عملیات فرود ویکرام حدود ساعت ۱۷:۴۵ به وقت محلی هند (۱۳:۱۵ به وقت تابستانی بریتانیا) شروع شد و سپس در ساعت ۱۸:۰۴ به وقت محلی هند با موفقیت روی سطح ماه فرود آمد.
نارندرا مودی، نخستوزیر هند، خطاب به اتاق کنترل سازمان تحقیقات فضایی هند (ایسرو) گفت: «هند اکنون روی ماه است.»
آقای مودی که به صورت مجازی و به زبان انگلیسی صحبت میکرد، گفت: «ماموریت موفقیتآمیز هند در ماه تنها مختص هند نیست.»
آقای مودی «رویکرد انسان محور» هند را ستایش کرد و گفت: «یک زمین، یک خانواده، یک آینده در سراسر جهان طنینانداز است.»
یکی از اهداف اصلی ماموریت چاندرایان-۳، کشف آب در ماه است که به گفته دانشمندان میتواند در آینده به سکونت انسان در ماه کمک کند.
با موفقیت چاندرایان-۳، اکنون هند چهارمین کشوری است که به «فرود ملایم» روی ماه دست یافته است.
این موفقیت هند در حالی است که چند روز پیش فضاپیمای لونا-۲۵ روسیه هنگام تلاش برای سقوط در همان منطقه سقوط کرد.
پس از این فرود موفق، انتظار میرود که ایسرو در مرحله بعدی شروع به انتشار تصاویری از سطح ماه کند.
تلاش هند برای فرود ماموریت چاندرایان-۲ خود در نزدیکی قطب جنوبی ماه در سال ۲۰۱۹ ناموفق بود؛ این فضاپیما به سطح ماه برخورد کرد.
بنابراین همه نگاهها به چاندرایان-۳، سومین تلاش هند، برای اکتشاف در بخش کمتر کاوششده ماه دوخته شده بود.
این فضاپیما با یک مدارگرد، یک ماهنشین (فرودگر)، و یک ماهنورد در ۱۴ ژوئیه سال جاری از مرکز فضایی سریهاریکوتا در جنوب هند پرتاب شد.
«ویکرام» به نام ویکرام سارابهای بنیانگذار سازمان تحقیقات فضایی هند (ایسرو) نامگذاری شده است و ماهنورد ۲۶ کیلوگرمی به نام «پراگیان» – واژه سانسکریت به معنی «خرد» – را در داخل خود حمل میکند.
چاندرایان-۱، اولین ماموریت ماه هند در سال ۲۰۰۸، وجود مولکولهای آب را در سطح خشک و گرم ماه کشف کرد و مشخص کرد که ماه در طول روز دارای جو است.
مدارگرد چاندرایان-۲ تا امروز همچنان به دور ماه میچرخد و در حال تحقیقات است، اما فرودگر و ماهنورد آن نتوانست فرود ملایمی داشته باشد و در حین نشست بر سطح ماه سقوط کرد.
علیرغم شکست در فرود ملایم چاندرایان-۲، یک ماموریت کاملا هدررفته نبود؛ مدارگرد آن همچنان به گردش خود به دور ماه ادامه میدهد و به ویکرام کمک میکند تا تصاویر و دادهها را برای تجزیه و تحلیل به زمین ارسال کند.
مأموريتهای فضایی در سال ۲۰۲۳
در سال ۲۰۲۳، روسیه، هند و سازمان فضایی اروپا مأموریتهایی را به مقصد ماه و تا اعماق بیشتری در فضا راهاندازی خواهند کرد.
اين پرتابها پس از مأموریت آرتمیس ۱ ناسا رخ میدهند که اخیرا مدار ماه را با استفاده از فضاپیمایی که برای باز گرداندن انسان به سطح ماه طراحی شده بود، طی کرد.
مأموریتهای به مقصد ماه را چه کسی انجام میدهد؟
هند در نظر دارد که مأموریت چاندرایان ۳ را در ژوئن ۲۰۲۳ به سوی ماه انجام دهد و یک واحد فرود و پيمايشگر روباتیک را برای کاوش سطح ماه با خود ببرد. هند اولین بار در سال ۲۰۰۸ با چاندرایان ۱ به ماه رسید.
روسیه در نظر دارد مأموریت لونا ۲۵ خود را در جولای سال ۲۰۲۳ انجام دهد تا کاوشگری را برای جمعآوری نمونههایی از منطقه قطب جنوبی ماه به آنجا بفرستد.
اسپيساکس قصد دارد تا يوساکو مائهزاوا ميلیاردر ژاپنی و هشت مسافر دیگر را به سفر «ماه عزیز» گرداگرد ماه در اواخر سال ۲۰۲۳ ببرد. اين نخستین مأموريت فضاپیمای استارشیپ این شرکت است که قادر به حمل ۱۰۰ نفر است.
ناسا، سازمان فضايی ایالات متحده آمریکا در نظر دارد مأموریت بعدیاش به سوی ماه را در سال ۲۰۲۴ با نام آرتميس ۲ انجام دهد که فضانوردان را به مدار ماه خواهد برد.
سازمان فضايی آمریکا قرار است مأموریت آرتمیس ۳ را در سال ۲۰۲۵ یا ۲۰۲۶ انجام دهد که نخستین زن و اولین فرد رنگینپوست را به ماه خواهد برد.
از زمان آخرین مأموریتهای آپولوی ناسا در سال ۱۹۷۲ اين نخستین باری است که انسانها بر سطح ماه قدم خواهند زد. ناسا گفته است که از فضاپیمای استارشیپ اسپیساکس برای این مأموریت استفاده خواهد کرد.
چین اعلام کرده است که به همراه روسیه قصد دارد پايگاهی مشترک در سطح ماه تا سال ۲۰۳۵ ایجاد کند ولی برای این طرح هیچ زمانبندی مشخصی ارایه نکرده است.
چرا کشورها به سطح ماه برمیگردند؟
به گفته دکتر مکداول، اخترشناس مرکز هاروارد-اسمیتسونین اخترفیزیک در آمریکا، هدف قدرتهای فضایی از قبیل آمریکا، روسیه و چین این است که پایگاههایی در سطح ماه برای زندگی کردن فضانوردان در آنجا ایجاد کند.
او میگوید: «سفر به ماه گام اولیهای برای سفر به مکانهای ديگر مانند مریخ است. ماه جایی عالی برای آزمايش کردن فناوریهای اعماق فضا است.»
دکتر لوسیندا کینگ، مدیر پروژه فضایی دانشگاه پورتسموث میگوید همچنین پرتاب فضاپیمایی از سطح ماه به اعماق فضا نسبت به پرتاب آن از سطح زمین نیاز به سوخت کمتری دارد.
او میافزاید یک منبع سوخت در سطح ماه کشف شده است.
دکتر کینگ میگوید: «میدانیم که در قطب جنوبی ماه آب وجود دارد. اين آب را میتوان به هيدروژن و اکسيژن فروشکست و از آن برای تجديد سوخت فضاپیما برای سفرهایی به مریخ و جاهای ديگر استفاده کرد.»
«یک دلیل برای شتاب جهت بازگشت به سطح ماه وجود دارد – که از آب آنجا ادعای سهم کنند.»
در سال ۲۰۲۳ چه مأموریتهای فضایی ديگری برنامهریزی شدهاند؟
پایان پادکست
ناسا فضاپيمای سايکی خود را در تابستان سال ۲۰۲۳ برای کاوش سیارکی به نام ۱۶ سایکی پرتاب خواهد کرد که گمان میرود این سیارک بازمانده سیارهای باشد که در نخستین روزهای شکلگیری منظومه شمسی پدید آمده باشد.
آژانس فضایی اروپا (اِسا) که ۲۲ کشور اروپایی حامی آن هستند قصد دارد کاوشگر خود به نام «قمرهای منجمد مشتری» (JUICE) را در آوریل سال ۲۰۲۳ به فضا بفرستد.
این کاوشگر به دنبال نشانههای حیات در آب يخزدهای خواهد بود که گمان میرود زیر لایههای سه قمر مشتری – گانيمد، کالیستو و اروپا باشد.
اما در اعتراض به حمله روسیه به اوکراین، اِسا ديگر از موشکی روسی برای قرار دادن تلسکوپ فضایی اقلیدس خود در مدار در سال آینده استفاده نخواهد کرد. به جای آن از موشک فالکون ۹ اسپيساکس استفاده خواهد کرد.
این سازمان همکاری با روسیه را در مأموریت اگزومارس (ExoMars) خود برای فرستادن مریخنوردی به سطح مریخ متوقف کرده و پرتاب آن را تا سال ۲۰۲۸ به تعویق انداخته است.
چین قصد دارد تلسکوپی به نام شونتیان را در دسامبر سال ۲۰۲۳ در مدار پایین زمین قرار دهد که نقشهای از ستارهها و سياهچالههای دوردست تهیه کند.
چین تا هماکنون کاوشگرها و مریخنوردهای روباتیکی را در سطح ماه و مریخ فرود آورده است و يک ايستگاه تحقیقاتی علمی به اسم تيانگونگ در فضا قرار داده است.
دکتر مکداول میگوید: «در سالهای اخیر چشماندازی برای بشریت پدید آمده است که به سوی مریخ و فراتر از آن میرود.»
او میگوید به این دلیل است که کشورهایی مثل چین و هند در سالهای اخیر در کنار آمریکا، روسيه و اروپا به قدرتهای فضایی تبدیل شدهاند.
«دولتهای آنها فکر میکنند: اگر آينده قرار است چنین باشد، ما نمیخواهیم کشورمان عقب بماند.»
- نویسنده : قیام خوراسانی
- منبع خبر : BBC