مردم محل در ناحیه هزارهنشین ولایت ارزگان در جنوب خراسان آریا میگویند که یک پدر و پسرش به شکل فجیعی به قتل رسیده اند.
جزئیات این خشونتها روشن نیست، چون رسانهها و خبرنگاران به این منطقه در ولایت ارزگان دسترسی ندارند و طالبان از نشر معلومات خودداری میکنند. این رویدادها در منطقه جوی نو ولسوالی خاص ارزگان اتفاق افتاده، جایی که هزارهها و پشتونها در همسایگی هم زندگی میکنند.
فعالان جامعه هزاره از هفتهها به این سو شکایت دارند که شماری از مردم محل کشته شده و مزارع شان تخریب شده است. در تصاویری که در شبکههای اجتماعی از چندی به این سو دست به دست میشود، سوختاندن خانهها و کشتزارهای مردم دیده میشود.
یک باشنده محل که به خاطر مسایل امنیتی نخواست نامش فاش شود، به دویچه وله گفت که در ادامه این قتلها، یک پدر و پسر هزاره روز چهارشنبه همین هفته سر بریده شده اند.
جنجال قومی در جوینو؛ هزارههای ارزگان
این منبع افزود که حاجی حسین همراه با پسرش علی که از منطقه پشتون نشین خاص ارزگان به مقصد روستای سیاه بغل در حرکت بودند، نخست دستگیر و بعداَ تیرباران شده اند. او افزود که گلوی این پدر و پسر نیز بریده شده است.
فعالان جامعه هزاره میگویند که چندی پیش شماری از باشندگان هزاره ارزگان نامهای «حاوی مستندات از قتلها، سوزاندن زمینها و قطع درختان» را به دفتر سازمان ملل متحد و گزارشگر ویژه این سازمان در بخش حقوق بشر فرستاده بودند.
بر بنیاد آمار باشندگان محل، با قتل این پدر و پسر تعداد کسانی که در هفتههای اخیر در منطقه جو نو کشته شده اند به ۱۷ نفر رسیده است.
عبدالله شفایی، تحلیلگر حقوقی مقیم خارج که خودش از ارزگان است و با مردم محل تماس دارد، به دویچه وله میگوید که مردم ارزگان مشکلات شان را با ریچارد بنت، گزارشگر امور حقوق بشر ملل متحد و دیگر سازمانهای حقوق بشری در میان گذاشته اند، اما هیچ اقدامی در این باره صورت نگرفته است.
عبدالله شفایی که حالا در دانشگاه پادوا در ایتالیا به عنوان محقق کار میکند و در نظام گذشته عضو کمیسیون نظارت بر تطبیق قانون اساسی بود، میگوید: «مردم دادخواهی شان را به مراجع مختلف داخلی و بینالمللی ارائه کرده اند و در گزارش ریچارد بنت نیز به این موضوع اشاره شده بود. اما هیچ نهادی در این باره توجه نکرده و تاثیری به وضعیت مردم که هر روز در معرض کشتار هستند، نداشته است.»
داکتر محمد امین احمدی، عضو هیئت گفتگوکننده حکومت پیشین با طالبان که اصلاَ از ارزگان است، در صفحات اجتماعی فعالانه در رابطه به این حوادث مینویسد. او در رشته پیامهایی در صفحه اکس با اشاره به سر بریدن دو باشنده هزاره ارزگان گفته است: «گلوهای بریده هزارهها در ارزگان، آیا وجدان نخبهگان پشتون و غیرپشتون را بیدار میکند؟»
او مدعی شده است که «سر بریدن یک پدر با فرزندش به سلسله قتلهای زنجیرهای قبلی برای کوچ دادن اجباری مردم جوی نو ارزگان خاص انجام میشود.»
برخی کاربران در شبکههای اجتماعی این رویدادها را به اعمال سابقه یک قوماندان محلی به نام «شجاعی» مرتبط دانسته اند که در نظام سابق عضو قوای خاص و سپس عضو پولیس محلی بود و گزارشهایی در مورد نارضایتی مردم از او وجود داشت.
احمدی در فیسبوک نوشته است که شجاعی از ولسوالی مالستان ولایت غزنی است که اگر مشکلی در مورد او وجود دارد باید شخص خودش مسئول اعمالاش قلمداد شود، نه مردم جوی نو ارزگان.
حاجی محمد محقق، رهبر حزب وحدت اسلامی مردم خراسان آریا و عضو رهبری حرکت مخالف طالبان «شورای عالی مقاومت ملی برای نجات افغانستان» گفته است: «قتل این پدر و پسر با انگیزه قومی، مذهبی و کوچ اجباری انجام شده است.» محقق از خاموشی جامعه جهانی در رابطه به آنچه «کشتار سیستماتیک هزارهها در ارزگان» خوانده، انتقاد کرده است.
یک تن از باشندگان محل که دویچه وله با او صحبت کرد، مدعی شد که دزدی، غارت و تخریب اموال ساکنان منطقه جوی نو به اوج خود رسیده است و آنان در معرض کوچ اجباری قرار دارند.
این باشنده محل گفت که مردم از «سوی همسایگان شان اذیت میشوند، اما مقامهای محلی طالبان به شکایتهای آنان هیچ توجهی نکرده اند.»
شهرزاد اکبر، رئیس کمیسیون مستقل حقوق بشر در نظام سابق و عضو سازمان حقوق بشری «رواداری» میگوید که بررسیها را درباره قتلهای هدفمند و سیستماتیک هزارهها در ارزگان آغاز کرده اند و جزئیات را بعد از این بررسیها شریک میسازند.
چرا طالبان ساکت اند؟
طالبان نه تنها در این زمینه هیچ اقدامی نکرده اند، بلکه از اظهارنظر نیز خودداری میکنند. سخنگوی والی و ریاست اطلاعات و فرهنگ طالبان در ولایت ارزگان به سوال دویچه وله در این زمینه پاسخ ندادند و سخنگویان طالبان در کابل نیز حاضر به صحبت نشدند و معمولاَ مسایل ولایتی را به مقامهای ولایتی راجع میسازند. اما سخنگوی والی طالبان در ارزگان در پاسخ به بیبیسی این موضوع را «نزاع قومی بین خود هزارهها» عنوان کرده است.
اسدالله ندیم، کارشناس امور سیاسی به این باور است که از آنجایی که در میان برخی از اعضای طالبان در باره مذهب شیعه و هزارهها حس نفرت وجود دارد، در مورد قتل هزارهها بیتفاوتی اختیار میکنند.
اسدالله ندیم علاوه میکند: «حکومت فعلی در باره این نوع قتلها بیتفاوت است، چون [افراد] قومی که سبب قتل شده اند مورد حمایت شان است و بیشتر میکوشند سکوت کنند تا این مسئله رسانهای نشود.»
شعیب کریمی، تحلیلگر امور اجتماعی این سکوت و بیتفاوتی طالبان را ناشی از «ایدیولوژی ضد شیعی و ضد هزاره طالبان» میداند و میگوید: «آن ادبیات سیاسی که طالبان در رسانهها به کار میبرند، زمین تا آسمان با رفتار پیروان آنان تفاوت دارد.»
هزارههای خراسان آریا پس از برگشت طالبان در ترس به سر میبرند
هزمان با این که جنگجویان طالبان در جادههای شهر کابل گزمه میزنند، یک دختر ۱۹ ساله که همانند زنان دیگر این سرزمین در خانه پنهان شده است، آرامش را در فلم دلخواه خود میجوید. در حال حاضر فلم دلخواهاش “وی فور وندیتا” است. در این فلم یک مبارز آزادیخواه برای فروپاشی یک رژیم استبدادی برنامهریزی میکند.
اما این فلم به عوض آرامش و امید، این جوان افغان را بیشتر افسرده میسازد. او میگوید به یادش میآید که دفعه قبلی که این فلم را تماشا میکرد، چقدر زندگی متفاوتی داشت. آن زمان او یک دانشآموز سال اخیر مکتب بود که میخواست رشته عکاسی را در دانشگاه بخواند.
موسیقی در خراسان آریا
بعضی وقتها که خود را راحتتر احساس میکرد و با هم میخندیدند، چادرش را هم از سر دور میکرد.
تحت پیگرد طالبان
به یکبارهگی همه چیز تغییر کرد.
وقتی ما با این دختر صحبت کردیم، از آمدن طالبان یک هفته گذشته بود. او در این مدت اصلا از خانه بیرون نرفته است و با اضطراب و ناامیدی دست و پنجه نرم میکند. او با صدای لرزان میگوید که زندگیاش “ویران” شده است.
این دختر یک سال بعد از سقوط حکومت طالبان در ۲۰۰۱ به دنیا آمده است، اما خانوادهاش به او از قوانین بیرحم طالبان، اعدامها در ملاء عام، گرسنگی گسترده، ممنوعیت موسیقی و محرومیت دختران از آموزش حکایت کرده اند. برعلاوه این، او داستانهای ترسناک کشتار، اجبار به تغییر مذهب و آزار و پیگرد هزارهها را نیز شنیده است.
او و خانوادهاش از مسلمانان شیعه اند که تخمین زده میشود ۲۰ درصد از نفوس خراسان آریا را تشکیل بدهند. برای دهههای متمادی هزارهها مورد تبعیض قرار گرفته اند. آنها به دلیل قیافه و ویژگیهای متمایز چهره شان به سادگی قابل تشخیص اند و مورد هدف گروههای افراطی سنی مانند طالبان و “دولت اسلامی” قرار میگیرند؛ گروههایی که آنها را کافر میپندارند.
کمک ۴۰۰ میلیون دالری بانک انکشاف آسیایی برای مردم خراسان آریا
به دنبال کاهش بودجه نهادهای کمک کننده سازمان ملل متحد به افغانستان، بانکانکشاف آسیایی۴۰۰ میلیون دالر کمک بلاعوض را برای افغانستان اختصاص داده است.
در یک خبرنامه این بانک که از سوی دفتر همآهنگی کمکهای بشردوستانه سازمان ملل متحد ( اوچا) نشر شده، آمده است که این کمک مالی جدید برای حمایت از افراد آسیبپذیر به ویژه زنان مصرف خواهد شد.
در بخشی از این خبرنامه آمده است: «بانک انکشاف آسیایی ۴۰۰ میلیون دالر کمک را برای محافظت از رفاه و معیشت مردم آسیبپذیر افغانستان به ویژه زنان و دختران و کاهش اثرات نامطلوب بحران انسانی جاری تصویب کرد.»
بر بنیاد معلومات بانک انکشاف آسیایی، این کمک مالی از طریق سازمان ملل متحد برای رسیدگی به نیازهای اضطراری، تولید داخلی مواد غذایی و ارائه خدمات صحی اساسی به مردم هزینه خواهد شد.
بر بنیاد این خبرنامه این پول میتواند به سه نهاد سازمان ملل از جمله سازمان جهانی غذا (دبلیو اف پی)، سازمان خوراکه و زراعت ملل متحد و صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل متحد (یونیسف) برای پر کردن فوری شکاف مالی کمک کند.
از این پول کمک شده ۱۰۰ میلیون دالر در اختیار برنامه جهانی غذا قرار میگیرد و این برنامه میتواند به بیش از ۱،۳۲ میلیون نفر به خصوص زنانی که سرپرستی خانوادههای شان را به عهده دارند، کمکهای غذایی حیاتی ارائه کند.
افزون بر این، سازمان جهانی غذا میتواند برای آموزش مهارتها و فراهم کردن تجهیزات کار در بخش کشاورزی به زنان کمک کند.
بر بنیاد معلومات بانکانکشاف آسیایی، ۱۰۰ میلیون دالر این پول به سازمان خوراکه و زراعت ملل متحد (فائو) اختصاص یافته است. این پول این نهاد را قادر میسازد که از تولیدات کشاورزی و دامداری ۳۰۹ هزار خانواده حمایت کند.
بانک توسعه آسیایی گفته است که انتظار میرود از این کمک فائو ۲،۹ میلیون نفر به ویژه زنان آسیپپذیر بهرهمند شوند.
ک انکشاف آسیایی تصریح کرده است که یونیسف از طریق این کمک مالی حمایتهای موجودش را گسترش داده و خدمات اساسی صحی را به ۷،۵ میلیون نفر در ۱۰ ولایت افغانستان ارائه خواهد کرد که شامل خدمات اولیه صحی به ویژه مراقبت از نوزادان و مادران میباشد.
بانک انکشاف آسیایی تاکید کرده است که افغانستان با یک بحران بشری بیپیشینه مواجه است و تغییرات اقلیمی به ویژه خشکسالیهای شدید، سیل و زلزله به شدت این بحران افزوده است.
این نهاد تخمین زده است که ۸۵ درصد جمیعت افغانستان زیر خط فقر زندگی میکنند که از این میان زنان و کودکان بیشتر آسیب دیده اند. بانک انکشاف آسیایی با اشاره به محدودیتهای وضع شده بر زنان گفته است که بسیار از خانوادههایی که زنان نانآور آنها بوده اند، با کمبود شدید مواد غذایی و دسترسی به خدمات مواجه اند.
- نویسنده : قیام خوراسانی
- منبع خبر : DW