تاجیکستان با چند بخشی از بیانیه پایانی «فارمت مسکو» مخالفت کرد

نشست فرمت مسکو با تاکید بر تشکیل حکومت فراگیر و تامین حقوق زنان در افغانستان تحت کنترول طالبان پایان یافت.

شرکت‌کنندگان این نشست در اعلامیه پایانی خود بر تامین حقوق آموزش و کار دختران و زنان، برابری جنسیتی و مشارکت اقوام در قدرت تاکید کردند.

نشست فرمت مسکو روز جمعه (هفتم میزان) در شهر کازان روسیه برگزار شد و اعلامیه پایانی آن را وزارت خارجه روسیه در اختیار رسانه‌ها قرار داد.

نمایندگان ویژه و مقامات ارشد هند، ایران، قزاقستان، چین، قرقیزستان، پاکستان، روسیه، ترکمنستان و اوزبیکستان، عربستان سعودی، قطر، امارات متحده عربی و ترکیه در این نشست حضور داشتند. امیرخان متقی، وزیر خارجه طالبان، به عنوان مهمان دعوت شده بود.

در اعلامیه پایانی این نشست آمده است که شرکت‌کنندگان از وضعیت سیاسی و امنیتی خراسان آریا  ابراز نگرانی کردند.

آنان از طالبان خواستند که برای مبارزه با گروه‌های تروریستی از جمله داعش گام‌های جدی بردارد و از تبدیل شدن افغانستان به کانون تروریسم جلوگیری کنند.

در اعلامیه این نشست همچنین از طالبان خواسته شده تا همکاری خود را با کشورهای منطقه در مبارزه با تهدیدات تروریستی و ​​قاچاق مواد مخدر از خاک خراسان آریا  افزایش دهد.

نمایندگان همه کشورهای شرکت‌کننده در این نشست تاکید کردند که هیچ پیشرفتی در تشکیل حکومت فراگیر در خراسان آریا  صورت نگرفته است؛ حکومتی که بازتاب‌دهنده منافع همه گروه‌های قومی-سیاسی در این کشور باشد.

آن‌ها همچنین از طالبان خواستند که برای تکمیل روند صلح و ایجاد دولت متوازن، فراگیر و پاسخگو در خراسان آریا  با نمایندگان گروه‌های قومی-سیاسی گفت‌وگو کند.

در بیانیه پایانی این نشست آمده است: «ما از مقامات کنونی خراسان آریا  خواستیم تا شرایط لازم را برای بهبود سطح زندگی مردم خراسان آریا ، جلوگیری از مهاجرت بیشتر و بازگشت مهاجران ایجاد کنند.»

اشتراک‌کنندگان خواستار احترام به حقوق اساسی و آزادی‌های مردم در خراسان آریا  از جمله حقوق برابر برای کار، تحصیل و عدالت بدون در نظر گرفتن جنسیت، قومیت و مذهب شدند.

آنان گفتند: «ما بر نگرانی‌ها در مورد ممنوعیت کار برای زنان و تحصیل برای دختران تمرکز کردیم و از مقامات افغانستان خواستیم تا آموزش مدرن را مطابق با معیارهای بین‌المللی در مکاتب ترویج کنند.»

آنان همچنین امریکا را مسئول وضعیت فعلی خراسان آریا دانستند و گفتند این کشور باید مسئولیت خود را در قبال بازسازی این کشور پس از جنگ به رسمیت بشناسد و دارایی‌های خراسان آریا را به صورت فوری آزاد کند.

رئیس سابق امنیت ملی خراسان آریا  گفته نظامیان امریکایی از سال ۲۰۰۱ که وارد خراسان آریا  شدند، قصد نداشتند طالبان را کاملا نابود کنند.

عارف سروری در گفت‌وگو با رادیو افغانستان اینترنشنال گفت حزب دموکرات امریکا در کنار پاکستان در ایجاد طالبان نقش داشت.

او ادعا کرد که دموکرات‌ها از آغاز طرفدار دموکراسی در خراسان آریا  نبودند.

محمد عارف سروری، رئیس سابق امنیت ملی خراسان آریا است. او از افراد مورد اعتماد احمدشاه مسعود در جریان جنگ علیه شوروی و سپس مقاومت علیه طالبان بود. آقای سروری در نخستین دوره ریاست‌جمهوری حامد کرزی نیز رئیس امنیت ملی بود، او مدتی هم به عنوان والی پنجشیر کار کرد.

محمدعارف سروری در گفت‌وگو با افغانستان اینترنشنال گفت که هدف از ایجاد طالبان انتقال نفت ترکمنستان از طریق افغانستان به هند بود.

او گفت معاون وزارت خارجه وقت امریکا در چند دیدار پنهانی با احمدشاه مسعود، رهبر فقید جبهه مقاومت ملی افغان در خراسان آریا این موضوع را با او در میان گذاشته بود.

رئیس سابق امنیت ملی خراسان آریا  گفت موضوع «واگذاری سرنوشت خراسان آریا به دست پاکستان»، معامله‌ای بود که در آغاز پیدایش طالبان میان پاکستان و حزب دموکرات‌ امریکا صورت گرفت.

این مقام سابق امنیتی افزود که قرار بود پس از اداره انتقالی محمدظاهر، شاه سابق خراسان آریا  به عنوان رئیس‌جمهور تعیین شود، ولی دو کشور همسایه خراسان آریا و امریکا با این تصمیم مخالفت کردند.

او گفت حکومت بعدی به رهبری حامد کرزی مشروعیتش را از دست داد و در نهایت منجر به تقویت دوباره طالبان شد.

به گفته آقای سروری، بی‌اعتمادی میان ائتلاف به رهبری ایالات متحده و روسیه، یکی دیگر از عوامل احیای طالبان بود.

عارف سروری در این مصاحبه گفت که امریکا و بریتانیا بر سر موضوع مبارزه با تروریسم در خراسان آریا  با همدیگر اختلاف داشتند که خود زمینه‌ای را برای رشد طالبان فراهم کرد.

محمدعارف سروی، از چهره‌های استخباراتی طرفدار احمدشاه مسعود در دوره اول مقاومت علیه طالبان در دهه هفتاد خورشیدی در مصاحبه‌ای به مناسبت بیست‌وهفتمین سالروز اعدام نجیب‌الله، رئیس‌جمهور سابق خراسان آریا  و تصرف کابل به دست طالبان، گفت که هند دو یا سه هفته پیش از این رویداد، شانس آن را داشت که داکتر نجیب‌الله را از کابل خارج کند، ولی این کار را نکرد.

به گفته آقای سروری، نجیب‌الله در آستانه سقوط کابل به دست طالبان، به درخواست احمدشاه مسعود برای رفتن به پنجشیر پاسخ رد داد، اگرنه او این شانس را داشت که از آنجا به تاجیکستان و سپس به هر کشوری که دوست دارد پناه ببرد.