- نویسنده, آیاندا چارلی-ژهانسبورگ، تاماسین فورد- لندن
- شغل, بیبیسی
در آفریقای جنوبی یک گروه ضد مهاجران موسوم به «عملیات دادولا»، به دلیل یورش به کسب و کارهای متعلق به اتباع خارجی و مجبور کردن آنان به بستن مغازههایشان، شهرت بدی پیدا کرده است. در یکی از موارد نادر، خبرنگاران بیبیسی موفق شدهاند با اعضای این گروه که مهمترین جنبش خیابانی ضد مهاجران محسوب میشوند، تماس بگیرند.
در آشپزخانه مدرسهای در کوا ثما، شهرکی در شرق ژهانسبورگ، دیماکاتسو ماکونا، سرگرم درست کردن ساندویچ است. او دست تنها سرپرست سه فرزند است. ۵۷ سال دارد بیش از ۱۰ سال است که آشپز است.
در حالی که نمیخواهداشکهایش سرازیر شود میگوید: «به شما راستش را میگویم، من از خارجیها متنفرم. چقدر دلم میخواهد که آنها اسباب و اثاثیهشان را جمع کنند و از کشور ما بروند بیرون.»
تا موقعی که خانم ماکونا عکس پسرش را در تلفن نشان نداده بود میشد دلیل یک چنین نفرت شدیدی درک کرد. در این عکس پسرش با بدن ضعیف و لاغر و چشمان بیحالت و بینور و آثار سوختگی در سراسر بدنش، بازوانش و تمام صورتش دیده میشود.
خانم ماکونا میگوید پسرش چهارده ساله که بود استفاده از مواد مخدر را شروع کرد. خیلی اوقات برای خرید مواد مخدر دزدی میکرد ولی یک روز وقتی میخواست چند کابل برق را برای فروش بدزدد، دچار برقگرفتگی شد و بدنش سوخت.
پسرش مخدر موسوم به شیشه و نیااُپ، مصرف میکرد که بسیار اعتیادآور است و مردم را در سراسر آفریقای جنوبی بدبخت کرده است. خانم ماکونا خارجیان را مسبب فروش این مواد میداند و به همین جهت است که از گروه ضد مهاجران موسوم به عملیات دادولا حمایت میکند.
او به بیبیسی میگوید دادولا تنها چیزی است که او را سر پا نگهداشته است.
پایان پادکست
«عملیات دادولا»، دو سال قبل در شهرک سیاهپوستنشین سوئتو به راه افتاد و اولین گروهی است که حملات پارتیزانی ناشی از بیگانهستیزی را که تاریخ آن به اندکی پس از پایان حکومت اقلیت سفیدپوست در سال ۱۹۹۴ باز میگردد، رسمی کرد. این گروه خود را جنبشی مدنی میخواند و یک پلتفرم ضد مهاجران به نام «دادولا» را که در زبان زولو به معنی «مجبور به خروج» است، اداره میکند.
شهرک سوئتو، در خط مقدم مقاومت ضد مهاجران قرار داشت و محل زندگی نلسون ماندلا، اولین رئیسجمهور آفریقای جنوبی بعدش از پایان آپارتاید، بود که به طور دموکراتیک انتخاب شده بود. اکنون این شهرک اقامتگاه معروفترین گروه ضد مهاجران آفریقای جنوبی است.
در کشوری که از هر سه نفر یک نفر بیکار است و دارای یکی از نابرابرترین جوامع در دنیاست، خارجیان هدف آسانی شدهاند.
ولی رقم مهاجران در آفریقای جنوبی رقم بسیار اغراقآمیزی است. موسسه مطالعات امنیتی، که سازمان تحقیقاتی مستقل مستقر در پرتوریا، پایتخت آفریقای جنوبی، است، در گزارشی که در سال ۲۰۲۲ انتشار داد شمار مهاجران در این کشور را سه میلیون و ۹۵۰ هزار نفر یعنی حدود ۶ و نیم درصد کل جمعیت این کشور اعلام کرده، رقمی که با موازین بینالمللی همخوانی دارد. این رقم شامل تمام مهاجران است بدون در نظر گرفتن وضعیت حقوقی آنها یا این که از کجا آمدهاند.
حرفهای بیگانهستیزانه که بعضی از مقامات دولتی، سیاستمداران و گروههای ضد مهاجران میزنند این قصه ساختگی را که کشور لبریز از مهاجران است تقویت کرده است. بررسی دیدگاههای اجتماعی آفریقای جنوبی در سال ۲۰۲۱ نشان میدهد که تقریبا نیمی از ۶۰ میلیون جمعیت این کشور باور دارند که شمار مهاجران بین ۱۷ تا ۴۰ میلیون نفر است.
نظرسنجیها حاکی از این است که حمایت از حزب حاکم کنگره ملی آفریقا، که زمانی نلسون ماندلا رهبر آن بود، برای اولین بار به زیر ۵۰ درصد رسیده است.
زندیل دابولا، که در رایگیری ژوئن ۲۰۲۳ به رهبری عملیات دادولا، انتخاب شد، با لحنی آرام، قاطعانه و پرجذبه میگوید: «خارجیان مسبب اصلی تنگنای اقتصادی آفریقای جنوبی هستند.»
هنگامی که به او گفته شد این مبارزه صرفا بر اساس تنفر صورت میگیرد، به بیبیسی گفت: «اینجا ما باید واقعبین باشیم و قبول کنیم که بیشترِ مشکلاتی که داریم به دلیل سیل اتباع خارجی است.»
«کشور ما وضعیت آشفتهای دارد. اتباع خارجی روی یک برنامه ۲۰ ساله برای تصاحب آفریقای جنوبی کار میکنند.»
هنگامی که از خانم دابولا در باره واقعیت این برنامه ۲۰ ساله سئوال شد، اذعان کرد که شایعه است ولی او معتقد است که صحت دارد.
«شما همه جا مواد مخدر را میبینید و بیشتر معتادان به این مواد آفریقایی جنوبیها هستند نه اتباع خارجی. خب چه اتفاقی دارد میافتد؟ آیا دارند این مواد را به خورد خواهران و برادران ما میدهند تا تصاحب کشور برایشان آسانتر شود؟»
ولی اقدامات ناشی از خشمی که متوجه مهاجران است ممکن است مهاجرانی را که به طور قانونی وارد کشور شده و به صورت قانونی کار میکنند، هدف قرار بدهد. یک نیجریهای، که افراد را برای بازاریابی آموزش میدهد و در اوایل سال جاری میلادی در ژهانسبورگ هدف حمله گروه عملیات دادولا قرار گرفت، به بیبیسی گفت دو زن با تیزر به او حمله کردند، لباسهایش را داخل جوی آب انداختند و سئوالپیچش کردند.
وی گفت این دو زن دادزنان به او ناسزا میگفتند: «تو باید برگردی به نیجریه …. ماها دادولا هستیم، ما اهل آفریقای جنوبی هستیم.»
او که همه چیزش را از دست داده حالا در خیابانها میخوابد. میگوید: «من در این کشور رای دادم. من شهروند اینجا هستم. من هیچ کشوری را ندیدهام که با مردم این طور رفتار کند. اگر کار غیرقانونی میکنم مرا اخراج کنید. ولی من که کار غیرقانونی نمیکنم. اما حالا شما من را بدبخت کردهاید. من نمیتوانیم اجارهام را پرداخت کنم. میخواهم بروم. تحملم تمام شده.»
عملیات دادولا همچنان میگوید نگران سرازیر شدن مواد مخدر به طرف محرومترین طبقات این کشور است و موضوع شکایت اصلی آنها همین است، ولی دادههایی که ادعای آنان مبنی بر این که فروشندگان مواد مخدر شهروند آفریقای جنوبی نیستند را ثابت کند، وجود ندارد.
در دیپکلوف، در شرق سوئتو، خبرنگار بیبیسی به کسانی ملحق میشود که خود را نیروی ضربت میخوانند. آنها که در کامیونها نشستهاند خیال دارند به سراغ یک دکاندار موزامبیکی بروند که صاحبخانهاش که اهل آفریقای جنوبی است میگوید اجارهاش را پرداخت نکرده است.
قرار بود این یک گفتگو باشد ولی به سرعت به یک برخورد منجر شد. ماندلا لنکوسی، یکی از این افراد، دکاندار را تهدید به کتک خوردن کرد. وقتی بیبیسی از آنها در باره رفتار قلدرمآبانهشان پرسد، گفتند آنان قانون را اجرا میکنند.
آقای لنکوسی، که او هم اهل سوئتو و در حال حاضر بیکار است در حمله به خانهها و محل کسب و کار مهاجران، کسانی که مظنون به ارتکاب همه چیز از فروش مواد مخدر گرفته یا ماندن در کشور پس از منقضی شدن ویزایشان هستند، شرکت میکند.
«ما در دوران آپارتاید بزرگ شدیم، وقتی که همه چیز بهتر از حالا بود.» و بعد با اشاره به مشکلات مواد مخدر اضافه میکند: «در آنموقع قانون، قانون بود.» دوستش با تایید این سخنان میگوید: «آفریقای جنوبی باید به همان آفریقای جنوبی سابق که ما میشناسیم برگردد. پدران ما دکانهای بقالی را باز کردند ولی حالا تمام بقالیها در دست خارجیها به خصوص بنگلادشیها، سومالیاییها و اتیوپیاییهاست. چرا؟»
سیریل رامافوزا، رئیس جمهوری آفریقای جنوبی، از تظاهرات ضد مهاجران انتقاد کرده و گروههای پارتیزانی را که به مهاجران حمله کرده و آنان را مورد آزار و ایذا قرار میدهند ملامت کرده است. وی رفتار این گروهها را مشابه سرکوب جوامع سیاهپوست در دوره رژیم آپارتاید دانسته است.
آقای رامافوزا در سال ۲۰۱۹ برای مقابله با نژادپرستی و بیگانهستیزی برنامه اقدام ملی را پیاده کرد ولی کمپینکنندگان خواهان اقدام بیشتر دولت هستند.
آنی میکائیل، یکی از فعالان پنل مشورتی مهاجران ژهانسبورگ به بیبیسی میگوید مهاجران فقیرترین مردم هستند و در حقیقت باید آنان را تحسین کرد که برای بقای خود تلاش میکنند.
ولی خانم دابولا، به نوبه خود میگوید منتقدین عملیات دادولا که معتقدند این گروه جمعی از پارتیزانهای پرخشونت است، اشتباه فکر میکنند.
«ما خشونت را تشویق نمیکنیم و نمیخواهیم مردم احساس اذیت و آزار کنند… ولی نمیخواهیم خارجیها بر ما چیره شوند و ما کاری درباره آن نکنیم.»
در ماه مه گذشته صدها نفر از طرفداران این گروه برای شرکت در اولین کنفرانس ملی عملیات دادولا به ژهانسبورگ رفتند و برای ثبت گروه به عنوان یک حزب سیاسی رای دادند.
آنان در حالی که پرچمهای آفریقای جنوبی را همراه داشتند با رقص و آواز در خیابانهای ژهانسبورگ به سوی سالن شهرداری به راه افتاده بودند، مثل مراسم جشن و سرور.
ولی اشعاری که آنها میخوانند حاوی پیام تهدیدآمیز است: «خارجیها را بسوزانید. ما به گاراژ میرویم، کمی بنزین میخریم و خارجیها را می سوزانیم.»
لباس نظامی آنان یادآور زمانی است که آفریقای جنوبی برای آزادی مبارزه میکرد. تمام اینها نشاندهنده یک آمادگی برای نبرد است.
خانم ماکونا هم که لبخند به لب دارد و تیشرت حزبش را پوشیده در بین جمعیت است. او میگوید: «عملیات دادولا امروز تاریخ ساز خواهد شد.»
آیساک لسول، مشاور فنی عملیات دادولا، که روی صحنه است از طرفداران حزب که در حال هورا کشیدن هستند میپرسد: «آیا ما با خارجیهای غیرقانونی صلح میکنیم؟»
حاضران یک صدا با فریاد میگویند «نه».
طبق قانون آفریقای جنوبی ثبت یک حزب به این معنی نیست که خود به خود واجد شرایط شرکت در انتخابات میشود- باید مسیرهایی را طی کند.
این حزب دارای یک مانیفست یا هر گونه سیاست دیگری جز موضعش در برابر خارجیها نیست، اگر چه خانم دابولا میگوید حزب در تمام استانهای آفریقای جنوبی جز کیپ شمالی حضور دارد.
طرفداران حزب جدید هنگام صحبت با بیبیسی به نظر میرسید واقعا خواستار تثبیت وضعیت در جوامعشان هستند. مردمی که از اوضاع کنونی به ستوه آمدهاند نشاندهنده تغییر جو در چشمانداز سیاسی آفریقای جنوبی هستند.
اسقف اعظم دزموند توتو از رهبران جنبش ضد آپارتاید در آفریقای جنوبی درگذشت
منبع تصویر، PA MEDIA
اسقف اعظم دزموند توتو، برنده جایزه صلح نوبل که در پایان دادن به آپارتاید در آفریقای جنوبی نقش مهمی داشت، در ۹۰ سالگی درگذشت.
سیریل رامافوسا، رئیس جمهور آفریقای جنوبی گفت که مرگ این روحانی “فصلی دیگر از سوگواری در وداع ملت با نسلی برجسته در آفریقای جنوبی است”.
آقای رامافوسا گفت که اسقف اعظم توتو در به جا گذاشتن “آفریقای جنوبی آزاد” کمک کرده است.
دزموند توتو یکی از شناخته شده ترین چهرهها در داخل و خارج آفریقای جنوبی بود.
او معاصر با نلسون ماندلا، نماد ضد آپارتاید و یکی از نیروهای موثر در جنبشی بود که به سیاست تبعیض نژادی پایان داد، سیاستی که توسط دولت اقلیت سفیدپوست علیه اکثریت سیاهپوست در آفریقای جنوبی از سال ۱۹۴۸ تا ۱۹۹۱ اعمال شد.
او در سال ۱۹۸۴ به خاطر نقشش در مبارزه برای از بین بردن نظام آپارتاید جایزه صلح نوبل گرفت.
باراک اوباما، رئیس جمهور سابق آمریکا در واکنش به مرگ دزموند توتو او را یک معلم، یک دوست و یک راهنمای برجسته توصیف کرد که نگران بی عدالتی در هر جای جهان بود.
دالای لاما، رهبر معنوی بوداییان از دوستی پایدار خود با اسقف توتو صحبت کرد و او را الهام بخش جهان توصیف کرد.
بنیاد نلسون ماندلا هم گفت که او انسانی خارق العاده بود.
رئیس جمهوری کنیا هم گفت که دزموند توتو الهام بخش نسلی از رهبران آفریقا بود.
مرگ دزموند توتو تنها چند هفته پس از مرگ اف دبلیو دی کلرک، آخرین رئیس جمهور دوران آپارتاید رخ داد .
رئیس جمهور آفریقای جنوبی گفته که توتو “یک رهبر نمادین معنوی، فعالی ضد آپارتاید و مبارز جهانی حقوق بشر” بود.
آقای رامافوسا او را به عنوان یک میهن پرست بی همتا توصیف کرد، رهبری اصولگرا و عملگرایی که به بینش کتاب مقدس که گفته ایمان بدون عمل مرده است، معنا داد.
سیل در آفریقای جنوبی به کشته شدن بیش از ۳۰۰ نفر منجر شد
منبع تصویر، AFP
آمار تلفات سیل ویرانگر در استان کوازولو-ناتال در آفریقای جنوبی به بیش از ۳۰۰ نفر رسیده است.
بارش مداوم و شدید باران که در روزهای اخیر باعث تخریب خانهها، ساختمانها، جادهها و پلها شده، دولت را بر آن داشت که روز گذشته را وضعیت “بحرانی و فاجعه آمیز” اعلام کند.
عملیات جستجو و نجات پس از بدترین سیل در دهههای اخیر در این کشور ادامه دارد.
رانش زمین باعت محبوس شدن مردم در زیر ساختمانها شده و پیش بینی جاری شدن سیلهای بیشتری شده است.
گزارشهایی حاکی از اختلال در عملیات امداد رسانی به دلیل شرایط نامساعد و دشواری در دسترسی به سیلزدگان وجود دارد.
بخشهایی از بزرگراه مهمی که شهر دوربان را به استان خائوتنگ، مرکز اقتصادی متصل میکند، مسدود شده است.
سیریل راموفوسا، رئیس جمهور آفریقای جنوبی که از این منطقه بازدید کرده تغییرات اقلیمی را باعث بروز چنین سیلی در کشور دانسته و وعده کمک داده است.
شهردار دوربان اشکال در شبکه زهکشی این شهر را رد کرده و گفت که شدت این سیل بی سابقه بوده است.
- نویسنده : قیام خوراسانی
- منبع خبر : BBC