جنگ جهانی دوم مورد انتقاد قرار داده اند.
هر دو گروه یهودی در کانادا و کانادایی های اوکراینی تبار پشت این بناهای تاریخی گفتند که در مورد این موضوع گفتگو کرده اند.
با این حال، هر دو گفتند که قادر به توافق بر سر مسیری نیستند.
آقای پودیلسکی درباره مجسمه شوخویچ در ادمونتون گفت: «این در دارایی خصوصی خودمان است، در اموال عمومی نیست، و برای ماست که نمادی از آزادی اوکراین داشته باشیم». ما می دانیم که هیچ تخلفی در کار نبوده است.»
آقای ماستین گفت که به نظر او، جریان اخیر در مجلس عوام کانادا نشان می دهد که در دانش کانادا از تاریخ نازی ها شکاف هایی وجود دارد.
او گفت: «ما در کانادا وضعیتی داریم که در آن از تاریخچه خودمان در مورد عاملان نازی که به این کشور راه یافتهاند، نمی دانیم.
او و دیگر افراد جامعه یهودی در کانادا خواستار بررسی مجدد این تاریخ شدهاند.
واقعاً مهم است که مدیریت این جریان در بالاترین سطح و توسط نخست وزیر ما انجام شود، زیرا این چیزی است که جامعه یهودی برای دهه ها خواستار آن بوده است.»
نگهبان پیشین اردوگاه نازیها در ۹۸ سالگی تحت پیگرد قانونی قرار گرفت
منبع تصویر، GETTY IMAGES
دادستانی آلمان یک مرد ۹۸ ساله را به همدستی در کشتار حدود ۳۳۰۰ نفر در یک اردوگاه کار اجباری در جنگ جهانی دوم متهم کرد.
این مرد که هنوز نامش فاش نشده، زمانی که به عنوان نگهبان اردوگاه زاکسنهاوزن بین ژوئیه ۱۹۴۳ و فوریه ۱۹۴۵ خدمت میکرد، یک فرد نوجوان بود.
گفته میشود که او به کشتار وسیع «بیرحمانه و دسیسهآمیز» زندانیان کمک کرده است.
از سال ۲۰۱۱ آلمان، اعضای پیشین حزب نازی را برای همدستی -نه فقط قتل و شکنجه – تحت پیگرد قانونی قرار داده است.
اما وقت تنگ است زیرا کسانی که متهم شدهاند بسیار پیر هستند و برخی هم قبل از محاکمه فوت کردهاند.
اساس نازی بیش از دویست هزار نفر از جمله زندانیان سیاسی، یهودیان، سربازان اسیر شوروی و کولیها را در زاکسنهاوزن زندانی کرد.
دهها هزار زندانی بر اثر گرسنگی، کار اجباری، آزمایشهای پزشکی و قتل، بهدست اساس جان خود را از دست دادند. این اردوگاه در شمال برلین در سال ۱۹۳۶ساخته شد.
در آخرین پیگرد قضایی، با توجه به اینکه این مرد در زمان ارتکاب جنایت نوجوان بوده است، این پرونده در دادگاه اطفال و نوجوانان رسیدگی خواهد شد. او اکنون در «ماین-کینزنگ» در یک منطقه روستایی در مرکز آلمان زندگی میکند.
سال گذشته، یک پیرمرد ۱۰۱ ساله به نام جوزف شوتز به جرم کمک به قتل عام در زاکسنهاوزن مجرم شناخته شد. او به پنج سال حبس محکوم شد اما در آوریل سال جاری در حالی که هنوز آزاد بود و در انتظار نتیجه دادگاه تجدید نظر، درگذشت.
شاهد عینی، عنوان رشتهبرنامهای از بخش جهانی بیبیسی است که پنجشنبهها از بخش فارسی رادیو بیبیسی پخش میشود.
در قسمت ۲۶۶ این برنامه به موضوع محاکمهی ۱۹ نفر به دلیل نقش مهم آنها در جنگ جهانی دوم و کشتار میلیون ها یهودی در دادگاه نظامی بین المللی در شهر نورنبرگ آلمان پرداخته است. محاکمه ای که تقریباً یک سال به طول انجامید و تاریخ ساز شد.
رابی دونداس دختر قاضی بریتانیایی دادگاه، جفری لارنس است.
او که در دادگاه حضور داشت و مراحل را تماشا می کرد با کارولین بیلی درباره خاطراتش از محاکمه صحبت کرد.
چشم انداز بامدادی رادیو بیبیسی از ساعت ۷ تا ۹ بامداد هر روز بر روی این امواج و فرکانس های رادیويی و ماهوارهای پخش میشود.
برای شنیدن سایر مطالب رادیوی بی بی سی، به صفحه رادیو مراجعه کنید یا برنامههای ما را بر روی ساوند
آمریکا ۳ میلیارد دلار بیشتر کمک نظامی در اختیار اوکراین میگذارد
- نویسنده : قیام خوراسانی
- منبع خبر : BBC