- محمد همدر و حنان رازق
- بیبیسی عربی
زمانی که حماس حمله مرگبار روز شنبه به اسرائیل را آغاز کرد، چتربازان مسلح هم از جمله ستیزهجویانی بودند که از آسمان غزه وارد اسرائیل شدند.
گردانهای عزالدین قسام -شاخه نظامی جنبش حماس- به شرکتکنندگان در یک فستیوال موسیقی و مناطق اطراف نوار غزه در اسرائیل حمله کردند. حماس این حمله غافلگیرانه را عملیات «طوفان الاقصی» نامید.
ریچارد هکت، سخنگوی ارتش اسرائیل تایید کرد که جنگجویان فلسطینی با پاراگلایدر از آسمان، و همین طور از راه زمین و دریا وارد خاک اسرائیل شدند.
عکسهای و ویدیوهایی که در شبکههای اجتماعی دست به دست میشد، نفرات گردانهای قسام را نشان میداد که با چتر در حال فرود هستند. گفته میشود این اولین بار است که نیروهای حماس از این شیوه برای حمله به اسرائیل استفاده میکنند.
عبور هوایی از حصار مرزی
شبه نظامیان فلسطینی توانستند با استفاده از پاراگلایدرهایی با صندلیهای یک یا دو نفره از روی حصارهای مرزی عبور کنند.
این پاراگلایدرها مجهز به پره و موتور بودند، و چتربازان با استفاده از قابلیت هدایت و تغییر مسیر آن، از آسمان غزه وارد اسرائیل شدند.
تاکتیکهای جنگ جهانی دوم
چتربازان نظامی معمولا برای انتقال و انداختن کمک و نیازهای واحدهای زمینی ارتش پرواز میکنند و هدف از به کار بردن آنها نفوذ به خطوط دشمن، در پشت جبهههای نبرد است.
تیمهای رزمی چتربازی اولین بار در جریان جنگ جهانی دوم و از سوی هر دو طرف جنگ – نیروهای آلمانی و همین طور متفقین- به کار گرفته شدند.
حمله گلایدری سال ۱۹۸۷
حملات روز شنبه حماس یادآور عملیاتی بود که دو فلسطینی عضو «جبهه مردمی برای آزادی فلسطین – فرماندهی کل» علیه اسرائیل انجام دادند. فرماندهی کل گروهی بود که با انشعاب از جبهه مردمی برای آزادی فلسطین در سال ۱۹۶۸ تاسیس شد.
در آن عملیات که نوامبر سال ۱۹۸۷ صورت گرفت و بعدها با نام «شب گلایدرها» مشهور شد، این دو نفر سوار بر پاراگلایدر، از جنوب لبنان وارد اسرائیل شدند و به یک مرکز نظامی حمله کردند. یکی از آنها قبل از عملیات کشته شد اما نفر دوم شش سرباز اسرائیلی را کشت و هفت نفر دیگر را زخمی کرد و بعد از آن خود در تیراندازی نیروهای اسرائیلی کشته شد.
حمله زمینی
پایان پادکست
استفاده از پاراگلایدر یا چترهای مجهز به موتور و قابلیت هدایت، راه را برای حمله زمینی شبه نظامیان حماس علیه اسرائیل هموار کرد. به این معنا که دیگر لازم نبود برای نفوذ به خاک اسرائیل از تپهها بالا بروند یا از هواپیما فرود بیایند.
موتور این چترها نیروی پیشرانی را برای چتربازان فراهم میکرد که با بتوانند تا سرعت ۵۶ کیلومتر در ساعت شتاب بگیرند.
پاراگلایدرهای میتوانند با متوسط ارتفاع ۵۰۰۰ متر از زمین، تا سه ساعت روی هوا در حال پرواز باشند.
بر اساس اطلاعات سایتهای مربوط به پاراگلایدرها، توان حمل بار آنها تا ۲۳۰ کیلوگرم یا معادل وزن ۳ یا چهار نفر است.
این ماشینهای هوانوردی میتوانند با یک صندلی برای پرواز یک نفر ساخته شوند یا با نصب یک سهچرخه زیر چتر، دو نفر را در خود جا دهند.
رسانههای نظامی ویدیوهایی را از گردانهای عزالدین قسام منتشر کردهاند كه پارگلایدرهایی را با یک یا دو سرنشین در حال بلند شدن از زمین در غزه نشان میدهد.
تصاویر دیگر جنگجویانی را نشان میدهد که قبل از فرود آمدن و حمله در خاک اسرائیل، از آسمان در حال شلیک کردن هستند. در این تصاویر میبینیم که بعضی از چترها در حال انتقال نیروهای موتورسوار هستند.
حماس واحد چتربازانی را که از روی حصارهای مرزی به خاک اسرائیل نفوذ کردند «اسکادران صقر» نام گذاشته که به معنای شاهین است.
چرا ارتش اسرائیل نتوانست چتربازان را رصد کند؟
ویدیوهایی که رسانههای وابسته به حماس منتشر کردند، چتربازان مسلح را نشان میدهد که زیر پوشش راکتباران سنگین اسرائیل از نوار غزه، به پرواز در میآیند.
در تصاویر دیده میشود که بعضی از آنها در ارتفاع پایین پرواز میکنند و پاراگلایدرهای دیگر در آسمان اوج گرفتهاند.
این چتربازان به وضوح و با چشم غیر مسلح در آسمان مناطق اطراف غزه در اسرائیل قابل مشاهده هستند.
رسانههای اسرائیلی ارتش را زیر سوال بردهاند که چرا نتوانسته پاراگلایدرهای حماس را شناسایی و منهدم کند.
نیروهای اسرائیلی هنوز دلیل مشخصی برای این مسئله ارائه نکردهاند که چرا سیستم پدافند هوایی در تشخیص چتربازانی که از مرز عبور کردند، ناکام بوده است. به ویژه آن که این چتربازان آن قدر نزدیک و قابل رویت بودند که مردم با موبایل از آنها فیلم گرفتهاند.
گنبد آهنین
بعد از حمله حماس این سوال پیش آمده که آیا اسرائیلیها بیش از حد به فناوری پدافندی خود اتکا کردهاند و از گشتیهای مرزی غافل شدهاند.
بر اساس گزارشها سیستمهای پدافند هوایی اسرائیل، از جمله گنبد آهنین، برای ردیابی و مقابله با اشیاء پرنده کوچک مانند پاراگلایدر طراحی نشده است.
حملات چندجانبه
به گفته محمد ضیف، فرمانده گردانهای عزالدین قسام، حماس حملات برقآسای روز شنبه را با شلیک پنج هزار راکت به سوی اسرائیل آغاز کرد.
راکتباران اسرائیل با یورش شبه نظامیان حماس از مرز زمینی با نفوذ از حصارها، از دریا با استفاده از قایقهای توپدار، و همین طور از هوا با فرستادن چتربازان همراه شد.
در گزارشهای نظامی و رسانهای این مسئله مورد توجه قرار گرفته که حمله چتربازان و قابلیت آنها برای عبور بدون شناسایی از سیستمهای پدافند هوایی، عامل تعیینکنندهای در عملیات نفوذ به خاک اسرائیل بوده است.
حمله حماس در همان روز اول با کشتار بیسابقه غیرنظامیان و نظامیان اسرائیلی در مناطق نزدیک به نوار غزه در اسرائیل همراه شد.
شبه نظامیان بیش از ۱۰۰ نظامی و غیرنظامی اسرائیلی را ربودند و حماس اکنون تهدید به کشتن آنها کرده است.
یبیسی در پاسخ به انتقادها، از سیاست خود برای عدم استفاده از واژه «تروریست» برای حماس دفاع کرد
بیبیسی از تصمیم خود مبنی بر عدم توصیف شبهنظامیان حماس به عنوان «تروریست» در پوشش خبری خود از حملات اخیر در اسرائیل دفاع کرده است.
گرانت شاپس، وزیر دفاع بریتانیا، گفته است که این سیاست «شرمآور» است.
یک سخنگوی بیبیسی خاطرنشان کرد که این یک موضع دیرینه برای خبرنگاران آن است که خودشان این اصطلاح را بکار نبرند مگر اینکه استفاده از آن را به شخص دیگری نسبت دهند.
جان سیمپسون، خبرنگار پرسابقه امور بینالملل بیبیسی، گفته است: «تروریست خواندن یک نفر به این معنی است که شما جانب یک طرف را میگیرید و با آن رویداد با بیطرفی مناسب برخورد نمیکنید.»
اما آقای شاپس گفته است که بیبیسی باید «اصول اخلاقی» خود را تعیین کند.
او به ایستگاه رادیویی البیسی گفت: «در واقع فکر میکنم [این سیاست] شرمآور است، این ایده که نوعی برابری و تساوی وجود دارد. آنها همیشه خواهند گفت، خوب دو طرف وجود دارد.»
آقای شاپس افزود که حماس «مردم بیگناه، نوزادان، شرکتکنندگان جشنواره، و بازنشستگان را سلاخی کرده است»، یک سازمان ممنوعه در بریتانیا است، به این معنی که دولت رسما آن را یک سازمان «تروریستی» میداند که حمایت از آن غیرقانونی است.
پایان پادکست
جیمز کلورلی، وزیر امور خارجه بریتانیا و لوسی فریزر، وزیر فرهنگ بریتانیا هم از بیبیسی خواستهاند تا در سیاست خود تجدیدنظر کند.
کییر استارمر، رهبر حزب کارگر، هم گفته است که بیبیسی «باید توضیح دهد که چرا از این واژه [تروریست] استفاده نمیکند.»
آقای استارمر به ایستگاه رادیویی البیسی گفت: «من [در مورد حماس] گفتم تروریسم و تروریست و به نظر من این چیزی است که ما شاهد آن هستیم.»
سخنگوی بیبیسی گفته است: «ما همیشه نحوه استفاده از زبان [واژگان] را بسیار جدی میگیریم.»
«هرکسی که پوشش ما را تماشا میکند یا گوش میدهد، بارها استفاده از واژه ‘تروریست’ را میشنود؛ ما آن را به کسانی که آن را بکار میبرند نسبت میدهیم و نقل میکنیم، برای مثال، دولت بریتانیا.»
«این رویکردی است که ما برای دههها مورد استفاده قرار دادهایم و با رویکرد سایر رسانهها همخوانی دارد.»
«بیبیسی از نظر تحریریه یک رسانه مستقل است که وظیفهاش توضیح دقیق اتفاقات ‘روی زمین’ است تا مخاطبان ما بتوانند خودشان قضاوت کنند.»
جان سیمپسون در پستی در ایکس (تویتتر سابق) در پاسخ به این انتقاد نوشت: «سیاستمداران بریتانیایی به خوبی میدانند که چرا بیبیسی از واژه ‘تروریست’ اجتناب میکند و در طول سالها بسیاری از آنها به طور خصوصی با آن موافق بودهاند.»
جنگ اسرائیل و غزه که شنبه گذشته (۷ اکتبر) با حمله حماس به جنوب اسرائیل شروع شد، در صدر اخبار جهان بوده است.
شبهنظامیان حماس وارد محلههای مسکونی اسرائیلی شدند، دستکم ۱۲۰۰ نفر را کشتند و دهها گروگان را با خود به غزه بردند.
اسرائیل هم دست به حملات هوایی تلافیجویانه به غزه زده است، که منجر به کشته شدن بیش از ۱۰۰۰ فلسطینی شده است. اسرائیل همچنین تمام منابع برق و سوخت و آب را در غزه قطع کرده است.
دستورالعملهای بیبیسی چه میگویند؟
دستورالعملهای تحریریه بیبیسی میگویند استفاده از واژه «تروریست» میتواند «به جای کمک به فهم [وضعیت]، ایجاد مانع کند».
این دستورالعملها میگویند: «باید با توصیف کامل آنچه اتفاق افتاده است، پیامدهای کامل آن عمل را به مخاطبان خود منتقل کنیم.»
«ما باید از واژگانی استفاده کنیم که به طور خاص مرتکب عمل را توصیف کند، مانند بمبگذار، مهاجم، مرد مسلح، آدمربا، شورشی، و ستیزهجو.»
«ما نباید زبان (واژگان) دیگران را به عنوان زبان خود بپذیریم؛ مسئولیت ما این است که بیطرف بمانیم و به گونهای گزارش دهیم که مخاطبان ما بتوانند ارزیابیهای خود را از اینکه چه کسی با چه کسی چه کار میکند، انجام دهد.»
مصر ادعای رسانهای مبنی بر هشدار قبلی به اسرائیل درباره حمله حماس را تکذیب کرد
مقامات مصری سعی دارند با میانجیگری میان اسرائیل و حماس ضمن فراهم کردن کریدورهای امن کمکرسانی بشردوستانه به مردم غزه، به خشونتهای دو طرف پایان داده و از گسترش دامنه جنگ به منطقه جلوگیری کنند
در پی انتشار اخباری مبنی بر تماس دستگاه امنیتی و اطلاعاتی مصر با مقامات اسرائیل درباره حمله غافلگیرانه گروه حماس پیش از وقوع آن، منابع رسمی مصری اعلام کردند: «آنچه در برخی رسانهها در خصوص هشدار مصر به اسرائیل در مورد عملیات بزرگ ۱۰ روز قبل از شروع جنگ منتشر شد، کاملا نادرست است.»
به گفته این منابع عالیرتبه، مصر رسما گزارشهایی مبنی بر هشدار به اسرائیل در مورد عملیات بزرگ ۱۰ روز قبل از شروع جنگ را تکذیب میکند.
به گزارش رسانههای مصری، این منابع به رسانهها گفتند که «موضع مصر برای همه شناخته شده است و این همان چیزی است که مصر در انظار عمومی میگوید، یعنی پایبندی به مسأله فلسطین» و خاطرنشان کردند که «سازمانهای مصری تماسهای خود را از همان لحظه آغاز کردند تا با هر دو طرف برای آرام کردن اوضاع و جلوگیری از تشدید تنش صحبت کنند».
در حالی که منابع مصری هشدار نهادهای اطلاعاتی مصر با اسرائیل را تکذیب میکنند، «رویترز» به نقل از رئیس کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان آمریکا روز چهارشنبه، ۱۹ مهر گزارش داد که اسرائیل سه روز قبل از اینکه حماس نیروهای اسرائیلی را در یک حمله گسترده غافلگیر کند، از مصر در مورد خشونت احتمالی هشدار دریافت کرده است.
مایکل مک کال، نماینده جمهوریخواه، پس از یک نشست اطلاعاتی پشت درهای بسته برای قانونگذاران درباره بحران در نوار غزه به خبرنگاران گفت: «ما میدانیم که مصر سه روز قبل به اسرائیلیها هشدار داده است که چنین رویدادی ممکن است رخ دهد.»
او گفت: «من نمیخواهم زیاد وارد (اطلاعات) طبقهبندی شوم، اما هشدار داده شده. من فکر میکنم سوال اینجاست که (این هشدار) در چه سطحی بوده است.»
در حالیکه گمانهزنیها درباره اطلاع مقامات امنیتی اسرائیل از این حمله بالا گرفته، مصر کماکان سعی دارد در میانجیگریها جهت حل این بحران که تاکنون جان ۲۳۰۰ نفر را در دو سوی جنگ گرفته و به زخمی شدن هزاران نفر منجر شده است، ایفای نقش کند.
عبدالفتاح السیسی، رئیس جمهوری مصر، چهارشنبه ۱۹ مهر در تماسی تلفنی با سلطان هیثم بن طارق، سلطان عمان، در خصوص تحولات تشدید تنش بین دو طرف فلسطینی و اسرائیلی و پیامدهای جدی آن صحبت کرد.
به گزارش رسانههای مصری، این گفتوگو درباره امنیت و ثبات منطقه و تشدید رنج انسانی که غیرنظامیان به دلیل درگیری متحمل شدهاند، بوده است.
بر اساس این گزارشها، رهبران دو کشور بر اهمیت وحدت تلاشها برای ترغیب همه طرفها به آرامش و کاهش خشونت توافق کردند و تماسهای جاری در این زمینه را بررسی کردند.
در این تماس تلفنی بر ضرورت پیشبرد تلاشها برای دستیابی به راه حلی عادلانه، جامع و پایدار برای مسئله فلسطین بر اساس راهحل دو کشوری، بر اساس شرایط و تصمیمات مشروع بینالمللی، بهعنوان راهی که امنیت و ثبات را برای همه مردم منطقه به دست آورد، تاکید شده است.
خبرگزاریهای اسرائیلی روز دوشنبه ۱۸ مهر گزارش کردند که سرویسهای اطلاعاتی و جاسوسی مصر پیشتر به اسرائیل خبر داده بودند که «چیز بزرگی» در راه است.
روزنامه «تایمز اسرائیل»، دوشنبه نوشت که اسرائیل اما به این هشدار مقامات امنیتی مصری توجهی نکرده بود.
اسرائیل دولت اضطراری جنگ تشکیل داد
بنی گانتز، وزیر دفاع سابق اسرائیل، پیش از پیوستن به کابینه جنگ خواستار آن شده بود که کنست هیچ قانونی خارج از موضوع جنگ را در دوره این دولت تصویب نکند
حزب «وحدت ملی» به رهبری بنی گانتز، وزیر دفاع سابق در بیانیهای مشترک با ائتلاف حاکم بر اسرائیل، چهارشنبه ۱۹ مهر، نوشت که بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل و بنی گانتز، وزیر سابق دفاع و رهبر حزب مخالف میانهرو برای تشکیل یک دولت اضطراری به توافق رسیدهاند.
به گزارش «رویترز»، در این بیانیه آمده است که طرفین توافق کردند کابینه جنگی متشکل از نتانیاهو، گانتز و یوآو گالانت وزیر دفاع بههمراه دو فرد ناظر تشکیل دهند و در طول جنگ با حماس در غزه، هیچ سیاست یا قانون نامربوطی در این دولت به تصویب نرسد.
حزب «لیکود» به رهبری بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، روز گذشته گفت که در حال برداشتن «گامهای بزرگ» به سوی تشکیل دولت وحدت، در شرایطی است که این کشور در حال جنگ است و با اختلافات عمیق داخلی مواجه است.
در بیانیه این حزب که در روز سهشنبه، ۱۸ مهر منتشر شد، آمده است که نتانیاهو از بنی گانتز، رئیس یکی از احزاب مخالف اصلی برای این گفتوگو در این باره دعوت کرده بود.
سازمان رادیو و تلویزیون اسرائیل نیز روز سهشنبه اعلام کرد که اعضای ائتلاف شرکتکننده در دولت نتانیاهو با تشکیل دولت جدیدی که به عنوان «دولت جنگ» عمل خواهد کرد، موافقت کردند.
بر اساس این گزارش، اعضای ائتلاف جلسهای برگزار کردند که در طی آن امکان تشکیل یک دولت اضطراری برای مدیریت مسائل جنگی را مورد بحث و بررسی قرار دادند.
اپوزیسیون اسرائیل تمایل خود را برای ورود به چنین دولتی ابراز کرده و نتانیاهو در این رابطه با یائیر لاپید، رهبر مخالفان دیدارهایی داشته است.
بنی گانتز، وزیر دفاع سابق، با ورود به یک «دولت جنگی» موافقت کرده، اما تصریح کرده بود که کنست هیچ قانونی خارج از موضوع جنگ را در دوره این دولت تصویب نکند.
- نویسنده : قیام خوراسانی
- منبع خبر : BBC