نبوغ در سال ۲۰۲۱ به اولین پرندهای تبدیل شد که در سیارهای دیگر پرواز کرد و در حالی دیگر قادر به پرواز نیست که ماموریتش بسیار بیشتر از برنامهریزی اولیه طول کشید و فرای انتظارات بود.
به گزارش خبرگزاری رویترز، بیل نلسون رئیس سازمان فضایی آمریکا گفت: «هم تلخ و هم شیرین است که باید اعلام کنم که هلیکوپتر “نبوغ” اکنون آخرین پرواز خود را روی مریخ انجام داد.»
بنابر اعلام سازمان فضایی آمریکا، این پرنده کاوشگر در طول آخرین پرواز خود در مریخ در هجدهم ژانویه پس از آنکه ارتباطش را با مریخنورد «استقامت» از دست داد، مجبور به «فرود اضطراری» شد.
مهندسان آزمایشگاه پیشرانش جت ناسا روز بعد تماس خود را با آن برقرار کردند و تصاویر گرفته شده از محل چند روز بعد نشان داد که یکی از پرههای فیبرکربنی پیشرانه چرخان آن شکسته است.
رئیس ناسا میگوید «ما در حال بررسی احتمال برخورد پرهها به سطح مریخ هستیم.»
پیشتر دانشمندان ناسا اعلام کردند عملکرد هلیکوپتر کوچکی که به مریخ فرستادهاند، باوجود اشکال فنی در پرواز چهارمش که منجر به موکول آن بهوقت دیگری شد، فرای انتظارات آنها بود.
دانشمندان و مهندسان ناسا در یک کنفرانس خبری مجازی گفتند «نبوغ» در سه پرواز اول به اندازه کافی توانایی خود را نشان داد که تصمیم گرفتهاند ماموریت آن را تا ۳۰ روز بیشتر، یعنی دو برابر ماموریتی که برنامهریزی شده بود، تمدید کنند.
سازمان هوانوردی و فضای آمریکا در ابتدا پروژه این هلیکوپتر فضایی را یک «نمایش فناوری» توصیف کرده بود که در اصل برای آزمایش توانایی پرواز در جو رقیق سیاره مریخ طراحی شده بود.
به گفته مدیر پروژه، عملکرد این هلیکوپتر بهقدری رضایتبخش بود که پروژه را از مرحله نمایشی به مرحله عملیاتی تغییر دادند تا قابلیتهای منحصر به فرد و بالقوه این سفینه را نشان دهند.
به گزارش شبکه خبری «سی ان ان»، این دستاورد میتواند اطلاعات و دادهها را با سرعت ۱۰ تا ۱۰۰ برابر سرعت سیستمهای امواج رادیویی کنونی که ناسا در ماموریتهای خود استفاده میکند، ارسال و در آینده به ماموریتهای ناسا کمک کند تا با انجام کاوش هایی در اعماق فضا، اکتشافات بیشتری در مورد منشا کیهان انجام دهد.
این موضوع همچنین میتواند پایهگذار فناوریهایی باشد تا به راحتی بتوان با انسان هایی که در حال سفر به مریخ هستند، ارتباط برقرار کرد.
در این آزمایش برای اولین بار لیزری را پرتاب شد که با دادههای رمزگذاری شده از فاصله نزدیک به ۱۰ میلیون مایلی، ۱۶ میلیون کیلومتری، ارسال شد و به تلسکوپ هیل در رصدخانه پالومار مؤسسه فناوری کالیفرنیا رسید.
میرا سرینیواسان، سرپرست عملیات به سیانان گفت: «آزمایش ۱۴ نوامبر نخستین آزمایشی بود که به طور کامل تشکیلات زمینی و فرستنده و گیرنده پرواز را در برگرفت.»
جیسون میچل، مدیر بخش ارتباطات و فناوریهای ناوبری پیشرفته ناسا، هم گفت: «دستیابی موفقیتآمیز به ارتباطات نوری و لیزری هم برای دانشمندان و محققان ماموریتهای فضایی و هم برای کاوش انسان در اعماق فضا موهبتی بزرگ است.»
تصاویر تلسکوپ «اقلیدس» ستارهشناسان را به کاوش «جهان تاریک» ترغیب میکند
ستارهشناسان اروپایی روز سهشنبه ۱۶ آبان اولین تصاویر دریافتی از تلسکوپ فضایی «اقلیدس» را منتشر کردند.
ماموریت اقلیدس برای درک بهتر و کشف اسرار ماده تاریک و انرژی تاریک – نیروهای پنهانی که تصور میشود ۹۵ درصد از گیتی را تشکیل داده باشند – طراحی شده است.
آژانس فضایی اروپا، که در این ماموریت شش ساله با ناسا همکاری دارد، به خبرگزاری رویترز گفت که این تصاویر واضحترین تصاویر از نوع خود هستند و توانایی تلسکوپ فضایی اقلیدس در رصد میلیاردها کهکشان تا فاصلهای به دوری ۱۰ میلیارد سال نوری از زمین را نشان میدهند.
به گفته آژانس فضایی اروپا این تصاویر شامل چهار ناحیه از کیهان نسبتاً نزدیک، از جمله هزار کهکشان متعلق به «خوشه عظیم برساووش» که تنها ۲۴۰ میلیون سال نوری از ما فاصله دارد، و بیش از یکصد هزار کهکشان پراکنده دیگر در پسزمینه هستند.
دانشمندان بر این باورند که ساختارهای وسیع و به نظر سازمانیافتهای مانند خوشه کهکشانی برساووش تنها در صورت وجود ماده تاریک میتواند شکل گرفته باشد.
کرول ماندل، مدیر علمی آژانس فضایی اروپا، میگوید که تنها ۵ درصد از کیهان «که میتوانیم آن را ببینیم برای ما قابل درک است.»
خانم ماندل در مصاحبهای با رویترز گفت: «ما بقیه کیهان را تاریک مینامیم، چون که نوری در طیف الکترومغناطیسی معمول تولید نمیکند. ولی از وجود آن اطلاع داریم چون تاثیر آن را بر روی ماده قابل رویت میبینیم.»
او افزود که یکی از این تاثیرات ماده تاریک در کنار هم قرار دادن برخی از عظیمترین ساختارهای گیتی مثل خوشههای کهکشانی است.
انرژی تاریک حتی از ماده تاریک هم اسرارآمیزتر است.
وجود فرضی آن تنها در سالهای دهه ۱۳۷۰ با مطالعه ستارگان در حال انفجار به نام «سوپرنوا» یا اَبَرنُواَخترها به ثبوت رسید. سه دانشمند آمریکایی در همین رابطه جایزه نوبل سال ۱۳۹۰ را به اشتراک دریافت کردند.
آنها با کمک بخشی از مشاهدات قبلی تلسکوپ فضایی هابل، به این نتیجه رسیدند که جهان نه تنها در حال انبساط است، بلکه سرعت انبساط آن رو به افزایش است – کشف خیرهکنندهای که به آن چه که «انرژی تاریک» نام گرفت، نسبت داده شد.
تلسکوپ فضایی اقلیدس، متعلق به آژانس فضایی اروپا، به نام اقلیدس، ریاضیدان یونانی، نامگذاری شده است.
این تلسکوپ در روز دهم تیر ۱۴۰۲ درون محفظه موشک فالکون-۹ شرکت اسپیساکس از ایستگاه فضایی «کیپ کاناورال» در ایالت فلوریدای آمریکا به فضا پرتاب شد.
این مأموریت ۱.۴ میلیارد دلاری دستکم شش سال طول خواهد کشید.
توقف طولانی در ماه و مریخ میسر شد؛ ناسا به فناوری تولید اکسیژن از جو دیگر کرات دست یافت
به گزارش ناسا، دستگاه موکسی (آزمایش بهرهبرداری از منابع اکسیژن در محل مریخ)، برای شانزدهمین و آخرین بار روی مریخ نورد استقامت (یا پشتکار) ناسا اکسیژن تولید و بسیار موفقتر و فراتر از انتظار سازندگانش در «موسسه فناوری ماساچوست» عمل کرده است.
پم ملوری معاون مدیر ناسا با ابراز خشنودی از «عملکرد چشمگیر» موکسی MOXIE گفت که این دستگاه با استخراج اکسیژن از جو مریخ یا کره ماه میتواند به تامین هوای قابل تنفس یا اکسیژن مورد نیاز «پیشران موشک» برای فضانوردان آینده کمک کند.
به گفته او «توسعه فناوریهایی که به ما امکان استفاده از منابع در ماه و مریخ را میدهند» برای ایجاد حضور طولانیمدت در ماه، ایجاد اقتصاد قوی در ماه و حمایت از یک کمپین اکتشافی اولیه انسانی در مریخ بسیار مهم هستند.
ناسا همچنین اعلام کرد از زمانی که مریخنورد استقامت در سال ۲۰۲۱ روی مریخ فرود آمد، تاکنون موکسی در مجموع ۱۲۲ گرم اکسیژن تولید کرده است که این میزان، تنها نیاز یک سگ کوچک برای ۱۰ ساعت تنفس را تامین میکند.
در کارآمدترین حالت نیز این دستگاه توانست ۱۲ گرم اکسیژن در ساعت که دو برابر بیشتر از اهداف اولیه ناسا برای این ابزار بوده است را با خلوص ۹۸ درصد یا بهتر تولید کند.
دستگاه (آزمایش بهرهبرداری از منابع اکسیژن در محل مریخ) یا «موکسی» از طریق یک فرآیند الکتروشیمیایی که یک اتم اکسیژن را از هر مولکول دی اکسید کربن پمپ شده از جو رقیق مریخ جدا میکند، اکسیژن مولکولی تولید میکند.
این دستگاه علاوه بر آن که میتواند با تولید اکسیژن مورد نیاز فضانوردان،به ماموریتهای آینده اکتشاف انسانی کمک کند،قادر است به عنوان «منبع پیشران موشک» در مقادیر صنعتی، برای پرتاب موشک با سرنشین، برای بازگشت به زمین مورد استفاده قرار گیرد.
ناسا قصد دارد سرعت حرکت مریخنوردش را افزایش دهد
یک بهروزرسانی نرمافزاری جدید به زودی سرعت مریخنورد ناسا را ۵۰ درصد افزایش میدهد و به آن امکان میدهد مسافت بیشتری را برای انجام تحقیقات طی کند.
این به روزرسانی که قرار بود مدتها قبل انجام شود به دلیل وجود یک حفره مرموز تاکنون انجام نشده است.
این مریخنورد، ده سال پیش روی مریخ فرود آمد و میتوان آن را به روشهای مختلفی کنترل کرد، اما در اکثر مواقع، در حالت فاصلهسنجی بصری عمل میکند. این بدان معناست که در نقاطی که معمولاً با توجه به اندازهگیری چرخش چرخها از یکدیگر فاصله دارند، توقف میکند و از عکسها برای محاسبه مسافتی که واقعاً طی کرده است استفاده میکند.
این می تواند حیاتی باشد زیرا اگر مریخنورد فقط به اندازهگیری چرخش چرخها متکی باشد، خطاهای بزرگی به مرور زمان رخ میدهد.
ناسا از زمانی که مریخنورد قبلی که با استفاده از حسگرهای داخلی حرکت میکرد در شن گیر کرد، به شدت به فاصلهسنجی بصری متکی است. اگر مهندسان میدانستند که چرخها به جای راندن مریخنورد به جلو در حال چرخش هستند، ممکن بود بتوانند از فاجعه قبلی جلوگیری کنند و ماموریت ها را گسترش دهند.
طی یک رانندگی که قرار بود حدود پنجاه متر طول داشته باشد، مریخنورد فرصت که از سال ۲۰۰۴ تا ۲۰۱۸ در مریخ فعال بود، با چرخش چرخها مواجه شد و در واقعیت تنها دو متر را طی کرد.
حالا این به روزرسانی جدید به مریخنورد موسوم به «کنجکاوی» اجازه میدهد تا در حالی که ساکن است از محیط اطراف خود عکس بگیرد، اما در حین حرکت، وضعیت سکون قبلی خود را بررسی کند.
متعاقباً میتواند هر گونه خطا را در صورت یافتن جبران کند. این باعث کاهش اشتباهات میشود و به مریخ نورد این امکان را میدهد تا تقریباً به طور مداوم حرکت کند و آزمایشها نشان داده است که سرعت ۸۳.۲ متر در ساعت را نیز ممکن میکند.
مریخ نورد استقامت، طی یکسال فعالیت خود در مریخ، جنوب و غرب این سیاره را مورد بررسی قرارداده اما به تازگی از منطقه فرود خود دور شده تا به دهانه رودخانه برسد. به گفته دانشمندان ناسا، مریخ نورد استقامت طی یک هفته آینده به کاوش بیشتر در این بخش از سیاره می پردازد تا بتواند با ارسال تصاویری واضح از منطقه به شناسایی تاریخ مریخ و احتمال وجود آب و نشانه های حیات در آن کمک کند.
“کن فارلی”(Ken Farley) دانشمند پروژه استقامت از موسسه فناوری کالیفرنیا میگوید:«ما به دنبال نشانههایی از حیات در صخرههای دلتای رودخانه و سنگهایی هستیم که فکر میکنیم زمانی، گِلی در کف یک دریاچه بودهاند.
مریخنورد استقامت به همراه مریخ نورد کنجکاوی، در حال بررسی لایههای سنگی مریخ و به دنبال سرنخهایی در مورد تغییر این سیاره از دنیایی نسبتا گرم و مرطوب به یک سیاره بیابانی و سرد هستند.
اختصاصی؛ شمارش معکوس برای آغاز سفر شبیهسازی شده به مریخ؛ یک دانشمند ایرانی هم در این ماموریت حضور دارد
به گزارش صدای آمریکا، کامک عبادی دانشمند و فضانورد ایرانی، یکی از چهار عضو این گروه است که در کنار آبیشک باگات، سوزان هیلبیگ و آریانا لوتسیچ روز جمعه ۲۶ ژانویه وارد تاسیسات زمینی خواهند شد تا در طول ماموریت شبیهسازی شده به سیاره سرخ، به مدت ۴۵ روز مانند فضانوردان مریخ، زندگی و کار کنند.
کامک عبادی در گفتگوی اختصاصی با صدای آمریکا در این باره گفت: «این سفر شباهت بسیار زیادی به سفر واقعی به مریخ دارد، هدف ناسا از انجام این آزمایش این است که بتواند تا پایان دهه ۲۰ سفر انسان به ماه و تا پایان دهه ۳۰ سفر بشر به مریخ را بدون کوچکترین اشکالی، محقق کند.»
این محقق ایرانی و شاگرد دانشمند فقید ناسا، دکتر فیروز نادری در ادامه افزود: «از آنجاییکه دانشمندان قصد دارند این بار سفر انسان به ماه و مریخ را قطعی و انسانها را بر روی این دو کره ماندگار کنند، ناسا تلاش میکند تا در آزمایشهای زمینی متعدد و دقیق، قبل از انجام سفر نهایی واقعی، تغییرات اساسی در زندگی، خلقیات و رفتارهای جسمی و ذهنی انسانها را در یک سفر مجازی و شبیهسازی شده بررسی کند و خطر انجام سفرهای بین سیارهای آینده را تا حد صفر پایین بیاورد.»
کامک عبادی که فرزند محمد عبادی از پیشکسوتان عرصه دوبله فیلم و کارتون در ایران است همچنین با اشاره به فاصله بیش از یک میلیارد کیلومتری سفر رفت و برگشت به مریخ گفت: «سفر یکطرفه از زمین به مریخ ۸ ماه طول میکشد بنابراین ما در دوره ۴۵ روزه ضمن شبیهسازی محیط سفر،به طور کامل از دسترسی به جهان واقعی قطع شده و علاوه بر پیادهروی مجازی بر روی سطح مریخ، هر روز از ۷ صبح تا ۱۱ شب تحت آزمایشهای حساس و دقیق ناسا قرار میگیریم تا پس از این ماموریت نتایج مطالعات، به صورت عملی در سفرهای واقعی به مریخ و ماه مورد استفاده قرار گیرد.»
این ماموریت نخستین مورد از چهار ماموریت شبیهسازی شده به مریخ است که در سال ۲۰۲۴ انجام خواهد شد. هر ماموریت شامل خدمه متفاوتی متشکل از چهار داوطلب تحقیقاتی است و ماموریت نهایی قرار است در ۱۶ دسامبر امسال به پایان برسد.
مرکز فضایی محمد بن راشد امارات متحده عربی و آژانس فضایی اروپا در این مطالعه با سازمان فضایی آمریکا همکاری میکنند.
- نویسنده : قیام خوراسانی
- منبع خبر : VOA
