میزان پایگاه خبری قوه قضائیه در خبر خود نوشت «حکم دادگاه کیفری یک استان تهران مبنی بر «قصاص نفس» محمد قبادلو در پرونده به شهادت رساندن یک مامور نیروی انتظامی به نام «فرید کرمپور حسنوند» و مجروح کردن ۵ مامور دیگر در جریان ناآرامیهای سال گذشته، پس از تأیید در دیوان عالی کشور، اجرا شد».
محمد قبادلو متولد ۱۳۷۹ و ساکن شهر پرند بود. روز دوشنبه امیر رئیسیان، وکیل محمد قبادلو از بازداشتشدگان در اعتراضات سراسری سال گذشته در ایران، از دریافت «ابلاغیه اجرای حکم» اعدام او خبر داده بود.
آقای رئیسیان بلافاصله پس از اعلام خبر اجرای حکم موکلش در پایگاه خبری میزان در پستی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت «خبرگزاری میزان اگر راست میگوید شماره و تاریخ صدور این حکم را اعلام کند. در این پرونده حکم قطعی قصاص در اعاده دادرسی توسط شعبه اول دیوان عالی کشور نقض شده است و پس از آن شعبه همعرض هم حکم نداده است. حکم دیگری هم به ما ابلاغ نشده است.»
اما خبرگزاری فارس به نقل از قوه قضائیه نوشت «پرونده اعاده دادرسی محمد قبادلو ۲ بار در دیوانعالی کشور رد شده و ادعای وکیل این متهم صحت ندارد.»
آقای رئیسیان کسانی که اظهاراتش را به چالش کشیدند به مناظره دعوت کرده است.
پیشتر نهادهای ناظر بر وضعیت حقوق بشر هم از روند رسیدگی و تشریفات حقوقی پرونده او انتقاد کرده بودند.
آقای رئیسیان تاکید کرده بود که پرونده اعاده دادرسی در دیوانعالی کشور هنوز تعیینتکلیف نشده بود.
محاکمه محمد قبادلو در شعبه ۱۵ دادگاه انقلاب به ریاست ابوالقاسم صلواتی برگزار شد و در رسانههای حکومت بازتاب داشت.
این نخستین بار نبود که حکومت ایران پس از اعتراضات در این کشور، محاکم «تلویزیونی» و به گفته مقامات حکومت «دادگاه علنی» بر پا میکنند. شاهدان و نهادهای ناظر حقوق بشر میگویند این دادگاهها «نمایشی» و «زیر اعترافات اجباری» است.
انتشار تصاویری از مقابل زندان قزلحصار پس از اجرای حکم اعدام
پس از اجرای حکم، امیرحسین میراسماعیلی روزنامهنگار مستقر در ایران ویدیوهایی را در حساب خود در شبکه ایکس منتشر کرده که لحظات پس از اعدام محمد قبادلو را نشان میدهد و در آن فریاد و شیون بستگان آقای قبادلو در مقابل زندان قزلحصار شنیده میشود.
در این ویدیو، صدای زنانی که صدای فریادهایشان در ویدیو شنیده میشود «مادر و خاله محمد قبادلو» معرفی کرده که خطاب به ماموران زندان میگویند «محمد من را شما کشتید. اون به خاطر همه شما جوونها به خیابون رفت.»
پس از اعلام خبر اعدام قریب الوقوع محمد قبادلو تجمعهای اعتراضی در خارج از ایران برگزار شد و بسیاری از کاربران شبکههای اجتماعی هم خواستار توقف اعدام او شده بودند.
اعلام خبر اعدام قریب الوقوع آقای قبادلو روز دوشنبه با واکنش گسترده کاربران ایرانی در شبکههای اجتماعی و مقامها و نهادهای سیاسی و حقوق بشری جهانی روبرو شد.
در آلمان شماری از ایرانیان مقیم این کشور در چندین شهر از جمله فرانکفورت، برلین و بن تجمعات اعتراضی برگزار کردند و «اعدام قریبالوقوع» محمد قبادلو از بازداشتشدگان در اعتراضات سراسری اخیر در ایران را محکوم کردند.
در همین کشور، کلارا بونگر، نماینده پارلمان آلمان، کفیل سیاسی محمد قبادلو با انتشار ویدیویی در شبکههای اجتماعی از جامعه جهانی خواست که مانع اعدام او شوند.
پیشتر سازمان عفو بینالملل هم با تکرار این خواسته در بیانیهای نوشته بود «رئیس قوه قضائیه باید برنامه خودسرانه و غیرقانونی اعدام محمد قبادلو را که به شکل ناگهانی برای فردا تعیین شده است، متوقف کند. پرونده این جوان دارای اختلال روانی که در بستر اعتراضات زن زندگی آزادی دستگیر شده، مبتنی بر اعترافات گرفته شده زیر شکنجه است و مخفیانه پیش برده شده است.»
سازمانهای حقوق بشری صدور و اجرای احکام اعدام و قصاص در ایران را «خشونت حکومتی و بازتولید چرخه پرخاشگری» میخوانند و خواستار لغو مجازات اعدام در این کشور به ویژه برای محکومان سیاسی و امنیتی هستند.
پرونده روانشناسی محمد قبادلو چه بود؟
در پی اعلام خبر اعدام محمد قبادلو برخی از رسانههای دولتی در ایران اسنادی از پرونده او را منتشر کردند.
خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی ایران (ایرنا) با انتشار مدارک شعبه ۳۹ دیوان عالی کشور و نظر کارشناسان پرونده نوشت «علائم و شواهد از اختلال عمده روانشناسی که باعث فقدان قوه تمییز و کنترل اراده گردد در زمان وقوع جرم در نامبرده مشاهده نمیشود و مسئول اعمال و رفتار خود بوده است»
محمد قبادلو که به زیرگرفتن عمدی گروهی از ماموران نیروی انتظامی و قتل استوار فرید کرمپور متهم شده بود از جمله متهمانی بود که در نخستین روز آغاز محاکمه زندانیان سیاسی اعتراضهای سال گذشته و در روز هفتم آبان ماه ۱۴۰۱در برابر قاضی حاضر شد.
اندکی بعد از آن جلسه دادگاه، معصومه احمدی، مادر آقای قبادلو با انتشار ویدئویی در شبکههای اجتماعی گفت فرزندش به بیماری «دو قطبی» مبتلاست و در ماههای اخیر از درمان بیماریاش خودداری کرده است.
بیبیسی فارسی در آذرماه سال گذشته به مدارکی دست یافت که نشان میداد بیمارستان میلاد شهریار تایید کرده که محمد قبادلو از سال ۱۳۹۵ به دلیل بیماری دوقطبی در این بیمارستان تحت درمان بوده است.
در گواهی پزشکی بیمارستان میلاد شهریار تاکید شده بود «پرخاشگری و انجام کارهای خطرناک» از علائم این بیماری است.
بیشتر بخوانید:
برگزاری آخرین جلسه رسیدگی به پرونده متهمان به قتل داریوش مهرجویی و همسرش
قوه قضائیه ایران از برگزاری دومین و آخرین جلسه رسیدگی به پرونده متهمان به قتل داریوش مهرجویی و همسرش، وحیده محمدیفر در شعبه اول دادگاه کیفری یک استان البرز خبر داده است. دیروز اولین جلسه این دادگاه با حضور چهار متهم برگزار شده بود.
حسین فاضلی هریکندی، رئیس کل دادگستری استان البرز گفت امروز پنجشنبه (۲۸ دی ماه) دو متهم دیگر این پرونده تفهیم اتهام شدند.
اتهامات مطرح شده «شروع به قتل عمد و مباشرت در آن»، «ایراد ضرب و جرح عمدی، مشارکت در سرقت، ورود به عنف، تهدید با چاقو و اخفای ادله جرم» عنوان شده است.
وکلای اولیای دم آقای مهرجویی و همسرش از دادگاه تقاضای صدور حکم قصاص برای ارتکاب قتل عمدی مقتولین و پرداخت دیه و صدور مجازات برای ورود به عنف و سرقت را کردند.
قرار است دادگاه رای نهایی را در «مهلت قانونی» صادر کند.
در جلسه امروز دادگاه متهمان و وکلای آنها هم به دفاع از خود پرداختند.
یکی از متهمان که از او بنام «اسکندر» یاد شده گفت: «هدف ما کشتن کسی نبود و فقط قصد سرقت از منزل مهرجویی را داشتیم.»
او همچنین درباره قتل وحیده محمدیفر گفت که به همراه متهم ردیف اول (کریم) «به زور دست و پایش را بستیم و او را با ضربات چاقو زدم. این متهم سپس گفت که یکی از هم دستان او به نام کریم ضربهای با چاقو به خانم محمدیفر وارد کرده که موجب «خونریزی خیلی شدید» او شده بوده است.
متهم دیگر این پرونده فردی بود که از او به نام «میر ویس» یاد شد.
او گفت که «من چهار ضربه چوب به مرحوم مهرجویی زدم وهدف سرقت نبود، بلکه قتل بود.»
با این حال کریم -متهم ردیف اول پرونده- اتهام قتل آقای مهرجویی و همسرش را مجددا رد کرده است.
دیروز در اولین جلسه این دادگاه که به صورت علنی برگزار شد، وکیل آقای مهرجویی برای هر چهار متهم درخواست قصاص کرده بود.
متهم ردیف اول (کریم) دیروز گفته بود: «اصلا قتل را قبول ندارم. در آن شهرک چهار باغ دستم بود. باغ مهرجویی یکی از آنها بود. من زمان قتل در باغ فردی دیگر بودم و خواستم دوربینها را چک کنند تا این حرفم مشخص شود اما این کار انجام نشد.»
پلیس استان البرز در اولین ساعات یکشنبه ۲۳ مهرماه امسال از کشف اجساد داریوش مهرجویی و وحیده محمدیفر در خانه خود خبر داد.
آنها در ویلای شخصی در شهرک زیبادشت منطقه فرخ آباد در شهرستان فردیس استان البرز به قتل رسیدند.
خانه آقای مهرجویی در شهرک زیبادشت شمالی واقع شده است و این شهرک نگهبانی ۲۴ ساعته و کنترل ورود و خروج دارد.
پس از کشته شدن این دو، رئیس کل دادگستری استان البرز گفته بود که علت مرگ داریوش مهرجویی و همسرش «خونریزی شدید به دلیل جراحات وارده به واسطه برخورد چاقو یا جسم برنده و نوک تیز به بدن» بوده است.
در گزارش پزشکی قانونی آمده بود که «ضرباتی با چوب یا جسم سخت» به سر داریوش مهرجویی برخورد کرده است که منجر به شکستگی سر نشده و علت فوت نبوده است.
قتل داریوش مهرجویی و همسرش جامعه ایران را دچار بهت و حیرت کرد و بعضی از کاربران شبکههای اجتماعی ، آن را به قتلهای زنجیرهای دهه هفتاد ایران تشبیه کردند که کار عوامل وزارت اطلاعات بود و به «نیروهای خودسر» معروف شدند.
برگزاری اولین جلسه رسیدگی به پرونده متهمان به قتل داریوش مهرجویی و وحیده محمدی
رئیس کل دادگستری استان البرز از اولین جلسه رسیدگی به پرونده قتل داریوش مهرجویی و همسرش، وحیده محمدی خبر داده است. این دادگاه در شعبه اول دادگاه کیفری استان البرز برگزار شد و متهم اصلی که از او «کریم» یاد شده، ارتکاب قتل را رد کرد.
گفته شده اولیای دم آقای مهرجویی در این دادگاه حضور نداشتند.
به گفته رئیس کل دادگستری استان البرز اتهامات متهم ردیف اول با عناوین «مباشرت در قتل عمدی»، «مشارکت در سرقت تعزیری»، «ورود به عنف به منزل دیگران»، و «تهدید با چاقو» تفهیم اتهام شده است.
این جلسه به صورت علنی و با حضور سه وکیل خانواده مهرجویی و محمدیفر برگزار شد.
به گزارش روزنامه شرق وکیل آقای مهرجویی برای هر چهار متهم درخواست قصاص کرده است.
در این جلسه وکیل آقای مهرجویی ایرادهایی را به روند تحقیقات در این پرونده مطرح کرد؛ از جمله «در عکسهای صحنه جرم مشخص است در اطراف آقای مهرجویی خون ریخته شده اما لباس او خونی نیست.»
این وکیل همچنین گفته است آقای مهرجویی در روز قتل لباس رسمی به تن داشت؛ «در حالی که او هرگز در خانه این طور لباس نمیپوشید و پوشش او نشان میهد منتظر مهمان بوده است. »
به گفته او درخواست بررسی دوربینهای مداربسته اطراف صحنه جرم بینتیجه مانده است.
رسانههای ایران گفتهاند متهم ردیف اول (کریم) گفت: «اصلا قتل را قبول ندارم. در آن شهرک چهار باغ دستم بود. باغ مهرجویی یکی از آنها بود. من زمان قتل در باغ فردی دیگر بودم و خواستم دوربینها را چک کنند تا این حرفم مشخص شود اما این کار انجام نشد. سر کار بودم و داشتم کارگری میکردم که من را گرفتند. من مرتکب قتل نشدم و به زور اعتراف کردم.».
او اتهام سرقت را هم رد کرده است.
در اولین ساعات بامداد یکشنبه ۲۳ مهرماه، رسانههای ایران به نقل از پلیس استان البرز، از کشف پیکرهای داریوش مهرجویی، کارگردان مشهور و وحیده محمدیفر، نویسنده و همسر او در خانه شان خبر دادند.
قتل این دو در ویلای شخصی آنها در شهرک زیبادشت منطقه فرخ آباد در شهرستان فردیس استان البرز اتفاق افتاد.
خانه آقای مهرجویی در شهرک زیبادشت شمالی واقع شده است و این شهرک نگهبانی ۲۴ ساعته و کنترل ورود و خروج دارد.
پس از کشته شدن این دو، حسین فاضلی هریکندی، رئیس کل دادگستری استان البرز گفته بود که علت مرگ داریوش مهرجویی و همسرش «خونریزی شدید به دلیل جراحات وارده به واسطه برخورد چاقو یا جسم برنده و نوک تیز به بدن» بوده است.
در گزارش پزشکی قانونی آمده بود که «ضرباتی با چوب یا جسم سخت» به سر داریوش مهرجویی برخورد کرده است که منجر به شکستگی سر نشده و علت فوت نبوده است.
سخنگوی پلیس ایران دو روز پس از وقوع جنایت از دستگیری ۷ مظنون در این پرونده خبر داد که امروز چهار متهم اصلی محاکمه شدهاند.
در روزهای اول پس از قتل بعضی از خبرگزاریهای ایران گزارش کرده بودند که «باجناقهای آقای مهرجویی» در میان بازداشتشدگان هستند و انگیزه آنها را نیز «اختلافات مالی» ذکر کرده بودند که پلیس آن را رد کرد.
قتل داریوش مهرجویی و همسرش جامعه ایران را دچار بهت و حیرت کرد. پیش از این هم مرگ کیومرث پوراحمد، دیگر کارگردان ایرانی که مقامات قضایی گفتند خودکشی کرده، با بهت و واکنش عمومی مردم و اهالی سینما روبرو شده بود.
در پی کشته شدن داریوش مهرجویی و وحیده محمدی، بسیاری از کاربران شبکههای اجتماعی ، آن را به قتلهای زنجیرهای دهه هفتاد ایران تشبیه کردند که کار عوامل وزارت اطلاعات بود و به «نیروهای خودسر» معروف شدند.
در سراسر آلمان، سالروز جنبش زن، زندگی، آزادی را گرفتند
شش نفر از مخالفان سرشناس جمهوری اسلامی «منشور همبستگی و سازماندهی» منتشر کردند
شش نفر از چهرههای سرشناس اپوزیسیون جمهوری اسلامی در خارج از ایران متنی را با عنوان «منشور همبستگی و سازماندهی» منتشر کردهاند.
حامد اسماعیلیون، نازنین بنیادی، رضا پهلوی، شیرین عبادی، مسیح علینژاد و عبدالله مهتدی اولین امضاکنندگان این متن هستند.
در این متن بر حکمرانی دموکراتیک، حقوق بشر، کرامت انسانی، عدالت، صلح، پایداری محیط زیستی و شفافیت اقتصادی تاکید شده است. یکی از موارد مشخص مورد نظر این منشور «انحلال سپاه» است و در چند جای آن بر «یکپارچگی سرزمینی» تاکید شده است.
این منشور ۱۷ بند دارد. در نخستین بند این منشور بر ضرورت «تعیین نوع حکومت از طریق همهپرسی و استقرار یک نظام دموکراتیک سکولار (بر مبنای اصل جدایی دین از حکومت)» تاکید شده است.
دومین بند این منشور درباره «حفظ یکپارچگی سرزمینی ایران با پذیرش گوناگونیِ زبانی، قومی (اتنیکی)، مذهبی و فرهنگیِ آن» است. گفته میشد این موضوع، پیشتر از موارد اختلاف شماری از چهرهها و احزاب به شمار میآمد. بعدتر در بند ششم و ذیل بخشی با عنوان «حقوق بشر و کرامت انسانی» به «پذیرش جایگاه زبانهای مادری بر اساس قوانین و کنوانسیونهای بینالمللی» هم اشاره شده است.
لغو مجازات اعدام و هر نوع کیفر جسمانی؛ ممنوعیت هر نوع مجازات خودسرانه در دوران گذار» از جمله مواد دیگر این منشور است. «انحلال سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و تمام زیرمجموعههای آن» هم از بندهای این منشور است.
در بند ۹ این منشور نیز به حقوق زنان و افراد دارای معلولیت اشاره شده است: «پیوستن و عمل به کنوانسیون بینالمللی رفع هرگونه تبعیض علیه زنان، عمل به کنوانسیون حمایت از افراد دارای معلولیت».
پیشتر، هشت چهره سرشناس ایرانی در نشستی در دانشگاه جورج تاون با تاکید بر «همبستگی» با هدف سقوط جمهوری اسلامی ایران وعده داده بودند که «منشور همبستگی و سازماندهی برای ایران» را تا پایان ماه قبل میلادی منتشر کنند. از آن جمع نام گلشیفته فرهانی و علی کریمی در زیر امضاهای منشور اخیر به چشم نمیخورد.
اکنون در «منشور همبستگی و سازماندهی برای آزادی (مهسا)» ذکر شده که «این منشور ابتدا بر فعالیتهای خارج از کشور تکیه میکند که میتواند زمینه را برای مشارکت فعالانه کنشگران داخل کشور فراهم کند.»
امضا کنندگان منشور کنونی نوشتهاند «انزوایِ جهانیِ جمهوری اسلامی از اولین گامهای لازم برای ایجاد تغییر است». آنها ایجاد فشار بینالمللی بر جمهوری اسلامی برای لغو حکم اعدام و آزادی زندانیان سیاسی در ایران، اخراج سفرا و وابستگان جمهوری اسلامی را از برنامههای خود عنوان کردهاند. هر چند همزمان تاکید شده «تاثیرگذاریِ این دولتها باید به نحوی صورت بپذیرد که آنها حق دخالت در امور داخلی و تصمیمات مردم ایران را نداشته باشند.»
این شش تن نوشتهاند «گامهای بعدی با حضور کنشگران داخل ایران بر عدالت انتقالی، تشکیل شورای انتقال قدرت و راهکارهای انتقال قدرت به حکومتی دموکراتیک، ملی و سکولار تمرکز میکند».
رضا پهلوی و مسیح علی نژاد و حامد اسماعیلیون پس از انتشار این منشور در یک برنامه لایو در اینستاگرام حاضر شدند.
رضا پهلوی در این گفتگو بار دیگر بر همبستگی در میان ایرانیان تاکید کرد و گفت «این اولین بار است که دنیا به طور جدی با آلترناتیوهای جمهوری اسلامی مذاکره میکند».
حامد اسماعیلیون بر لوگوی این منشور تاکید کرد که تمام عناصر «زن، زندگی، آزادی» در آن وجود دارد. او گفت روند نگارش این منشور شاید کُند بود اما «سازنده» بود.
مسیح علینژاد گفت با وجود «اختلاف نظرها»، هیچ گاه تا این حد شاهد «احترام و همبستگی» چهرههای سیاسی اپوزیسیون نبوده است.
این چندمین متنی است که در هفتههای اخیر زیر نام منشور و پیمان منتشر و در آن، بر حقوق بنیادین مردم در تحولات آینده ایران تاکید میشود.
در میانه بهمن ماه هم میرحسین موسوی، از چهرههای شاخص جنبش سبز در پیامی از حبس خانگی خواهان تشکیل مجلس موسسان، تدوین یک قانون اساسی جدید «برای نجات ایران» شد که به گفته او باید در یک همهپرسی آزاد به تایید مردم برسد.
در داخل ایران نیز نزدیک ۲۰ تشکل مستقل صنفی و مدنی داخل ایران یک «منشور مطالبات حداقلی» منتشر کردند. نهادهای امضاکننده تحقق این خواستها را «اولین فرامین و نتیجه اعتراضات بنیادین مردم ایران» دانستند.
«پیمان دادخواهی» نیز متن مشابهی است که در هفتههای اخیر منتشر شده است.
امضاکنندگان «منشور همبستگی و سازماندهی» کیستند؟
حامد اسماعیلیون: دندانپزشک و نویسنده ساکن کانادا. او همسر و دخترش را در فاجعه سرنگونی هواپیمای اوکراینی با موشک سپاه از دست داد و به یکی از چهرههای کلیدی دادخواهی قربانیان خشونت حکومت ایران تبدیل شده است. حامد اسماعیلیون میگوید به دنبال مقام سیاسی نیست.
نازنین بنیادی: بازیگر ایرانی-بریتانیایی سینما و تلویزیون که در سریالهای بزرگی چون «میهن» و «ارباب حلقهها» ایفای نقش کرده است. او فعالیتهایی در دفاع از حقوق بشر داشته و چند سال از سخنگویان عفو بینالملل بود. نازنین بنیادی در جریان اعتراضات در شورای امنیت سازمان ملل سخنرانی کرد.
رضا پهلوی: فرزند محمدرضا شاه پهلوی و ولیعهد پیشین ایران. او در سال ۱۳۵۹ در تبعید به عنوان پادشاه ایران سوگند یاد کرد، اما بعد از آن گفته به این نتیجه رسیده که نباید بحث شکل حکومت مانع همسویی مخالفان جمهوری اسلامی شود. رضا پهلوی در سالهای اخیر بر شعارهایی چون اتحاد، دموکراسی و حقوق بشر تاکید داشته است.
شیرین عبادی: وکیل دادگستری، حقوقدان و برنده جایزه صلح نوبل. او از بنیانگذاران کانون مدافعان حقوق بشر در ایران است و تا زمانی که در ایران بود وکالت برخی از مهمترین پروندههای سیاسی را به عهده داشت. شیرین عبادی از سرشناسترین فعالان حقوق زنان و حقوق بشر ایران و منطقه است.
مسیح علینژاد: روزنامهنگار و کنشگر. او در سالهای اخیر در پوشش اخبار اجتماعی و حقوق بشری ایران نقش پررنگی داشته است. مسیح علینژاد با کارزارهایی چون «آزادی یواشکی» و «چهارشنبههای سفید» روی موضوع حجاب اجباری تمرکز داشته است. او به همراه چهرههایی از اپوزیسیون روسیه و ونزوئلا سازمان جهانی آزادی را تاسیس کرده است.
عبدالله مهتدی: دبیرکل حزب کومهله کردستان ایران که یک حزب چپگرا و طرفدار خودمختاری برای کردهای ایران است. عبدالله مهتدی از ۱۳۶۲ تا ۱۳۷۲ دبیرکل حزب کمونیست ایران بود. او اما بعدتر در سال ۲۰۰۰ میلادی همراه بخش بزرگی از اعضای کومهله از حزب کمونیست ایران جدا شد.
- نویسنده : قیام خوراسانی
- منبع خبر : BBC