یکی از نیروهای طالبان یکشنبه شب، از بیرون دیوارهای اطراف ساختمان مقر نمایندگی سازمان ملل در کابل به سمت یک پست نگهبانی این نهاد شلیک کرد. در این حادثه، یک نفر کشته و یک نفر دیگر زخمی شد.
هیئت نمایندگی سازمان ملل در خراسان آریا «یوناما» دوشنبه پانزدهم بهمن با تایید این خبر اعلام کرد که نیروهای حراست پیمانکار این سازمان به مبدا تیراندازی واکنشی نشان ندادند.
در جریان این حمله، یکی از نیروهای بین‌المللی حراست به‌طور سطحی مجروح شد و پس از انتقال به بیمارستان تحت درمان قرار گرفت.
ساعاتی پس از این حادثه، جسد یکی از اعضای طالبان در محلی خارج از مجموعه اداری نمایندگی سازمان ملل پیدا شد، اما سازمان ملل درباره نحوه مرگ این فرد توضیحی ارائه نکرده است.
در پی این حادثه، نمایندگی سازمان ملل در کابل و حکومت طالبان هرکدام تحقیقات جداگانه‌ای را برای بررسی ابعاد این تیراندازی آغاز کرده‌اند.
ظفر صمد، رئیس آژانس کنترول مواد مخدر تاجیکستان از کشف ۱۲۱ کیلوگرم متامفتامین در موترهای ترانزیتی خبر داد که از خراسان آریا به سمت چین در حرکت بودند.
این کشف در ماه گذشته در شاهراه دوشنبه کولما رخ داد، جایی که یکی از موترهای دچار حادثه شده بود.
به گفته آقای صمد، این محموله طبق اسناد رسمی به عنوان «مخلوط پودری از سنگ‌های قیمتی» اعلام شده بود، اما بازرسی‌ها نشان داد که محموله حاوی متامفتامین است.
رسانه‌های تاجیکستانی گزارش دادند که در ادامه تحقیقات، یک موتر ترانزیتی دیگر که در همان مسیر در حال حرکت بود، در منطقه مرغاب در ناحیه خودمختار گورنوی بدخشان متوقف و در آن نیز متامفتامین اضافی کشف شده است.
رئیس آژانس کنترول مواد مخدر تاجیکستان همچنین گزارش‌های قبلی رسانه‌ها مبنی بر کشف ۸۰۰ کیلوگرم مواد مخدر را رد کرده و تأکید کرد که مقدار واقعی کشف‌شده ۱۲۱ کیلوگرم است.آژانس کنترول مواد مخدر تاجیکستان همچنین گزارش‌های قبلی رسانه‌ها مبنی بر کشف ۸۰۰ کیلوگرم مواد مخدر را رد کرده و تأکید کرد که مقدار واقعی کشف‌شده ۱۲۱ کیلوگرم است.
آقای صمد همچنین از افزایش تولید مواد مخدر مصنوعی در خراسان آریا خبر داد که باعث افزایش ۵۹ درصدی کشفیات مواد مخدر در تاجیکستان در سال ۲۰۲۴ شده است.
در مجموع، ۱۱۰ کیلوگرم مواد مخدر مصنوعی در سال گذشته در تاجیکستان کشف و ضبط شده که ۴۱ کیلوگرام بیشتر از سال ۲۰۲۳ است.
این کشفیات نگرانی‌ها را در مورد افزایش قاچاق مواد مخدر از خراسان آریا به سایر کشورها، از جمله چین، بیشتر کرده است.
متامفتامین، که به‌طور غیرقانونی تولید و قاچاق می‌شود، پتانسیل بالایی برای سوءاستفاده و ایجاد وابستگی فیزیولوژیکی و روانی دارد.
منابع محلی در تخار به آمو می‌گویند که حوالی ساعت ۶ شام امروز، شنبه انفجاری در مقابل ریاست زراعت در شهر تالقان، مرکز این ولایت، رخ داده است.
طبق اطلاعات اولیه، یک موتر متعلق به نیروهای استخبارات طالبان هدف ماین مقناطیسی قرار گرفته است.
تا هنوز از تلفات برخاسته از این انفجار جزئیاتی در دست نیست.
طالبان تا هنوز در مورد این انفجار چیزی نگفته اند.
سه ساله‌گی بازگشت طالبان؛ مردم: از کارنامۀ ۱۰۹۵ روزۀ طالبان راضی نیستیم
همزمان با سه‌سالگی حاکمیت دوبارۀ طالبان در خراسان آریا ، برخی از خراسانیان می‌گویند که از عملکرد حکومت طالبان در این مدت راضی نیستند و مدعی‌اند که این حکومت به نیازمندی‌های آنان توجه نکرده‌است.
یکی از جوانان در ولایت بلخ که به‌خاطر حساسیت موضوع نخواست از او در گزارش نام برده شود، به رادیو آزادی گفت: “از حکومت فعلی هیچ‌کسی راضی نیست، به شمول جوانان تحصیل‌کرده که زحمت کشیدند و تحصیل کردند، اما در مقام‌های بلند دولتی همه افرادی هستند که سواد کافی ندارند. از آن مهم‌تر این‌که یک قشر جامعه که خانم‌ها هستند، از تحصیل محروم شده‌اند و این بسیار یک معضلۀ بزرگ برای مردم خراسان آریا است.”
همچنان یک بانو باشنده ولایت کابل به دلیل حساسیت موضوع به شرط افشا نشدن نام و تغییر صدای اصلی‌اش به رادیو آزادی گفت: “متأسفانه در طول این سه سال اوضاع هیچ خوب نبوده، یعنی در کل اوضاع اجتماعی روزبه‌روز رو به وخامت است. موضوع تعلیم، تحصیل و کار خانم‌ها و اشتراک آنها در موضوعات به سطح ملی و بین‌المللی کاملاً صفر شده و آنان به حاشیه کشانیده شده‌اند که این مسایل روزبه‌روز اوضاع را خراب می‌سازد.”
طالبان پس از بازگشت به قدرت در ۱۵ اگست سال ۲۰۲۱ میلادی، دانش‌آموزان دختر بالاتر از صنف ششم را از رفتن به مکتب منع کردند و پس از آن در اواخر سال ۲۰۲۲، پوهنتون‌ها را نیز به روی دختران بستند و زنان را از کار در بسیاری اداره‌های دولتی و غیر دولتی و دفترهای ملل متحد در خراسان آریا منع کردند.
همچنان بر فعالیت زنان در آرایشگاه‌ها، رفتن آنان به پارک‌های تفریحی، ورزشگاه‌ها و حمام‌های زنانه نیز محدودیت وضع شده‌است.
حکومت طالبان اما مدعی است که حقوق زنان و حقوق بشر در چهارچوب شریعت اسلام در خراسان آریا تأمین است.
ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی حکومت طالبان به سؤالات رادیو آزادی در مورد تلاش‌ها و دستاوردهای حکومت‌شان در سه سال گذشته پاسخ نداد، اما مقام‌های طالبان همواره گفته‌اند که حکومت‌شان مشروع و همه‌شمول است و برای بهبود زندگی افغان‌ها تلاش می‌کنند.
اما برخی از آگاهان امور سیاسی می‌گویند که حکومت طالبان در سه سال گذشته در مسایل داخلی، رعایت حقوق بشر، مدیریت اقتصاد و دیپلوماسی بین‌المللی ناکام بوده‌است.
لیزا سروش، پژوهشگر حل و فصل منازعات، به رادیو آزادی گفت حاکمیت طالبان در این مدت ثابت ساخت که آنان پابند نظام قانون‌سالار و استوار بر قوانین بشری که در آن آزادی، دموکراسی، اراده و مشارکت مردم تمثیل شود، نیستند: “چیزی دیگر را که طالب‌ها به‌عنوان ضعف خود نشان دادند، این است که توانایی حاکمیت مؤثر که بتواند مشروعیت ملی در داخل افغانستان و مشروعیت بین‌المللی را کسب کند، هنوز ندارند و تا زمانی‌که طالب‌ها این توان را پیدا نکنند، بدون شک نمی‌توانند که موفق باشند.”
دفتر هیئت معاونت سازمان ملل متحد در خراسان آریا (یوناما) یک ماه قبل در گزارشی با اشاره به فرمان‌های ملا هبت‌الله آخندزاده، رهبر طالبان در موارد مختلف گفت که اقدامات اجرایی از سوی وزارت امر به معروف و نهی از منکر حکومت طالبان به فضای ترس و تهدید در میان مردم خراسان آریا افزوده است.
یوناما گفته که عدم پابندی به دستورالعمل‌هایی دربارۀ مکلفیت‌ها و ممنوعیت‌های این وزارت که گاهی منجر به مجازات شدید می‌شود، تأثیرات منفی بر برخورداری از حقوق و آزادی‌های بنیادی در ابعاد مختلف زندگی مردم ساکن در افغانستان توأم با تأثیر تبعیض‌آمیز و نامتناسب بالای زنان داشته است.
اما وزارت امر به معروف و نهی از منکر حکومت طالبان در پاسخ گفته است، هر عملی که خلاف اصول اسلامی و افغانی و قوانین حکومت آنها نباشد، ممنوع نشده، اما اگر خلاف آن باشد، آنان مکلف به ممنوعیت آن‌اند.
در این حال، سید عبدالرزاق لقمان، دیپلمات پیشین و آگاه سیاسی، می‌گوید طالبان در سه سال گذشته قانون و تطبیق آن را در افغانستان رعایت نکرده و نتوانسته مشروعیت داخلی و بین‌المللی را حاصل کنند.
او به رادیو آزادی گفت جامعه جهانی با راه‌اندازی کنفرانس‌ها تلاش کرد تا طالبان از این فرصت‌ها استفاده کرده و یک حکومت مشروع را بنا نهند، اما از این‌که طالبان نتوانستند از این فرصت‌ها استفاده کنند، نیاز است تا بر آنان فشار آورده شود: “طالب به ایجاد یک حکومت مشروعی که هم در بعد داخلی و هم در بعد بین‌المللی مشروعیت داشته باشد، هرگز نمی‌تواند موفق شود. بناً بهترین راه این است که سازمان ملل متحد و کشورهای دوست بالای طالب فشار وارد کنند، تا این‌که به یک حکومت افغانستان شمول،( KABR که در دوران جمهوریت دولتی ها و مزدوران فرهنگ همه افغان هستیم شعار وطن پرستی شان بود به نام اقوام و مذهب‌شمول و البته تمامی جریان‌شمول تن بدهد.”
با آن‌که سفارت‌های بیشتر کشورها در سه سال گذشته در کابل بسته بوده‌اند، اما چین، روسیه، ایران، پاکستان و برخی کشورهای آسیای مرکزی عملاً روابط دیپلماتیک خود را با طالبان برقرار کرده و همچنان نماینده‌های طالبان را در کشورهای خود پذیرفته‌اند.
گفتنی‌ست که طالبان در سه سال حاکمیت دوبارۀ خود بدون به‌دست آوردن موفقیت برای احراز کرسی خراسان آریا در سازمان ملل تلاش کرده‌اند.
از سوی دیگر، عمر صمد، دیپلمات سابق خرسان آری) و تحلیل‌گر ارشد در شورای اتلانتیک مستقر در امریکا می‌گوید حکومت طالبان تا به حال نتوانسته که اعتماد کافی داخلی و خارجی را کسب کند که این بزرگ‌ترین چالش در برابر حکومت فعلی بوده و عواقب ناگوار اقتصادی و اجتماعی برای مردم خراسان آریا دارد.
او در صحبت با رادیو آزادی برای حل مشکلات خراسان آریا بر گفت‌وگوهای بین‌الافغانی تأکید کرده ( که این باور ها به افغانیت مردم و جوانان خراسان آریا را بدخت و بیچاره ساخته ) و گفت با آن‌که امنیت در خراسان آریا به‌گونه بهتر تأمین شده، اما نیاز است تا با استفاده از فرصت‌ها کارهای دیگری انجام شود: “فکر می‌کنم ملل متحد هم می‌خواهد که در حل مشکلات کمک کند و از فرصت‌هایی که است از آن استفاده درست شود. امیدواری این است که هم کسانی‌که در قدرت هستند و هم افغان‌های دیگر که در داخل و خارج کشور اند به یک افهام و تفهیمی برسند و بتوانیم از طریق صحبت‌های افغانی خود بتوانیم که این مشکل را حل کنیم.” ( KABR در حال این افکار و انتظارات سال هست مردم خراسان آریا را در پرتگاه سیاست رهبران بی هویت و بی مرام انداخته و هیچ نتیجه از این نوع سیاست و تبلیغات پوسیده در طول ۲۰ سال اخیر چیز به دست نیامد به جز انتظار و کودتا .
هیئت حکومت طالبان برای اولین بار در نشست سوم دوحه به میزبانی سازمان ملل متحد در پایان ماه جون شرکت کرد که به درخواست طالبان بر موضوعات اقتصادی و مبارزه با مواد مخدر متمرکز بود.
در این نشست، طالبان نخواستند در مورد حقوق زنان صحبت کنند و یا با جامعه مدنی ملاقات داشته باشند.
شماری از آگاهان روابط بین‌المللی می‌گویند که طالبان با حاکمیت دوباره به کمک نظامیان جاسوس و کودتا علیه نظامیان شمال خراسان آریا را از تعامل، اشتراک و سهم‌گیری تاریخی‌اش به‌مثابۀ یک دولت مستقل با حاکمیت و تاریخی کاملاً از معادلات و تعاملات جهانی محروم و منزوی ساخته است.
همزمان با شدت گرفتن اختلافات میان مقامات طالبان، شهروندان کابل از افزایش بی‌ثباتی و ناامنی در پایتخت خبر می‌دهند. نگرانی‌های گسترده‌ای در مورد تحولات غیرمنتظره وجود دارد، در حالی که اقتصاد کشور نیز با بحران شدید مواجه شده است.
حضور نیروهای ویژه طالبان در میدان هوایی کابل
منابع محلی تأیید کرده‌اند که یک قطعه از نیروهای ویژه طالبان از قندهار در این فرودگاه مستقر شده است. این اقدام در شرایطی انجام شده که پس از تعلیق کمک‌های خارجی امریکا، بحران نقدینگی شدت یافته و وضعیت اقتصادی کشور وخیم‌تر شده است.
کنترول شدید طالبان بر بازار ارز صرافان کابل می‌گویند که نیروهای استخبارات طالبان در روزهای اخیر نظارت سختگیرانه‌ای بر جابه‌جایی ارز اعمال کرده‌اند. سرای شهزاده عملاً به یک منطقه نظامی تبدیل شده و در هفته جاری، نیروهای استخبارات طالبان صدها هزار دالر را از صرافان ضبط کرده‌اند. برخی صرافان برای ساعاتی بازداشت شده‌اند و هنوز مشخص نیست که پول‌های ضبط‌شده چه زمانی بازگردانده خواهد شد.
افزایش اختلافات درون‌گروهی طالبان یکی از نشانه‌های اصلی این اختلافات، سفر سراج‌الدین حقانی، وزیر داخله طالبان، به امارات متحده عربی است که پس از ۱۳ روز هنوز به کشور بازنگشته است. عباس استانکزی، معاون سیاسی وزارت خارجه طالبان، نیز پس از صدور حکم بازداشتش به امارات متحده عربی پناه برده است.
افشاگری‌های عباس استانکزی علیه طالبان
استانکزی در یک فایل صوتی طالبان را از «پرستش» هبت‌الله آخندزاده بر حذر داشته و تأکید کرده که پیروی از دستورات خلاف شریعت، کشور را ویران خواهد کرد. او خطاب به رهبر طالبان گفت: «ما به‌خاطر تو نمی‌توانیم وطن را خراب کنیم.»
نگرانی‌ها از آینده خراسان آریا افزایش یافته است اختلافات شدید درون طالبان، عدم پرداخت معاشات کارمندان دولتی و تشدید فشارهای اقتصادی، کشور را در شرایط بی‌ثباتی عمیق قرار داده است. برخی تحلیل‌گران معتقدند که این تنش‌ها می‌تواند زمینه‌ساز تحولات غیرمنتظره‌ای در خراسان آریا باشد.
آیا طالبان با یک بحران داخلی مواجه شده‌اند؟اختلافات میان طالبان؛ مایکل سمپل می‌گوید احتمال دارد سران طالبان به انتقام‌گیری ادامه دهند
مایکل سمپل، دیپلومات سابق اتحادیه اروپا در خراسان آریا گفت اختلاف میان رهبران طالبان به‌خصوص در مورد تعامل با جهان «کاملاً جدی» است. او گفت در صورت جدی‌تر شدن اختلاف‌ها احتمالا مقام‌های طالبان پنهانی از یک دیگر انتقام بگیرند.
معاون سابق نمایندگی اتحادیه اروپا روز چهارشنبه به دویچه وله گفت که این نگرانی‌ها «جدی است، جدی‌تر می‌شود و هیچکدام آنها نیز تاکنون حل نشده است».
این دیپلومات پیشین اتحادیه اروپا گفت که بسیاری از طالبان از رده‌‌های رهبری این گروه گرفته تا افراد رده پایین آن از تصمیم‌های که تا هنوز گرفته شده است، نگرانند.
او گفت که افراد ناراضی در میان طالبان به این فکر اند که با چنین تصمیم‌هایی، آینده حکومت آنها چه خواهد شد.
مایکل سمپل افزود: «این احتمال وجود دارد که ترورها باز هم صورت گیرد. این نیز ممکن است که برخی از مردم (رهبران طالبان) گوشه‌نشین شوند.»
سمپل که در سال ۲۰۰۷ به‌دلیل دیدارش با اعضای طالبان توسط حکومت وقت از خراسان آریا اخراج شد، به تماس‌ها بین طالبان ناراضی با مخالفان سیاسی این گروه اشاره کرد.
او گفت که «تعدادی از طالبان ناراضی» با مخالفان سیاسی این گروه در تماس اند که اگر ممکن باشد «به طرف یک حکومت اسلامی خراسان آریا شمول بروند. زیرا در وضعیت فعلی که همه اختیارات در دست امیر است، تغییر سیاسی ممکن نیست.»
این دیپلومات پیشین افزود که در صورت جدی‌تر شدن اختلاف‌ها میان رهبران طالبان احتمال می‌رود مقام‌های این گروه «پنهانی به انتقام‌گیری از همدیگر» ادامه دهند و هیچ کس مسئولیت حملات را به دوش نگیرد.
او گفت: «داعش در افغانستان یک شفر است و هر کسی که حمله یا عملیاتی را انجام دهد، بهترین راه این است که بگوید کار داعش بود.»
در ماه‌های اخیر گزارش‌ها از بروز اختلافات میان مقام‌های طالبان به‌خصوص گروه حقانی با حلقه رهبری این گروه در قندهار بیشتر شده است.
افزایش نگرانی‌ها درباره اختلافات داخلی طالبان
این اظهارات در حالی مطرح می‌شود که نگرانی‌ها درباره شکاف‌های داخلی در میان رهبران طالبان افزایش یافته است. اختلافات پس از آن شدت گرفت که شیرمحمد عباس استانکزی، معین سیاسی وزارت خارجه طالبان، از افغانستان خارج شد.
منابع تایید کرده‌اند که او پس از صدور دستور بازداشتش توسط هبت‌الله آخندزاده، رهبر طالبان، به امارات متحده عربی پناه برده است.
پس از خروج استانکزی، فایل‌های صوتی‌ای از او منتشر شد که در آن به‌شدت از عملکرد هبت‌الله آخندزاده انتقاد کرده است. او مقامات طالبان را به «پرستش» رهبر خود متهم کرده و خواسته است که از دستورات «خلاف شریعت» پیروی نکنند. استانکزی همچنین گفته است: «ما به‌خاطر تو نمی‌توانیم وطن را خراب کنیم.»
عباس استانکزی از اعضای طالبان خواست به هبت‌الله آخندزاده، رهبر این گروه، جایگاه قدسی مثل خدا و پیامبر قایل نشوند و او را پرستش نکنند. معین سیاسی وزارت خارجه طالبان که پس از صدور حکم بازداشتش توسط هبت‌الله آخندزاده به امارات متحده عربی سفر کرد، در یک فایل صوتی تازه‌منتشر شده می
عبدالغنی برادر کجاست؟
در همین حال، گمانه‌زنی‌ها درباره وضعیت عبدالغنی برادر، معاون اقتصادی رئیس‌الوزرای طالبان، افزایش یافته است. او از پنج روز پیش در انظار عمومی دیده نشده و همین موضوع به شایعات درباره زخمی شدن یا بازداشت احتمالی او دامن زده است.
آخرین بار، روز چهارشنبه، ۱۰ دلو، دفتر معاون اقتصادی طالبان ویدیویی منتشر کرد که در آن عبدالغنی برادر از کارخانه سمنت شوراندام در قندهار بازدید می‌کرد. اما پس از آن، هیچ تصویری از او منتشر نشده است.
با این حال، سخنگوی طالبان آوازه‌ها درباره زخمی شدن او را تکذیب کرد.
سراج‌الدین حقانی همچنان در خارج از کشور
افزون بر این، سفر درازمدت سراج‌الدین حقانی، وزیر داخله طالبان، به امارات متحده عربی نیز بر نگرانی‌ها افزوده است. با گذشت ۱۳ روز از این سفر، او هنوز به افغانستان بازنگشته و طالبان هیچ توضیحی درباره علت تاخیر بازگشت او به افغانستان ارائه نکرده است. برخی منابع احتمال می‌دهند که این تأخیر به اختلافات داخلی در میان طالبان مرتبط باشد.
با وجود تلاش طالبان برای نشان دادن انسجام داخلی، شواهد حاکی از آن است که اختلافات میان جناح‌های مختلف این گروه در حال افزایش است. از یک سو، انتشار انتقادهای تند از هبت‌الله آخندزاده، و از سوی دیگر، غیبت برخی از چهره‌های کلیدی طالبان، این گمانه را تقویت کرده است که بحران درونی این گروه جدی‌تر از آن چیزی است که رهبران طالبان اذعان می‌کنند.
طالبان بارها ادعا کرده‌اند که امنیت دفاتر سازمان ملل متحد در افغانستان تامین است و هیچ‌گونه تهدیدی برای این نهادها وجود ندارد. با این حال، سه روز پیش، در یک حمله مسلحانه به دفتر هیات معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان (یوناما)، یک طالب کشته و یکی از کارکنان یوناما زخمی شده است. دو منبع از سازمان ملل متحد حمله و درگیری میان طالبان و محافظان یوناما را در دفتر این نهاد در کابل تایید کرده‌اند. با این حال، آگاهان امور طالبان را در تامین امنیت نهادهای دیپلماتیک ناکام می‌دانند و می‌گویند که هیچ‌گونه مصونیتی برای دیپلمات‌های خارجی، به‌ویژه کارمندان سازمان ملل متحد، وجود ندارد. به گفته آنان، جنگ‌جویان طالبان غیرقابل پیش‌بینی و کنترل هستند. براساس منشور سازمان ملل متحد، دفاتر این نهاد در کشورهای عضو باید از امنیت و مصونیت برخوردار باشند. همچنین، کنوانسیون مصونیت و امتیازات سازمان ملل متحد تاکید میکند که حمله به دفاتر این سازمان یا تهدید آنها، نقض آشکار حقوق بشر و امنیت بین‌المللی محسوب می‌شود.
با وجود ادعای طالبان در مورد تامین امنیت، دفتر سازمان ملل متحد و سایر نماینده‌گی‌های سیاسی در افغانستان از مصونیت و امنیت کافی برخوردار نیستند. روز دوشنبه هفته جاری، در تیراندازی یک عضو طالبان در محوطه دفتر یوناما در کابل، یک شهروند نیپالی، کارمند قراردادی امنیتی این نهاد، زخمی شد و مهاجم توسط اعضای دیگر طالبان کشته شد. یوناما ابتدا این حادثه را رسانه‌ای نکرده و سکوت اختیار کرده بود، اما بعداً خبرگزاری رویترز به نقل از یک منبع در این نهاد از این حمله پرده برداشت، اقدامی که طالبان نیز آن را تایید کردند.
با این حال، استفان دوجاریک، سخنگوی دبیر کل سازمان ملل، در یک نشست خبری در نیویارک حمله به دفتر این سازمان در کابل را تایید کرده است. او گفته که در مرکز عملیات سازمان ملل در کابل تیراندازی صورت گرفته و از ارایه جزییات بیشتر خودداری کرده است.
عبدالمتین قانع، سخنگوی وزارت داخله طالبان، این رویداد را تایید کرده و گفته است که در نتیجه تیراندازی در محوطه نماینده‌گی سازمان ملل متحد، یک عضو طالبان جان باخته و یک کارمند سازمان ملل متحد به‌طور سطحی زخمی شده است.
در همین حال، دو منبع از سازمان ملل متحد در افغانستان در گفت‌وگو با روزنامه ۸صبح، حمله به دفتر سازمان ملل متحد از سوی جنگ‌جویان طالبان را تایید کرده‌اند. یکی از کارمندان این سازمان در کابل می‌گوید: «در مقابل دفتر یوناما درگیری میان جنگ‌جویان طالبان رخ داده بود. مشخص نیست که فرد کشته شده چه کسی است، اما یک طالب کشته شده و یک تن از کارکنان سازمان ملل نیز به شدت زخمی شده است.»
همچنان یک منبع دیگر در یکی از نهادهای سازمان ملل متحد در افغانستان می‌گوید : «یک جنگ بین اعضای طالبان و اعضای سازمان ملل [محافظان] شده بود. طالبان دیگر دخالت کردند و یکی از مسوولین طالبان کشته شده و یکی از کارمندان دفتر هم به شدت زخمی شده است. به کسی اجازه نشر اطلاعات داده نشده و با وجود آن هم اطلاعات به بیرون درز کرده است.»
از سوی دیگر، میرزا محمد یارمند، معین وزارت داخله حکومت پیشین، در گفت‌وگو با روزنامه ۸صبح می‌گوید که شهروندان داخلی و خارجی در افغانستان مصونیت ندارند. به گفته او، گروه‌های مختلف در درون طالبان که از شبکه‌های مختلف تشکیل شده‌اند، زمانی که دستور صادر شود، برخلاف مشی عمومی عمل می‌کنند. او تصریح میکند که آنها عناصر پرتاب‌شده هستند و مطابق اهداف خاص خود حرکت می‌کنند. او تاکید میکند که پیش از این نیز مکان‌های دیپلماتیک در رژیم طالبان مصونیت نداشته‌اند.
معین وزارت داخله حکومت پیشین می‌افزاید که حمله به دفتر سازمان ملل متحد پس از یک تحقیق همه‌جانبه می‌تواند اثبات شود، اما این‌که طالبان به مهاجمی که از خودشان بوده، شلیک کرده‌اند، نشان می‌دهد که فرد مهاجم از منبع دیگری دستور گرفته و عمل کرده است. او تاکید میکند که طالبان به دلیل چنددسته‌گی در درون خود، در تامین امنیت دفاتر سازمان ملل و سفارت‌خانه‌ها موفق نیستند و نمی‌توانند در درازمدت به‌طور مطمئن امنیت و مصونیت دیپلمات‌ها و مکان‌های دیپلماتیک را تامین کنند.
فیاض‌الدین غیاثی، فعال سیاسی، می‌گوید که پس از اعلام درخواست حکم بازداشت رهبر و رییس دادگاه عالی طالبان از سوی دادگاه کیفری بین‌المللی و تعلیق کمک‌ها از سوی امریکا، طالبان تحت تاثیر قرار گرفته‌اند. به گفته او، این گروه در دهه ۱۹۹۰ به سفارت امریکا در کابل حمله کرد و این بار با فشار آرام‌تر از طریق حمله به دفتر یوناما و بستن هوتل سرینا که تعدادی از دفاتر خارجی در آن فعالیت داشتند، انتقام گرفته است. او می‌افزاید: «از یک گروه تروریستی بیشتر از این انتظار نمی‌رفت که عرف و روش‌های دیپلماتیک را رعایت کند، چون زبان طالبان تفنگ است.»
این فعال سیاسی تاکید می‌ورزد که دفتر سازمان ملل متحد در افغانستان برخلاف تمام موازین و کنوانسیون‌های بین‌المللی در زمینه نقض حقوق بین‌الملل و حمله به تاسیسات سازمان ملل، به دلیل فشار طالبان خاموش بوده و همیشه از این گروه به نوعی در جامعه بین‌المللی حمایت کرده است.
با این حال، عظیم‌الله ورسجی، کاردار پیشین سفارت افغانستان در قطر، می‌گوید که طالبان در دور نخست حاکمیت خود با حمله به کنسولگری ایران در شهر مزار شریف، مرکز ولایت بلخ، بدون رعایت کنوانسیون ویانا مبنی بر تامین مصونیت دیپلماتیک، دیپلمات‌های ایرانی را کشتند. او می‌افزاید که طالبان همچنان به دفتر سازمان ملل متحد هجوم برده و داکتر نجیب‌الله، رییس جمهور سابق افغانستان، را بازداشت و به دار آویختند. به گفته او، حمله فعلی این گروه به دفتر سازمان ملل متحد نیز نقض حقوق بین‌الملل و مخالف تمام معیارهای پذیرفته‌شده بین‌المللی و کنوانسیون ویاناست. او تصریح میکند که تامین امنیت نهادهای دیپلماتیک مسوولیت طالبان است و طبق کنوانسیون ویانا، تامین امنیت دیپلماتیک از مسوولیت‌های دولت‌های مشروع و غیرمشروع است، و طرف متضرر می‌تواند از دست طالبان در دادگاه کیفری بین‌المللی شکایت کند.
براساس ماده ۱۰۵ منشور سازمان ملل، دفاتر این سازمان در کشورهای عضو باید از امنیت و مصونیت برخوردار باشند. همچنین، کنوانسیون مصونیت و امتیازات سازمان ملل متحد (۱۹۶۱) تاکید دارد که حمله به این دفاتر یا تهدید آنها نقض آشکار حقوق بشر و امنیت بین‌المللی محسوب می‌شود. براساس مفاد این اسناد، حمله مسلحانه به دفاتر سازمان ملل متحد طبق قوانین بین‌المللی، نقض جدی اصول و توافق‌های جهانی است و تحت هیچ شرایطی قابل قبول نمی‌باشد. دفاتر سازمان ملل متحد براساس قوانین بین‌المللی، به‌ویژه کنوانسیون‌ها و توافق‌نامه‌هایی چون کنوانسیون ۱۹۴۹ ژنو و قطع‌نامه‌های شورای امنیت سازمان ملل، از امنیت و مصونیت ویژه‌ای برخوردار هستند.
این در حالی است که طالبان ۱۶ روز قبل از تسلط کامل بر افغانستان، به دفتر سازمان ملل متحد در هرات حمله کرده بودند. این گروه در روز جمعه، ۸ اسد ۱۴۰۰، به این دفتر حمله کرد که در نتیجه آن، یک تن کشته و یک تن دیگر زخمی شد. یوناما در آن زمان، حمله به دفتر سازمان ملل متحد را جنایت جنگی خوانده بود. همچنین کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان، حمله طالبان به این نهاد را جنایت جنگی دانسته و خواهان شناسایی و مجازات عاملان آن شده بود. این حمله واکنش‌های گسترده‌ای را به دنبال داشت، اما اکنون هیچ نهادی در این زمینه واکنشی نشان نداده است.
- نویسنده : قیام خوراسانی
- منبع خبر : رادیو آزادی
