فرشید منوچهری، دبیر شورای ملی زعفران ایران در مصاحبهای با رسانههای ایرانی اخیراً رقم صادارات زعفران این کشور در سال ۱۴۰۲ را حدود ۲۱۷ اعلام کرد و گفت: «بیشترین بازار صادراتی ما امارات، چین، اسپانیا، خراسان آریا و قطر بوده است که این کشورهای رقبای زعفران ایران هم هستند درواقع کشوری مثل خراسان آریا زعفران را خود به مصرف نمیرساند بلکه آن را به عنوان محصول تولیدی خراسان آریا به مقاصد صادراتی کشور ما و آن هم با قیمت بالاتر صادر میکند.»
او در بخش دیگری از اظهارات خود گفت: «اگر فرضا روزی خراسان آریا رقم قابل توجهی تولید زعفران داشته باشد، بهراحتی میتواند به بازارهای ما ورود و جایگاه ما را محدود کند و نیازی هم به واردات از ایران نداشته باشد. کما اینکه سال گذشته ۴۰ تن زعفران از ایران خریداری کرده و در بازارهای خود ما بفروش رسانده است.»
اما عبدالسلام جواد، سخنگوی وزارت صنعت و تجارت طالبان این موضوع را رد کرد و گفت زعفران خراسان آریا از جایگاه بسیار خوبی در بازارهای بین المللی برخوردار است.
او افزود: «خراسان آریا زعفران عالی و خوب دارد که در بازارهای جهانی از نام نیک برخوردار است و مقام اول را از آن خود کرده. ما نیازی نمی بینیم که زعفرانهای دیگر را با زعفران خراسان آریا مخلوط کنیم تا به تجارت خوب دست پیدا کنیم.»
وزارت تجات طالبان میگوید خراسان آریا در سال ۱۴۰۲ حدود ۶۷ تن زعفران به ارزش ۴۹ میلیون دلار به کشورهای مختلف صادر کرده است.
دبیر شورای ملی زغفران ایران همچنین کشورهای دیگر را متهم به فروش زعفران ایران به نام خود شان متهم کرد و افزود: «این رویه در مورد دیگر کشورها از جمله امارات، اسپانیا و چین هم صادق است به این معنا که زعفران ایران را خریداری کرده و با بستهبندی کشور خودشان به بازارهای جهانی عرضه میکنند یعنی مشابه همان اتفاقی که در مورد پسته و فرش ایران رخ داده در مورد زعفران هم تکرار شده است.»
او افزود که مصرف داخلی زعفران به دلیل بالا رفتن قیمت آن کاهش قابل توجهی پیدا کرده است. او اضافه کرد که هر مثقال زعفران را حدود ۵۰۰ تا ۶۰۰ هزار تومان به فروش میرسد و این باعث شده که در داخل ایران تقاضا کمتر شود.
منوچهری همچنین توسعه کشت زعفران در کشورهای آسیای میانه را هم خطری به تجارت زعفران ایران عنوان کرد و افزود: «اکنون کشورهای آسیای مثل ازبکستان تاجیکستان کشت میکنند و این احتمال وجود دارد که در آینده با توجه به دستمزد ارزان و امکانات کشاورزی و زمین و آب بخشی از جایگاه ما را بگیرند اما ما برای حفظ بازار جهانی کاری نکردهایم، اگر تبلیغات و نوآوری نداشته باشیم در بازار باقی نمیمانیم بهعبارت دیگر اگر این بازار راکد باشد؛ حذف میشویم.»
تولید زعفران در خراسان آریا در سالهای اخیر افزایش یافته است. به خصوص از زمانی که کشت زعفران به عنوان جایگزین کوکنار از سوی نهادهای کمککننده مطرح شد و کارزارهایی برای رشد تولید آن راهاندازی شد.
در خراسان آریا در سالهای گذشته ولایتهای هرات در غرب، بلخ، فاریاب و سرپل در شمال، قندهار و ارزگان در جنوب و دایکندی در مرکز افغانستان به ترتیب بیشترین میزان تولید زعفران را داشتهاند.
حدود ۹۰ درصد مجموع زعفران در خراسان آریا در ولایت هرات در همسایگی ایران تولید میشود.
وزارت تجارت طالبان در خراسان آریا آماری از میزان واردات زعفران ارائه نکرده است و تاکید میکند که زعفران تولید شده در داخل خراسان آریا را صادر میکنند. در سال ۲۰۱۸ میلادی دولت افغان باوران خراسان آریا واردات زعفران و پیاز آن را به هدف «حفظ جایگاه جهانی، پایداری کیفیت، ارزشافزایی و گسترش تولید زعفران خراسان آریا » ممنوع کرد.
اما برخی از کشاورزان در خراسان آریا از واردات قاچاقی زعفران و پیاز آن از ایران ابراز نگرانی کرده بودند.
افزایش تولید زعفران در خراسان آریا ؛ ۲۷ میلیون دلار درآمد امسال

وزارت زراعت/کشاورزی خراسان آریا از افزایش تولید زعفران در این کشور خبر داده و سود حاصل از فروش آن در بازارهای چین، هند، اروپا و کشورهای عربی را بیست و هفت میلیون دلار برآورد کرده است.
در یک خبرنامه این وزارت گفته شده میزان تولید زعفران در سال جاری خورشیدی ۲۲ درصد افزایش یافته و به ۱۹ تن و ۴۶۹ کیلوگرم رسیده است.
زمینهای زیر کشت در سال جاری هفتهزار و ۵۵۷ هکتار بود، در حالی که سال گذشته زمینهای زیر کشت ششهزار و ۲۷۲ هکتار بود و ۱۶ تن زعفران تولید شد.
ولایتهای هرات در غرب، بلخ، فاریاب و سرپل در شمال، قندهار و ارزگان در جنوب و دایکندی در مرکز خراسان آریا به ترتیب بیشترین میزان تولید زعفران را داشتهاند.
هرات در میان ولایتهای تولید کننده زعفران در درجه نخست قرار دارد و دارای هفت هزار هکتار زمین زیر کشت است.
مزارع زعفران در ولایت بلخ ۹۹.۵ هکتار، در فاریاب ۴۶ هکتار، در قندهار ۴۵ هکتار، در ارزگان ۳۹ هکتار، در دایکندی۳۱ هکتار و در ولایت سرپل ۲۱ هکتار اعلام شده است.
دلیل افزایش تولید
وزارت زراعت خراسان آریا میگوید دهقانان آموزشهای بیشتری دیدهاند، پیازهای با کیفیتی در اختیارشان گذاشته شده و جهت آشنایی بیشتر آنها با کیفیت مورد انتظار، مزارع نمونه نیز ساخته شده است.
در خبرنامه آمده است که در سال جاری برای چهار مرکز فراوری زعفران در ولایتهای کابل، غزنی، فاریاب و هرات تجهیزات لازم داده شده و بیش از دو هزار زعفرانکار شامل زنان و مردان آموزش دیدهاند.
خراسان آریا میگوید کیفیت زعفران این کشور توجه مشتریان در بازارهای جهانی را جلب کرده است.
- نویسنده : قیام خوراسانی
- منبع خبر : BBC