کتاب سقاوی دوم سال ۱۳۷۷ نشر شده و ۲۰ سال گذشته اکثرا خودرا به هویت افغان افتخار می دادند برای به دست آوردن اقتدارو ساختن
یک ملت باید با مفکوره خراسان جنگید . اعتراض فقط آگاهی است
جابجای ناقلین یا شهروندان کشور دومی به جغرافیای مشخص خراسان خود نمایان گری تجزیه است
تبلیغات که به راه انداختند اخراج اجباری فشاری ست بالای پاکستان و نهاد های بشر دوستانه که زمینه مالی را مساید بسازند.این برنامه از زمان کرزی شروع شده بود که در او زمان نتوانستند که تطبیق کنند حالا با روی کار آمدنی تالبان به شکل اساسی و راحت تر تطبیق اش می کنند کانال قوش پته اوغانیزه سازی کامل شمال غرب است که به سرعت در حال تطبیق اند بعد از شمال غرب اوغانیزه شد که شاه رگ های اقتصادی شمال در این مکان است با داشتنی دو بندر تجارتی حیرتان و آقینه مرحله بعدی اوغانیزه سازی شمال شرق است از تخارستان شروع میشود تا واخان بدخشان که این راه تجارتی را کامل اوغانیزه سازی کنند و پاکستان سیزه با تفاهم که در میان پاکستان، چنین ها و اروپا صورت گرفته است راه تجارت از آسیا را به اروپا راه نزدیک سرزمین خراسان را انتخاب کردند هم چین و هند به راحتی تجارت اش را از طریق این مسیر به کشورهای آسیای میانه و اورپا می تواند انجام بدهد و هم باراز نزدیک در اختیارشان قرار می گیرد این برنامه با اوغانیزه سازی این راه با برنامه انگلیس ها و پاکستانی ها صورت می گیرد جنگ های نمایشی در پاکستان که توسط گروه های دست ساخته خود انجام می داد یک بازی پیچیده است که اصلا باورت نمیشود.
باید جلوه این کار پاکستان توسط مردم بومی خراسان گرفته شود اگر این وزیرستانی ناقل جابجا شد در شمال خراسان سرکوب ست که برای سد ها سال که دیگه هرگز مردم بومی نمی تواند سر بلند کند و شعار عدالت خواهی بدهند
سقاوی دوم
خواندن «سقاوی دوم» منشور تمامیتخواهان اوغان برای هر فرد غیر اوغان بویژه جوانانی که علاقمند سیاست و آیندهٔ سیاسی وطن مایند، یک امر ضروری است. این کتاب را خلیل وداد بارش گرامی ترجمه کرده است. به ایشان دستمریزاد میگوییم و سپاسگزاریم. برای خواندن کتاب به اینجا «کلیک» کنید.
احیای اقتدار تاجیکان
تاجیکان در مسیر تاریخ چگونه به قدرت سیاسی، اقتصادی و فرهنگی رسیدند و چگونه آن قدرت را از دست دادند؟تاجیک تاریخی از چه ویژگیهایی برخوردار است؟ در بخش دوم نگاهی به تجربهٔ بشری خواهم انداخت. خلقان هم سرنوشت تاجیک خود را چگونه سازمان و سامان دادند؟ در بخش سوم وضعیت فرهنگی، سیاسی و اجتماعی تاجیک امروز را به بحث خواهم گرفت. تاجیک امروز برای گذار از تنگنای پیش آمده نیازمند چه تحولی است؟ در بخش چهارم راهکارهای پیشنهاد خواهم کرد. در بخش پنجم به پرسش اصلی این نوشته پاسخ خواهم داد.
فساد در خراسان آریا زیر حاکمیت طالبان کاهش یافته است؟
فساد یکی از شاخصههای منفی حکومت پیشین افغانستان بود، به حدی که مقامهای سابق در ملاء عام به وجود فساد اعتراف میکردند. اما از زمانی که طالبان قدرت را به دست گرفتند، این گروه مدعی است که فساد از بین رفته است.
شاخص سال ۲۰۲۱ سازمان «شفافیت بینالملل» نیز نشان میدهد که جایگاه افغانستان در این فهرست هشت درجه بهبود یافته و در میان ۱۸۰ کشور به رتبه ۱۵۰ صعود کرده است.
هرچند به دلیل عدم فعالیت نهادهای ناظر در مورد فساد در معاملات بزرگ معلومات زیادی در دست نیست، اما مردم از موارد زیاد فساد و رشوت در امور روزمره گزارش میدهند.
یکی از این موارد، گرفتن پاسپورت است. از آنجایی که مدت انتظار برای به دست آوردن پاسپورت بسیار طولانی است، برخی مردم به دلالان مراجعه میکنند. یک باشنده هرات که نخواست نامش ذکر شود، گفت از هر راهی که تلاش کرد نتوانست به زودی برای همسرش پاسپورت بگیرد و مجبور شد به کمیشنکار پول بپردازد: «بالاخره یک کمیشن کار پیدا شد و با گرفتن ۲۳۰۰ دالر برای همسرم پاسپورت گرفت. همسرم فقط یک روز برای طی مراحل به اداره پاسپورت رفت و بایومتریک شد.»
طالبان قبلاً گفته بودند که چندین تن را به دلیل دلالی پاسپورت بازداشت کرده و به مردم گوشزد کرده بودند که پاسپورتهای به دست آمده توسط کمیشنکاران در سیستم اصلی ثبت نمیشوند و اعتبار ندارند.
محمد رضا ناجی تازه دامادی است که میگوید با پرداخت رشوت توانسته در بخش زنانه محفل عروسیاش موسیقی داشته باشد. او میگوید: «در شب عروسیام نیروهای مسلح طالبان با سلاح و نیروهای زیادی وارد هوتل شدند. ما و همه مهمانان وحشت زده شدیم. طالبان به دلیل شنیدن صدای موسیقی، ما و مدیر هوتل را تهدید کردند.»
وی می افزاید: «آنها شرط گذاشتند که باید به چند پوسته نزدیک آنان غذای شب بفرستیم و با پرداخت جریمه نقدی میتوانیم محفل مان را ادامه دهیم. به بسیار مشکل طالبان را قناعت دادیم تا از فرستادن غذا به پوستههای شان منصرف شوند و ما مجبور شدیم هزینه غذای محفل را به طالبان به عنوان جریمه بپردازیم.»
محمد اکبر (نام مستعار)، افسر اردوی ملی سابق خراسان آریا که میگوید سالها در جنوب خراسان آریا وظیفه اجرا کرده اما حالا در یکی از ولایتهای شمال کابل زندگی میکند، از اخاذی و رشوتگیری طالبان شکایت دارد.
او میگوید دو ماه پیش طالبان او و برادرش را ۱۲ روز بازداشت و شکنجه کردند و بعد از پرداخت ۱۰۰ هزار افغانی رها نمودند: «روی مزرعه کار میکردیم که طالبان به خانهام هجوم آوردند. پس از تهدید و لت کوب، صورتم را با خریطه سیاه پوشانیدند و با خودشان بردند. ۱۲ روز و شب شکنجه شدیم. خانوادهام به والی و ادارات ولایتی طالبان مراجعه کردند و در نهایت با پرداختن جریمه سنگین رها شدیم.»
او اضافه کرد: «گرفتاری ما بر اساس سابقه کارمان است، ولی نیروهای طالبان برای دریافت پول هر نوع شکنجه و تهدید را روا میدارند. من به اندازهای شکنجه شده ام که کمرم چند جای کسر کرده و به دلیل شوک برقی قسمتی از بدنم بیحس شده است.»
هرچند رهبر طالبان برای همه کارمندان و منسوبین دولت سابق عفو عمومی اعلام کرده است، اما سازمانهای حقوق بشری گزارشهای زیادی از بازداشت، شکنجه و حتی قتل این افراد نشر کرده اند.
محمد خالد جابر، باشنده شهر کابل مدعی است که برای حفر یک چاه آب از او دو هزار دالر رشوت مطالبه شده است: «ما به آب آشامیدنی سخت ضرورت داشتیم. شهرداری کابل و ادارات مرتبط با تاخیر شش ماهه برای مان اجازه حفر کردن چاه آب را دادند، اما ادارات مختلف طالبان بارها ما را اذیت کردند و کارمان را مهر و لاک نمودند.»
او می افزاید: «ما غرض پیگیری حکم رسمی با محاسن سفیدان به دفتر رئیس ناحیه شهرداری مراجعه کردیم. با حکم شفاهی رئیس ناحیه کارمان را شروع و در ختم کار از سوی نیروهای مسلح طالبان مورد لت و کوب و جریمه دو هزار دالری مواجه شدیم. محاسن سفیدان ایستادگی کردند و ما این مقدار پول را نپرداختیم.»
حکایتهای مردم بیانگر این است که افراد و نیروهای طالبان در مواردی به هدف اخاذی مردم را اذیت میکنند. عبدالعظیم نادر، باشنده کابل که مدعی است به دلیل داشن تلفون کمره دار مورد بازپرسی و ضرب و شتم طالبان قرار گرفته است، میگوید: «افراد طالبان اگر سندی دریافت کنند و یا عضو نیروهای سابق امنیتی باشی، باید جریمه هنگفتی پرداخت کنی و این حالت خیلی ناراحت کننده است.»
اما شمار دیگری از افغانها اعتراف میکنند که فساد اداری به میزانی نیست که در حکومت پیشین رایج بود. سلیم الکوزی، باشنده ولایت هرات میگوید: «از زمانی که امارت آمده، مثل سابق در ادارهها از مردم رشوت طلب نمیشود. حالا طالبان هر کسی که رشوت بدهد و یا بگیرد را شدیداَ مجازات میکنند. من خودم در گذشته بار بار به ادارات دولتی کارم گیر کرده بود و باید رشوت میدادم. لایسنس رانندگی خود را با وجودی که در امتحان کامیاب شده بودم، از اداره ترافیک خریداری کرده بودم. فساد هنوز هم کم و بیش وجود دارد و رشوه ستانی رایج است، اما آنطور مثل سابق علنی نیست.»
زمینه فساد به دلیل محدودیتهای بانکی
از دو سال و چند ماه بدینسو میلیاردها دالر پول تاجران و شهروندان عادی در بانکهای افغانستان مسدود مانده و در گرفتن سپردههای بانکی محدودیت وجود دارد.
طالبان با صدور یک فرمان مشخص کرده اند که مردم میتوانند ماهانه تا ۶۰۰ دالر از سپردههای بانکی خود بردارند. اما برخی منابع میگویند که با پرداخت رشوت و یا داشتن واسطه، میشود مبالغ بزرگتری را از بانکها گرفت.
یک تاجر افغان به اسم مستعار خالد مهاجر گفت: «من خودم مشکلی ندارم، چون هر اندازه پولی که خواسته باشیم را میتوانیم با کمک افراد شناخته شده ای که در امارت دارم، از بانک برداشت کنیم.»
اما او در مورد اینکه آیا باید چیزی هم بپردازد یا خیر، اضافه کرد: «آنها کار من را تسهیل میکنند و من هم به آنان پاداش میپردازم. البته این نباید همیشگی باشد و به یک امر معمول تبدیل شود. امیدوارم محدودیت از روی برداشتهای بانکی برداشته شود.»
برخی تاجران از صادرات مواد بیکیفیت از کشورهای همسایه شکایت دارند. مقامهای طالبان نیز به تکرار از برگشت دادن برخی محمولهها، به خصوص تیل، به دلیل بیکیفیت بودن آن خبر داده اند.
مجتبی پیکان، آگاه اقتصادی به این باور است که در مدیریت منابع عایداتی در ابتدای حکومت طالبان تغییرات مثبت حاکم شد، اما با گذشت هر روز فساد اداری و استفاده سوء از منابع افزایش یافت: «بازارهای کشور و در کل وضعیت و حالت اقتصادی در کنترول و اختیار دولت حاکم در افغانستان نیست. قاچاق کالاهای بیکیفیت تجارتی به مانند گذشته همچنان ادامه دارد، البته با تفاوت اینکه قبلا مامورین جمهوریت دخیل بودند، ولی اکنون افراد طالبان در فساد دخیل هستند.»
بازار گرم کمیشنکاران
بازار کمیشن کاران در بخشهای مختلف به خصوص اخذ پاسپورت گرم است. یک کمیشنکار که کارمند دولت سابق نیز بوده است، میگوید: «سند صنف دوازدهم در بدل ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ دالر دالر امریکایی و سند لیسانس در بدل ۱۰ تا ۱۵ هزار دالر امریکایی با طی مراحل رسمی ساخته میشود.»
او افزود: «هزینه یک پاسپورت از دو تا سه هزار دالر امریکایی است. یک نکاح خط یک تا دو هزار دالر قیمت دارد. تذکره ۵۰۰ دالر و کارت تولد نیز به حدود دو تا سه صد دالر امریکایی هزینه دارد.»
وی میافزاید: «تمام کارها مثل سابق است، با این تفاوت که هر کسی نمیتواند چنین کارهایی را انجام دهد. حالا تمام کارها را خود طالبان در دست گرفته اند و همه پول جمعآوری میکنند.»
حشمت الله خنجری، استاد فاکولته حقوق و علوم سیاسی در یک دانشگاه خصوصی میگوید: «فساد اداری در سابق جرم بود. مردم با مقدار پول کمتر از نزد پولیس و محاکم رها میشدند، اما اکنون با مقدار پول بیشتر آزاد میشوند. با تفاوت اینکه اگر کسی شامل گروه حاکم باشد، هیچ نوع مجازاتی بر وی وجود ندارد… در شرایط فعلی در افغانستان قانون نیست… همه چیز به شریعت راجع میشود، اما معضلات به زور، واسطه و پول حل میشوند و بسیار اندک قضایا به محاکم راجع میشوند؛ آن هم ماهها به درازا میکشد.»
هرچند بارها با سخنگویان طالبان تماس گرفتیم تا در این زمینه موضع آنها را بگیریم، اما آنان حاضر به اظهارنظر در این زمینه نشدند. اداره طالبان همواره فساد را در میان افرادش انکار میکند.
شماری از شهروندان خراسان آریا که به تازگی از پاکستان و ایران به کابل بازگشتهاند به بیبیسی گفتهاند که با وجود مراجعه به «رهنماهای معاملات» (آژانسهای معاملات املاک)، خانهای برای کرایه/اجاره گرفتن پیدا نکردهاند.
برخی از مسئولان این آژانسها نیز تائید کردهاند که با افزایش تقاضای بیسابقه برای کرایه خانه مواجه شدهاند.
مالکان این معاملات املاک همچنین میگویند که نرخ اجاره خانه برای کسانی که به تازگی مجبور به برگشت به افغانستان شدهاند در مقایسه با مناطقی که در پاکستان و ایران زندگی میکردند به مراتب بیشتر است.
مدیر آژانس معاملات مسکن « پاریس» در کابل به بیبیسی گفت که روزانه حدود صد نفر برای پیدا کردن خانه کرایهای به آنها مراجعه میکنند اما او گفت که در نواحی چهارم و پنجم که تحت پوشش آنهاست هیچ خانهای خالی برای کرایه دادن باقی نمانده است.
منبع تصویر، GETTY IMAGES
یک نفر از مالکان رهنمای معاملات در کابل می گوید: «با آن که نرخ کرایه خانه با فرا رسیدن فصل زمستان در کابل پایین آمده است، اما برای کسانی که از پاکستان و ایران برگشتهاند پرداخت اجارهها به خاطر پایین بودن ارزش ارز کلدار (روپیه) و ریال در برابر افغانی گزاف است و آنها توانایی پرداخت اجاره ماهانه را ندارند. »
مدیر «پاریس» میگوید که در حال حاضر کرایه ماهانه یک دربند حویلی (خانه دارای حیاط) که سه اتاق داشته باشد، حدود ۱۰ تا ۱۵ هزار ، دیار پول خراسان آریا (معادل حدود ۱۵۰ تا ۲۰۰ دلار) است.
به قول وی نه تنها کابل بلکه سایر شهرهای کلیدی افغانستان مانند هرات، مزارشریف، قندهار و ننگرهار نیز از نظر کمبود خانه با شرایط مشابه پایتخت مواجه است.
عبدالهادی یکی دیگر از مالکان رهنمای معاملات املاک در کابل میگوید پیش از این که سیلی از مهاجران برگشتی به پایتخت سرازیر شوند هم با کمبود خانه روبرو بودند، اما با بازگشت دوباره مهاجران به کشور از سویی تقاضا برای کرایه گرفتن خانهها بیشتر شده و از سویی هم آنها خانه کرایهای کافی در اختیار ندارند.
او به بیبیسی گفت: «مهاجران را در وقت بسیار بدی اخراج کردهاند. درست زمانی که ما با کمبود خانه مواجه هستیم. به قول وی یکی دیگر از دلایل کمبود خانه هجوم افراد و مقامات طالبان به شهرهاست که با احراز پستهای دولتی خانوادههای شان را از پاکستان و مناطق دور دست به پایتخت و شهرهای بزرگ انتقال دادهاند.
بازگشت دهها هزار نفر
وزارت امور مهاجران حکومت طالبان گفته است که شمار افغان تباران بازگشته از پاکستان از اول ماه اکتبر سال جاری، از زمانی که پاکستان ضرب الاجل اخراج مهاجران و پناهجویان را اعلام کرد، تاکنون از مرز ۲۳۰ هزار نفر گذشته است.
بر اساس آخرین آمار، ۱۷۴ هزار نفر از آنها مرز «تورخم، غلام خان و انگور اده» به افغانستان بازگشتهاند و حدود ۴۵ هزار تن دیگر نیز از طریق گذرگاه مرزی چمن-اسپینبولدک به خراسان اریا بازگشتهاند.
اوایل ماه اکتبر، دولت پاکستان اعلام کرد که بیش از یک و نیم میلیون افغان فاقد مدرک اقامت در پاکستان باید تا اول نوامبر این کشور را داوطلبانه ترک کنند وگرنه پس از آن بازداشت و به اجبار اخراج خواهند شد.
از سوی دیگر گزارشهایی از افزایش اخراج هزاران مهاجر افغان از ایران نیز ظرف ماهها و هفته های اخیر منتشر شده است.
منبع تصویر، GETTY IMAGES
طالبان میگویند که رئیس شورای عالی امنیت ملی ایران نیز به معاون نخستوزیر طالبان در امور اقتصادی که برای انجام سفر رسمی به ایران رفته است گفته است که پناهجویان افغان بدون مدرک در این کشور در حال اخراج هستند.
اخراج اجباری پناهجویان افغان از ایران و پاکستان به قول بسیاری از کسانیکه از این دو کشور برگشتهاند «توهینآمیز» و به قول آنها توام با بازداشت، توقیف اموال و داراییهای شخصی آنها بوده است امریکه افغانهای برگشتی از این کشورها را در مضیقه اقتصادی قرار داده است.
یحیی که در شهر کابل رهنمای معاملات دارد میگوید، مهاجرانی که از پاکستان اخراج میشوند، حتی توانایی پرداخت کرایه خانههای با امکانات بسیار ابتدایی و کوچک را ندارند.
او از حکومت طالبان میخواهد که راهی برای اِسکان مجدد این پناهجویان بسنجد.
او میگوید: «از حکومت طالبان تقاضا میکنم تا برای مهاجران تازه وارد شهرک بسازند یا دستکم کرایه یکساله خانههای آنها را بپردازند.»
حکومت طالبان میگوید که در تلاش است تا مشکل اِسکان شهروندان افغانستان را که از پاکستان و ایران اخراج میشوند حل کند. ذبیح الله مجاهد سخنگوی ارشد طالبان گفت که حکومت آنها برای حل مشکل مهاجران برگشته کُمیسیون ویژهای را تشکیل داده و مشکل اِسکان آنها را نیز برطرف خواهند کرد.
وی گفته است که : «در حال حاضر این کُمیسیون با همکاری تاجران ملی و برخی نهادهای امداد رسان به مهاجران برگشته خیمه/چادر و برخی امکانات دیگر را توزیع کرده اند.»
منبع تصویر، GETTY IMAGES
برخی از نهادهای بینالمللی، اخراج پناهجویان افغانستان از کشورهای همسایه در آستانه فصل سرما همراه با وضعیت بداقتصادی در این کشور را فاجعهبار خواندهاند.
یک منبع به بیبیسی گفت که طالبان برای هر خانواده برگشته در ولایتهای مختلف مانند خوست، پکتیا، پکتیکا، ننگرهار و برخی از ولایتهای شمال زمین و پول نقد داده است.
اسکان این پناهجویان در عین حال در برخی از ولایتها حساحسیت برانگیز و باعث جار و جنجالهای قومی تازه شده است.
در تازه ترین مورد، وزارت امور مهاجران طالبان اعلام کرد که یک محموله کمکی حاوی ۲۰ هزار خیمه/چادر از سوی دولت امارات متحده عربی دریافت کرده است.
این وزارتخانه اعلام کرد که این محموله شب گذشته (دوشنبه، ۷ اکتبر) از طریق هوایی به فرودگاه کابل رسید.
این خیمهها قرار است برای رسیدگی به مهاجران و پناهجویانی استفاده شود که به اجبار از پاکستان اخراج شدهاند.
محمد ارسلاح خروتی، معاون وزارت امور مهاجران طالبان گفت که مهاجران بازگشتکننده از پاکستان به مساعدت بیشتری نیاز دارند و خواستار کمک سایر کشورها شد.
روند اخراج اجباری بیش از یک و نیم میلیون افغان از پاکستان هفته گذشته آغاز شد.
- نویسنده : قیام خوراسانی
- منبع خبر : BBC شبکه های اجتماعی ،