صدای افغان در جوزجان در جریان کندن کاری بند قوش تیپه در استان جوزجان، گنج گران‌بهای از دل خاک بیرون آمده و میان مقامات ارشد طالبان تقسیم شده است.
منابع معتبر امروز چهارشنبه، ۴ عقرب/ آبان، به خبرگزاری صدای افغان می‌گویند در نتیجه کندک کاری در کانال قوش تیپه در استان جوزجان، مقدار زیادی طلا و دیگر آثار باستانی پیدا شده است که اکنون میان شبکه حقانی و طالبان قندهاری تقسیم شده است.
به گفته
منابع معتبر این گنجینه چندی پیش از میان خاک بیرون آمده که شامل اسپ طلایی، زیورآلات و مقدار زیادی سکه‌های طلای بوده و بر سر تقسیم این گنج با ارزش، میان طالبان محلی تنش به وجود آمده، اما پس از انتقال به کابل، میان قندهاری ها و شبکه حقانی، تقسیم شده و اکنون آنان میخواهند هرکدام سهم خود را قاچاق کنند و در بیرون از کشور به فروش برسانند.
این در حالیست که چند ماه پیشتر نیز در جریان کندن کاری یک تپه برای ساختن سرک در منطقه میان‌شهر شهرستان ورسج، نیز مقدار زیادی گنج که شامل طلا و سکه بوده پیدا شده و میان مسوولین محلی طالبان در تخار، تقسیم شده است. هرچند پس از نشر این خبرها والی طالبان در تخار، نیز هیئت‌ای را برای بررسی این موضوع به شهرستان ورسج فرستاد، اما نتیجه تحقیق آنان تا کنون اعلام نشده است.
ازبیکستان در مورد کانال قوش تپه به خراسان آریا می‌آید
مسیر کانال قوش تپه در بلخ تغییر می کند
مسئولان شرکت توسعه ملی طالبان اعلام کردند برای حفظ آثار باستانی در ولایت بلخ، مسیر کانال قوش تپه در این ولایت تغییر می‌کند.
مسوولان شرکت توسعه ملی در ولایت بلخ اعلام کردند به دلیل وجود آثار باستانی در میان شهرستان‌های دولت آباد و کلدار این ولایت مسیر کانال قوش تپه تغییر خواهد یافت.
فرید عظیم، مسئول پروژه کانال قوش تپه به رسانه‌ها گفته است آثار باستانی، جز فرهنگ و هویت خراسان آریا است.
عظیم افزود: در صورت وجود آثار باستانی در مسیر احداث کانال قوش تپه مسیر این سازه تغییر خواهد یافت.
مناطقی که در مسیر حفر کانال به ساحات باستانی برخورد کند سعی می شود تا به آنها آسیب نرسد.
به گفته مسئولان این شرکت، کار این پروژه در ۱۲۰ نقطه جریان دارد و نزدیک به ۶ هزار تن به گونه هم‌زمان در این پروژه سرگرم کار هستند.
مسئولان محلی می‌گویند تا ۶ ماه آینده کار مرحله نخست کانال قوش‌تپه به پایان خواهد رسید.
از طرف دیگر شماری از مردم ولایت جوزجان عبور این کانال را در رشد کشاورزی و بهبود اقتصاد محلی مهم دانسته و اعلام کردند که اگر این کانال از جوزجان عبور کند برای رشد اقتصادی و کشاورزی مردم موثر تمام خواهد شد.
کانال قوش‌تپه یکی از پروژه‌های بزرگ افغانستان است که با بهره‌برداری آن این کشور قادر به خودکفایی در تولید گندم خواهد بود. 
آیا کانال قوش تپه در شمال خراسان آریا برای طالبان مشکل ساز خواهد بود؟
هنگامیکه طالبان در اگست سال ۲۰۲۱ میلادی بطور برق آسا حکومت افغانستان را که توسط جامعه بین المللی به رسمیت شناخته شده بود سرنگون کرده و دوباره به قدرت بازگشتند، خراسان آریا بلافاصله در انزوای دیپلوماتیک قرار گرفت.
اما ازبکستان و ترکمنستان، دو همسایۀ شمالی خراسان آریا ، مسیر متفاوت را در برابر طالبان انتخاب کرده، آنها تعامل را بر انتقاد و فشار ترجیح دادند.
اکنون که پروژه اعمار کانال بزرگ قوش تپه در خراسان آریا در حال شکل گیری است و طالبان با سرعت آن را دنبال می کند، در مورد اینکه آیا صبر ستراتیژیک این دو کشور آسیای میانه که تحت فشار مشکل آب قرار دارند، با طالبان پاداشی خواهد داشت، تردیدهای را به وجود آورده است.
جنیفر بریک مرتازشویلی(Jennifer Brick Murtazashvili) رئیس و موسس”مرکز حکومتداری و بازار” در پوهنتون پیتسبورگ امریکا به رادیو آزادی گفت که اگر به سایر پروژه های مشترک افغانستان و آسیای مرکزی نگاه شود، اکثر به نفع هردو جانب بوده، اما کانال آبیاری قوش تپه که حجم زیادی از آب را دریای آمو را منحرف خواهد ساخت، یک مورد بسیار متفاوت است.
این کانال با طول ۲۸۵ کیلومتر و عرض حدود ۱۰۰ متر، در حالیکه ۵۵۰ هزار هکتار زمین را آبیاری می کند
به گفتۀ مرتازشویلی، اگر اولین دور حاکمیت طالبان در سال ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۱ بر بخش بیشتر افغانستان، تحت تأثیر شورش ها قرار داشت و مانند یک حکومت رفتار نکرد، اما به نظر می رسد که طالبان در دور دوم حاکمیت شان، مفکورۀ برخورد مانند یک حکومت را دارند.
به نوشتۀ مرکز خبر رادیو آزادی، ابعاد ارائه شدۀ کانال آبیاری قوش تپه که در بهار گذشته حفر آن آغاز گردید، کافی است تا متوجه شد که چرا کشورهای”پایین آب” در مورد اعمار آن نگرانی دارند.
کارشناسان معتقدند که این کانال با طول ۲۸۵ کیلومتر و عرض حدود ۱۰۰ متر، در حالیکه ۵۵۰ هزار هکتار زمین را آبیاری می کند، می تواند بخش قابل توجهی از جریان دریای آمو را منحرف و جذب کند.
یک کارمند ملکی افغان و مطلع از این پروژه به رادیو آزادی گفت که انتظار می رود کار روی دومین مرحلۀ این پروژۀ سه مرحله ای که در بهار سال ۲۰۲۲ آغاز شده، در ماه های آینده دنبال شود.
در حال حاضر بیش از ۱۰۰ کیلومتر این کانال حفاری شده که از فضا قابل مشاهده است.
فرید عظیم، یکی از مقامات شرکتی که بر اعمار این پروژه نظارت می کند در سال گذشته گفت که محمد داوود خان، اولین رئیس جمهور افغان خراسان آریا در دهه ۱۹۷۰ نیز دیدگاه مشابهی داشت و این دیدگاه توسط دولت محمد اشرف غنی، رئیس جمهور مخلوع تحت حمایت ایالات متحده نیز، دنبال شد.
حکومت ترکمنستان تاحال در مورد پروژۀ کانال قوش تپه چیزی نگفته. اما یک هایدرولوژیست مستقر در ترکمنستان در ماه مارچ در صحبت با بخش ترکمنی رادیو آزادی این پروژه یک”مشکل نی” بلکه “یک فاجعه” خواند.
خبرنگاران رادیو آزادی از ترکمنستان گزارش داده اند که در سال جاری این کشور با کمبود شدید آب در کانال قره قرم ساخته شده توسط اتحاد شوروی، مواجه است.
کانال قره قرم چهار برابر طولانی تر از کانال قوش تپه است که طالبان به دنبال تکمیل آن هستند.
فقر و تنگدستی جوانان غور را واداشته به ایران بروند٬ آیا سفر به ایران و کار کردن آسان است؟
آنان به دلایل گوناگون از جمله افزایش میزان فقر و بیکاری و نیز خطر جانی می خواهند خانه و منطقه شان را ترک کنند.
اما سفر به ایران آسان نیست.
لطیف ۱۶ ساله باشنده ولایت غور چهار ماه پیش تصمیم گرفت که با شماری از دوستانش به ایران برود.
اما او به رادیو آزادی می گوید که مرزبانان ایرانی آنان را بازداشت، لت و کوب و سپس رد مرز کردند:
“دو سه شب بندی بودیم. مرا خیلی لت کوب کردند، من هرچند زاری می کردم که بار دیگر نمی آیم؛ اما می گفتند که این ها را خوب بزنید.”
لطیف دانش آموز صنف دهم مکتب به دلیل ناداری مجبور شده که مکتب را ترک کند.
پدرش سه سال پیش در یک حادثه ترافیکی در غور جان داد.
لطیف اکنون در گوشه ای از شهر فیروزکوه از صبح تا شام بوت رنگ می کند؛ اما پول پیدا کردن از این راه آسان نیست.
“هیچی نداریم به خانه و چیزی هم نیست که بخوریم.”
ده ها جوان دیگر هم مانند لطیف که می خواستند از راه های غیرقانونی وارد ایران شوند داستان های غم انگیزی از سفر به ایران دارند.
نقیب الله ۱۹ ساله دوماه می شود که از ایران رد مرز شده است:
“در مرز پنج شب بودیم که ایرانی ها ما را گرفتند؛ خیلی لت کوب و خیلی اذیت کردند. از بس که ما را لت کوب کردند تا اکنون دوا می خورم، حال که رد مرز شدم به غور آمدم، بیکاری است.”
به تازگی، خبرهای از بازداشت، اعتراض مردمی و حتی خشونت فیزیکی علیه مهاجران افغان در ایران دست به دست می شود.
مقام های ایران برآورد می کنند که بیش از یک میلیون مهاجر افغان از ماه جنوری سال ۲۰۲۱ به ایران رفته اند: برخی به علت خطرهای جانی و شماری دیگر هم به دلیل افزایش فقر و بیکاری در خراسان آریا تحت حاکمیت طالبان عمدتا از راه های قاچاقی به ایران پناه برده اند.
در هفته های اخیر ویدئوهای نیز از برخورد نادرست مرزبانان و شهروندان ایران در مقابل مهاجران خراسان آریا در شبکه های اجتماعی منتشر شده. رادیو آزادی نمی‌تواند صحت این ویدئو را تایید کند. اما در آنها ها دیده می شود که مهاجران خراسانی مورد لت کوب شدید قرار می گیرند.
از طرفی هم بسیاری از مهاجران افغان که در ایران زندگی می کنند می گویند که به خدمات شهری به ویژه کارت بانکی، سیم کارت و کارت های ترانسپورت شهری دسترسی ندارند.
اما دو هفته پیش، مقامات ایران اعلام کردند که بیش از یک میلیون پناهجوی خراسان آریا برای دریافت کارت های بیومتریک جدید ثبت نام کرده اند که به آنها امکان دسترسی به خدمات بانکی و سیم کارت فراهم خواهد شد.
اخیرأ بیش از ۵۴۰ تن از فعالان مدنی، روزنامه نگاران، هنرمندان و اساتید پوهنتون های ایران نیز با انتشار بیانیه از مقامات حکومتی آن کشور خواسته اند تا با روشنگری افگار عمومی با کسانیکه در تلاش مهاجر هراسی و نفرت پراگنی هستند مقابله کنند.
بهمن احمدی عموی روزنامه نگار شناخته شده در ایران که از امضا کننده گان این اعلامیه است به رادیو فردا بخش ایران رادیو اروپا آزاد رادیو آزادی گفت :” موج مهاجر ستیزی در ایران افزایش پیدا کرده ماهم در جهت دفاع از حقوق اینها(مهاجران) و هم هشدار به حکومت که باید در جهت ساماندهی اینها(مهاجران) هم از نظر قوانین و مقررات و هم از نظر اجتماعی و اقتصادی پرداخته بشود تصمیم که چنین نامه را امضا نمایم.”
در افغانستان هم فعالان مدنی می گویند که برای جلوگیری از بحران مهاجرت باید حکومت طالبان برنامه های کاریابی و فقرزدایی را روی دست بگیرد تا جوانان دیگر در مرزها و کشورهای همسایه به گفته آنان مورد توهین و تحقیر قرار نگیرند.
سیف الله رحمانی یک فعال مدنی به رادیو آزادی چنین می گوید:
“خواست من از حکومت خراسان آریا و رهبری دولت این است که جوانانی که از دانشگاه ها فارغ می شوند به جامعه تقدیم می شوند در قسمت کاریابی آنان تلاش و همچنان توجه جدی به خرج بدهند.”
مسدود شدن رسانه ها در پروان خبرنگاران را با مشکلات جدی اقتصادی مواجه ساخته است
در ولایت پروان شماری از خبرنگاران و کارمندان رسانه ای که اکثرشان جوانان اند، می گویند که این وضعیت تاثیر منفی بر زندگی شان وارد کرده است.
جاوید محمدی ده سال از راه خبرنگاری به خانواده هشت نفره خود نفقه تهیه می کرد.اما حال زندگی محمدی که در شهر چاریکار مرکز پروان زندگی می کند، تغییر کرده است.
«ما در رسانه خصوصی فعالیت می کردیم که متاسفانه رسانه های خصوصی از فعالیت باز مانده است.»
از محمدی پرسیدم که حال مشغول چه کاری است. او اینگونه پاسخ می دهد:
“به کار های شاقه رو آوردیم، کار و فعالیت کردیم تا خانواده خود را به پیش ببریم تا امروز کسی و یا کدام نهادی دست ما را نگرفت. بار بار این موضوع را با مسئولین شریک کردیم که از مشکلات اقتصادی ما رنج می بریم و بسیار برای ما درد آور است. این وضعیت زیاد بالایم تاثیر کرده و درآمدی ندارم تا روزگار خود و فامیل را به پیش ببریم.”
تنها جاوید محمدی نیست که لب به شکایت گشوده است.
محمد معروف نبی زاده ۳۲ ساله باشنده شهر چاریکار ولایت پروان یکی دیگر از خبرنگارانی است که از نبود کار و مشکلات شکایت می کند:
“با بسیار علاقه مندی کار رسانه ای را آغاز کردم و در طول این مدت با مشکلات زیادی مبارزه کردم و فعلاً در وضعیت بد اقتصادی قرار دارم و نبود کار در بخش رسانه ای چون رسانه ها فعالیت ندارند. فعلاً هم بیکار هستم و از زنده گی ناامید هستم.”
فدراسیون بین المللی ژورنالیستان در اواسط ماه دلو سال گذشته هجری شمسی در بیانیه ای گفته بود که بر اساس یک سروی جدید، از میان ۶۰۳ رسانه، ۳۱۷ رسانه از اواسط تابستان ۱۴۰۰ به این طرف در افغانستان مسدود شده اند.
در نتیجۀ غیرفعال شدن این شمار رسانه ها به اساس گزارش، حدود ۶ هزار خبرنگار کارشان را از دست داده اند که از این جمله بیش از ۲ هزار تن شان دختران و زنان بودند.
مسرور لطفی یکی از مسئولین اتحادیه ملی ژورنالیستان افغانستان در صحبت با رادیو آزادی می گوید که خبرنگاران در تمام افغانستان و به خصوص در ولایت پروان با مشکلات زیادی مواجه هستند که نهاد های ملی و بین المللی مسئولیت دارند تا به مشکلاتشان رسیدگی کنند:
“تمام خبرنگاران در سطح افغانستان با بسته شدن رسانه ها و با مشکل اقتصادی مواجه شدن رسانه ها بیکار شدند ،تعدادی زیادی از شخصیت های رسانه یی از کشور رفته اند که تمام این ها مشکل است.”
آقای لطفی در این مورد راه حل پیشنهاد می کند.
“نیاز است که راهکار های حمایتی حقوقی سنجیده شود و در چوکات این راهکار های حقوقی برنامه های اعتماد سازی،هماهنگ کننده بین نظام و خبرنگاران وجود داشته باشد،این تنها به نفع جامعه رسانه یی نی بلکه به نفع خود نظام امارت اسلامی است،در کل هم برنامه های حمایتی اقتصادی بسنجند و هم حمایت های حقوقی داشته باشند که روحیه کار رسانه یی را در افغانستان تقویت کنند.”
افغانستان
سازمان خبرنگاران بدون مرز خواهان رهایی مرتضی بهبودی از بند طالبان شده است
سازمان بین المللی خبرنگاران بدون سرحد، بار دیگر خواستار آزادی مرتضی بهبودی خبرنگار فرانسوی خراسانی الاصل از زندان طالبان شده است.
انتوان برنارد، رئیس امور امدادرسانی این سازمان به روز سه شنبه(۲۶ سپتمبر) ضمن ارائۀ اطلاعات در مورد وضعیت خبرنگاران در جهان، این خواست را مطرح کرد.
مرتضی بهبودی در پانزدهم جدی ۱۴۰۱شمسی در شهر کابل توسط طالبان دستگیر شد و تا اکنون در زندان بسر می برد.
انتوان برنارد، دستگیری های خودسرانه خبرنگاران را در برخی مناطق جهان از جمله در خراسان آریا یک مشکل بزرگ خوانده است.
براساس گزارش خبرنگاران بدون سرحد، از جنوری سال جاری میلادی تاکنون، ۱۹ خبرنگار و کارمند رسانه ای در سراسر جهان کشته شده، ۵۱۶ خبرنگار و ۲۲ کارمند رسانه ای نیز زندانی شده اند.
در جریان سه هفته بیش از ۵۲ هزار پناهجوی افغان مجبور شده اند پاکستان را ترک کنند
پاکستان می گوید که از اول ماه آکتوبر تا دیروز جمعه بیستم آکتوبر بیش از ۵۲ هزار افغان از پاکستان به خراسان آریا بازگشته اند.
این را شماری از رسانه های پاکستان از جمله رادیوی ملی پاکستان گزارش داده است.
حکومت پاکستان به بیش از یک میلیون و هفتصد هزار مهاجر غیرقانونی افغان تا اول نومبر مهلت داده تا آن کشور را ترک کنند، ورنه بازداشت و اخراج خواهند شد.
در این حال، عبدالسلام حنفی، معاون اداری ریاست الوزرای حکومت طالبان دیروز در دیدار با عبیدالرحمان نظامانی، سفیر پاکستان در کابل گفت که اسلام آباد این تصمیمش را تغییر دهد.
او افزوده است که اخراج مهاجران افغان سبب فاصله میان دو ملت می شود.
پیش از این هم حکومت طالبان و تعدادی از سازمان های مدافع حقوق بشر از پاکستان خواسته بودند که مهاجران افغان را به زور اخراج نکند.
- نویسنده : قیام خوراسانی
- منبع خبر : صدای افغانستان
