پاکستان حصارکشی مرزی‌اش را تقریبا تکمیل کرده است، و به اعتراضات کابل در مورد عدم رسمیت خط دیورند به عنوان مرز دوکشور هم بی‌توجه بوده است.
در گزارش ۲۳ صفحه‌ای اخیر کارشناسان سازمان ملل متحد در مورد رابطه نزدیک طالبان حاکم بر خراسان آریا با القاعده هشدار داده شده است. در چند گزارش تحلیلی پیشین کمبته تحریم های شورای امنیت سازمان ملل که جمع‌بندی گزارش کشورهای عضو این شوراست، نیز این موضوع تکرار شده است.
حضور «هزاران نیروی فعال جهادی خارجی» در خراسان آریا و اتهام رابطه نزدیک آنها با حکومت طالبان، در حالی که حملات در کشورهای همسایه افزایش یافته است، همسایگان خراسان آریا را وادار کرده که در پی ایجاد «کمربند امنیتی» حول خراسان آریا پس از خروج سربازان آمریکا و افتادن کشور به دست طالبان باشند.
اگرچه مقام‌های طالبان تاکید دارند که از خاک خراسان آریا هیچ کشوری تهدید نخواهد شد و در این زمینه در توافقنامه دوحه با آمریکا در مارچ/مارس ۲۰۲۰ هم متعهد شده‌اند.
ایران و پاکستان، که مرز طولانی با افغانستان دارند، شاهد چندین درگیری مرزی با نیروهای طالبان بوده‌اند، در کنار تنش مرزی با تاجیکستان در شمال.
بر اساس گزارش سازمان بین‌المللی مهاجرت (ای‌او‌ام)، حدود ۳.۶ میلیون افغان تنها در سال‌های ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲ از وطن خود گریختند و اکثریت‌شان به ایران و پاکستان پناهنده شدند.
منبع تصویر، GETTY IMAGES
انسداد مرزی «اولویت ملی» ایران است
طی چند سال گذشته، ایران مکررا از ایجاد «موانع فیزیکی» در امتداد مرز خود با خراسان آریا برای کنترل هجوم مهاجران، موادمخدر و رفع نگرانی‌های امنیتی خود صحبت کرده است.
اخیرا فرمانده نیروی زمینی ارتش ایران در سفر به مرز شمال شرق با افغانستان تاکید کرد که ۷۴ کیلومتر «انسداد مرزی» ایجاد خواهد شد. به گزارش رسانه‌های ایران، او این کار را «اولویت ملی» توصیف کرد.
ایران با افغانستان ۹۲۱ کیلومتر مرز دارد. موانع مرزی در بعضی مناطق استان سیستان و بلوچستان هم قبلا ایجاد شده است.
ایران می‌گوید میزبان حدود ۵ میلیون مهاجر افغان است که اکثریت آنها پس از بازگشت طالبان به قدرت وارد شده‌اند. برخی منابع رسانه‌ای ایران این رقم را تا هشت میلیون نفر تخمین زده‌اند.
عبدالله مبینی، رئیس اداره ملی مهاجرت ایران، در ۲۰ فوریه/فبروری گفت که ایران تنها در ۱۱ ماه گذشته حدود یک میلیون مهاجر «غیرقانونی» افغان را برگردانده است.
علاوه بر مسائل مهاجران، ایران با تهدیدهای فزاینده گروه‌های جهادی مانند داعش هم مواجه است که مسئولیت دو بمبگذاری مرگبار در شهر کرمان در ۳ ژانویه را بر عهده گرفت که ۹۵ کشته و دهها زخمی به‌جا گذاشت.
علاوه بر این، ایران مسیر عمده عبور مواد مخدر از خراسان آریا به مقصد اروپا هم هست.
با وجود اختلافات ایدئولوژیک روحانیون شیعه حاکم بر ایران با طالبان، که معتقد به تفسیر سخت‌گیرانه از اسلام هستند، جمهوری اسلامی و طالبان مناسبات گرمی برقرار کرده‌اند.
پاکستان حصار کشی مرزی را تقریبا تکمیل کرده است
منبع تصویر، GETTY IMAGES
پاکستان سیم‌کشی در مرز ۲۶۴۰ کیلومتری خود را با افغانستان تقریباً تکمیل کرده است؛ پروژه‌ای که از بیش از یک دهه پیش آغاز شد. با وجود مانع، پاکستان همواره تاکید کرده است که گروه جهادی «تحریک طالبان پاکستان» موسوم به «تی‌تی‌پی» از پایگاه‌های خود در خاک افغانستان برای انجام حملات در سراسر این کشور استفاده می‌کند.
حملات شبه‌نظامیان در پاکستان از زمانی که طالبان افغانستان کنترل کابل را به دست گرفت، افزایش قابل توجهی داشته است. اسلام‌آباد می‌گوید که حدود ۶ هزار جنگجوی طالبان پاکستانی در افغانستان هستند.
در سپتامبر ۲۰۲۳، اسلام‌آباد اعلام کرد که بیش از یک میلیون مهاجر افغان فاقد اسناد اقامت در این کشور را اخراج می‌کند.
از زمان تهاجم شوروی به افغانستان در سال ۱۹۷۹، میلیون‌ها نفر از افغانستان به پاکستان پناهنده شده‌اند. حالا پاکستان ادعا می‌کند این مهاجران «خطر امنیتی» برای این کشور هستند. بعضی ناظران این موضوع را به دلیل عدم اقدام حکومت طالبان افغانستان علیه طالبان پاکستانی می‌دانند.
بنا به آمارهای رسمی تاکنون بیش ۵۴۰ هزار مهاجر از پاکستان به افغانستان بازگشته‌اند و به بقیه آنها هم فرصتی سه‌ماهه تا مارس/مارچ داده شده است.
تاجیکستان خواستار ایجاد «کمربند امنیتی» در اطراف افغانستان است
منبع تصویر، GETTY IMAGES
تاجیکستان خواستار ایجاد «کمربند امنیتی» در اطراف افغانستان برای مقابله با ناامنی فزاینده و قاچاق مواد مخدر شده است. با داشتن مرز مشترک ۱۳۵۰ کیلومتری، تاجیکستان نگرانی‌های جدی خود را در این زمینه ابراز کرده است.
امامعلی رحمان، رئيس جمهور تاجیکستان، در می ۲۰۲۳، رسماً از سازمان همکاری‌های شانگهای خواست تا برای ایجاد کمربند امنیتی در اطراف خراسان آریای دزدی شده با نام جعلی همکاری کند.
در سپتامبر ۲۰۲۳، تاجیکستان گزارش داد که نیروهای این کشور سه عضو گروه جهادی «انصارالله» را از بین برده‌اند.
این گروه وابسته به شبکه القاعده، که اعضای آن بیشتر تاجیکستانی هستند، می‌گوید صدها جنگجو در شمال افغانستان دارد.
باوجود حضور هزاران سرباز روسیه در امتداد مرز تاجیکستان با خراسان آریا خود این کشور نیز نیروها و پایگاه‌های خود در مرز را تقویت کرده است.
حتی ترکیه که مرز مشترک با خراسان آریا ندارد
منبع تصویر، GETTY IMAGES
این کشور نیز برای جلوگیری از عبور مهاجران و قاچاق مواد مخدر بخش عمده ۱۷۰ کیلومتر دیوار امنیتی مرزی خود با ایران در شرق کشور ساخته و به‌تازگی تکمیل کرده است.
گفته شده که هدف اصلی ایجاد این دیوار مرزی جلوگیری از ورود مهاجران خراسان آریا از ایران به ترکیه است. دهها هزار مهاجر افغان از زمان تسلط طالبان عمدتاً از طریق ایران وارد ترکیه شده‌اند و مقصد بیشتر آنها کشورهای اروپایی است.
بنا به گزارش‌ها، ترکیه میزبان حدود ۳۰۰ هزارمهاجر خراسان آریا است و تنها در سال ۲۰۲۲ حدود ۵۷ هزار نفرشان را اخراج کرده است. آمار جدید تازه‌واردها یا اخراج شده‌ها از ترکیه در دسترس نیست.
منبع تصویر، GETTY IMAGES
امامعلی رحمان: یک کمربند امنیتی در اطراف خراسان آریا ایجاد کنیم
منبع تصویر، GETTY IMAGES
امامعلی رحمان، رئیس جمهور تاجیکستان در نشست مجازی کشورهای عضو “سازمان پیمان امنیت جمعی” پیشنهاد کرده است که “یک کمربند امنیتی در اطراف افغانستان” ایجاد شود. همزمان، ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه هم در این ویدئو کنفرانس با اشاره به ناآرامی‌های اخیر قزاقستان گفت “روسیه هرگز اجازه انقلاب در منطقه را نخواهد داد”.
به گزارش خبرگزاری تاس، آقای رحمان در صحبت تلفنی با آقای پوتین نیز در مورد امنیت در مرزهای این کشور با افغانستان صحبت کرده است.
امروز نشست مجازی اضطراری سازمان پیمان امنیت جمعی نشست مجازی اضطراری سازمان پیمان امنیت جمعی در مورد ناآرامی‌های اخیر در قزاقستان برگزار شد.
رئیس جمهور تاجیکستان در این نشست گفته است: “به طور کلی، براساس استخبارات تاجیکستان، بیش از ۴۰ کمپ و مرکز آموزش تروریست‌ها در ولایت‌های شمال شرقی افغانستان وجود دارد که بیش از ۶۰۰۰ شبه نظامی را جای داده است.”
آقای رحمان افزوده که وضعیت در مرز تاجیکستان و افغانستان هر روز “پیچیده‌تر” می‌شود: درگیری‌ها درست در امتداد مرز با تاجیکستان اتفاق می‌افتند.
به گفته او، در هفته گذشته، در جایی در نزدیکی مرز دستکم ۱۱ نیروی طالبان کشته و ۱۸ نفر زخمی شدند.
ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه اخیرا بارها درباره خطر “سرازیر شدن اسلامگرایان افراطی” به منطقه بعد از تحولات افغانستان هشدار داده است.
نیروهای روسی در کشورهای منطقه
پیشنهاد رئیس جمهور تاجیکستان ممکن است درخواست از پوتین برای اعزام نیروهای روسی به مرزهای این کشور با افغانستان باشد.
نیروهای کشورهای عضو ائتلاف نظامی سازمان پیمان امنیت جمعی به رهبری روسیه پس روی کار آمدن طالبان، چند تمرین نظامی در نزدیک مرزهای جنوبی تاجیکستان با نگاهی به روند تحولات افغانستان برگزار کرده اند.
اخیرا، سربازان روسی برای بازگرداندن نظم در پی آشوب‌های خیابانی اخیر به قزاقستان اعزام شده اند. این اولین بار است که نیروهای این پیمان نظامی – حدود ۲۵۰۰ سرباز برای تامین امنیت داخلی یک عضو اعزام می‌شوند.
وظیفه این نیروها حفاظت از مراکز مهم این کشور به منظور “صلح‌بانی” خوانده شده است.
در همین حال، آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا اعزام سربازان روسی به قزاقستان را زیر سوال برده است.
او روز جمعه در حاشیه اجلاس وزرای خارجه سازمان پیمان آتلانتیک شمالی، ناتو گفت: “تجربه تاریخی اخیر نشان داده که وقتی روس‌ها پا به خانه‌تان بگذارند بیرون کردنشان بسیار دشوار خواهد بود.”
جمهوری‌های شوروی سابق؛ بلاروس، ارمنستان، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان و روسیه عضو این پیمان امنیتی هستند.
رئیس جمهوری قزاقستان می‌گوید ناآرامی‌های اخیر در این کشور تلاش برای یک کودتا بوده
منبع تصویر، REUTERS
قاسم جومارت توقایف، رئیس جمهوری قزاقستان، خشونت‌های مرگبار هفته گذشته در این کشور را تلاش برای کودتا توصیف کرده است.
او در یک ویدئو کنفرانس به رهبران ائتلاف نظامی جمهوری‌های سابق شوروی گفت که این اقدام توسط یک “مرکز واحد” هماهنگ شده است، اما نامی از مسئولان این اقدام ارائه نکرد.
ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه هم در این ویدئو کنفرانس گفت که قزاقستان هدف تروریسم بین‌المللی قرار گرفته است و روسیه هرگز اجازه انقلاب در منطقه را نخواهد داد.
نیروهای روسیه و دیگر کشورهای عضو ائتلاف نظامی سازمان پیمان امنیت جمعی به رهبری روسیه برای بازگرداندن نظم در قزاقستان حضور دارند.
تظاهراتی که در پی افزایش قیمت سوخت آغاز شد، به بدترین ناآرامی‌هایی تبدیل شد که این کشور ظرف ۳۰ سال استقلال خود دیده است. دهها نفر از جمله ۱۶ نفر از نیروهای امنیتی در جریان این ناآرامی‌ها کشته شدند.
این اعتراضات که در دوم ژانویه آغاز شد سپس به بروز نارضایتی‌ها از دولت این کشور و نورسلطان نظربایف،رئیس جمهوری سابق منجر شد که برای سه دهه رهبری قزاقستان را بر عهده داشت و گمان می‌رود هنوز هم نفوذ قابل توجهی دارد.
منبع تصویر، GETTY IMAGES
مقامات می‌گویند که وضعیت اکنون باثبات است و نیروها به عملیات “پاکسازی” و حفاظت از تاسیسات استراتژیک ادامه می‌دهند.
وضعیت اضطراری و منع آمد و شد در سراسر کشور همچنان پابرجاست. وزارت کشور قزاقستان روز دوشنبه گفت که تقریباً ۸ هزار نفر در سراسر کشور بازداشت شده‌اند.
گفتگوهای امنیتی بین رهبران ائتلاف نظامی سازمان پیمان امنیت جمعی به رهبری روسیه در حالی برگزار شد که قزاقستان یک روز عزاداری رسمی را برای گرامیداشت یاد کشته شدگان در ناآرامی‌ها آغاز کرد.
آقای توکایف در بخشی دیگر از سخنانش در این کنفرانس امنیتی گفت که در جریان ناآرامی‌ها “ستیزه جویان مسلحی که در اطراف منتظر بودند به اعتراض‌ها پیوستند. هدف اصلی آشکار بود: تضعیف نظم قانون اساسی، تخریب نهادهای دولتی و به دست گرفتن قدرت. این یک کودتا بود.”
او گفت که معترضان آلماتی، بزرگترین شهر قزاقستان، را با هدف تصرف مناطق جنوبی کشور و نورسلطان، پایتخت، هدف قرار دادند.
او گفت که تعقیب “تروریست ها” ادامه دارد و قزاقستان به زودی اسناد آنچه را که اتفاق افتاده به جامعه بین المللی، ارائه خواهد کرد.
آقای پوتین هم گفت که او معتقد است برخی از دست اندرکاران در خشونت‌های روزهای اخیر در کشورهای خارجی آموزش دیده‌اند.
او در این ویدئو کنفرانس به دیگر رهبران گفت: «رویدادهای قزاقستان اولین و آخرین تلاش برای دخالت در امور داخلی ما از خارج نیست.
اقدامات سازمان پیمان امنیت جمعی نشان می‌دهد که مااجازه نمی‌دهیم وضعیت بی‌ثباتی در منطقه ایجاد شود و به آنها اجازه نمی‌دهیم انقلاب‌های رنگین انجام دهند.»
واکنش تند اسلام‌آباد به اظهارات معاون وزارت خارجه طالبان در زمینه «خط دیورند»
منبع تصویر، GETTY IMAGES
وزارت خارجه پاکستان در واکنش تندی اظهارات معاون وزارت خارجه طالبان در مورد عدم رسمیت مرز میان دو کشور را «ادعاهای خود خوانده و خیالی» خوانده است و گفته که تردد افراد و کالا در مرز دو کشور «بنا به معیارهای روابط کشورها» است.
روز گذشته، عباس استانکزی، معاون سیاسی وزارت خارجه طالبان در یک گردهمایی در ولایت لوگر همجوار با پاکستان گفت که «ما هرگز رسما خط دیورند را به رسمیت نشناخته‌ایم و رفت و آمد در این خط با ویزا و پاسپورت قطعا قابل پذیرش نیست».
او افزود که هیچ کس نمی‌تواند قبایل دو سوی دیورند را ازهم جدا کند.
وزارت خارجه پاکستان در واکنش گفته است «هرگونه ادعای خودخوانده و خیالی در مورد قانونیت و حرمت مرز پاکستان- افغانستان نمی‌تواند واقعیت‌های جغرافیا، تاریخ و حقوق بین الملل را تغییر دهد.»
در گذشته مقام‌ها در اسلام آباد و کابل از اظهار نظر رسمی در زمینه خط دیورند اجتناب می‌کردند.
پاکستان این گونه اظهارات مقام‌ها در کابل را برای مصرف داخلی افکار عمومی و «انحراف» از موضوع امنیتی میان دو کشور می‌داند.
در بیاینه نیز آمده است: «به جانب افغان توصیه می‌شود که به نگرانی‌های امنیتی واقعی پاکستان توجه کند به جای تلاش برای انحراف افکار عمومی با چنین بیانات تاسف‌بار.»
اسلام آباد تاکید کرده است که تردد مسافران و کامیون‌ها میان دو کشور «براساس هنجارهای روابط بین کشورها» است.
اخیرا پاکستان از بیماران و رانندگان کامیون‌های حمل و نقل کالای افغانستان نیز ویزا و گذرنامه می‌خواهد که در گذشته این دسته افراد معاف بودند، این موضوع به بسته شدن گذرگاه‌های پرتردد تورخم شد.
شماری از ساکنان مرزی و مسافران در شهرک مرزی چمن بلوچستان پاکستان نیز هفته‌ها در این زمینه دست به اعتراض زده و خواهان رفع ویزا در رفت و آمد میان دو کشور هستند.
منبع تصویر، GETTY IMAGES
هفته گذشته نیز انوارالحق کاکر، نخست‌وزیر موقت پاکستان در اولین گفتگوی اختصاصی خود با یک رسانه در افغانستان در مورد «خط دیورند» به عنوان مرز بین‌المللی میان دو کشور و رسمیت حکومت طالبان صحبت کرد.
نخست وزیر موقت پاکستان گفت: «سازمان ملل متحد و ۲۰۶ کشور پذیرفته‌اند که این یک مرز بین‌المللی است و باوجود آن، افغان‌ها در این باره چیزی بگویند یا نگویند من به این موضوع علاقه‌ای ندارم.»
پیشتر نورالله نوری، وزیر امور قبایل طالبان در حال بازدید از گذرگاه مرزی تورخم گفته بود «خط دیورند»، یک خط «فرضی» است، «ما با پاکستان خط فرضی دیورند را داریم، مرز رسمی نداریم، نقطه صفر مرزی هم نداریم. بین ما یک خط فرضی است.»
در گذشته مقام‌ها در اسلام آباد و کابل از اظهار نظر رسمی در زمینه خط دیورند اجتناب می‌کردند.
خط دیورند در سال ۱۸۹۳ قلمرو میان حکومت افغان باوران خراسان آریا و هند بریتانیایی را مشخص کرد و عبدالرحمن، پادشاه وقت افغان باوران در خراسان آریا و سرمورتیمور دیورند، نماینده بریتانیا آن را امضا کردند.
او گفت: «امارت اسلامی [حکومت طالبان] خواهان نبرد با [کشور] همسایه نیست.»
این اظهارنظر مقام حکومت طالبان پیش از اعلام خبر کشته‌شدن دو نفر از طرف حکومت ایران بود.
اما مقامات ایران گفته‌اند درگیری از طرف طالبان شروع شده بود.
در همین حال، مدیرکل حمل و نقل و راهداری سیستان و بلوچستان از تعطیلی مرز میلک تا اطلاع ثانوی خبر داده است.
برخی رسانه‌های ایران گزارش دادهاند که درگیری‌ها پس از چند ساعت پیش پایان یافته و مسئولین مرزبانی ایران و طالبان «جلسه‌ای» برای بررسی آن تشکیل دادهاند.
هفته گذشته، سرتیپ بهرام حسینی مطلق، معاون ستاد کل نیرو های مسلح ایران به کابل سفر کرد و برای افزایش «همکاری‌های مشترک مرزی» با مالی‌خان صدیق، معاون قوای مسلح طالبان دیدار کرده بود.
«استفاده از سلاح‌های سنگین»
قاسم رضایی، جانشین فرمانده کل انتظامی ایران، گفته است: «نیروهای طالبان از سمت کشور افغانستان بدون در نظر گرفتن و رعایت قوانین بین المللی و حسن همجواری با انواع سلاح مبادرت به تیراندازی به پاسگاه ساسولی واقع در حوزه هنگ مرزی زابل کرده که با واکنش قاطعانه مرزبانان دلیر و شجاع فراجا مواجه شدند.»
رسانه‌های ایران به نقل از مسئولان گزارش دادند که «درگیری ظهر امروز در مرز سیستان و بلوچستان ایران و ولایت نیمروز افغانستان و در مناطقی مانند اطراف روستاهای ساسولی، حاتم و ماککی رخ داده است و از سلاح‌های سبک و نیمه‌سبک و توپخانه استفاده شده است با این حال اخبار مبنی بر بهره‌گیری نیروهای ایرانی از موشک کاملاً کذب است.»
همچنین گفته شده است: «اخبار مبنی بر هدف قرار داده شدن فرودگاه زرنج در افغانستان توسط نیروهای ایرانی غیرواقعی و کذب است.»
بنا به اطلاعیه مرکز اطلاع رسانی مرزبانی سیستان و بلوچستان که در رسانه‌های ایران نقل شده «در این درگیری، مرزبانان با برتری آتش سنگین و تحمیل تلفات، خسارات جدی را به آنان وارد کردند.»
جلیل رحیمی جهان‌آبادی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس ایران، گفته است: «متاسفانه از زمان روی کارآمدن طالبان ما شاهد بعضی اقدامات غیرعقلانی و تنش‌های مرزی بوده‌ایم. عمده این مشکلات به عدم آشنایی مرزبانان و نیروهای طالبان مستقرمرزبانان و نیروهای طالبان مستقر در مناطق مرزی بازمی‌گردد که با حدود مرزی و قوانین و پروتکل‌های مرزی خیلی آشنایی ندارند».
در همین حال، افراد محلی از شهر زرنج مرکز ولایت نیمروز نیز به بی‌بی‌سی گفتند که راکت‌های شلیک‌شده از جانب ایران به «منطقه مسکونی» شهر زرنج اصابت کرده است، اما در مورد تلفات احتمالی آن اطلاعی نداده‌اند.
به گفته این افراد، درگیری ساعت ۱۱ صبح امروز آغاز شد و چند ساعت ادامه داشته است. ساکنان محلی منطقه ماککی ولسوالی گنگ نیمروز نیز می‌گویند به این منطقه تیراندازی شده است.
یک خبرنگار آزاد از نیمروز به بی‌بی‌سی گفت مرزبانان ایرانی از سلاح‌های سنگین زیاد استفاده کردند موشک‌های ایرانی به شهر زرنج برخورد کرده است که یک کودک زخمی شده است که به شفاخانه ولایتی آورده‌اند. او افزود که مردم در ولسوالی کنگ مردم خانه‌های خود را رها کرده‌اند.
براساس گزارش‌های رسانه‌های محلی این درگیری چند ساعت ادامه یافته است و نیروهای طالبان و مرزبانان ایرانی «از سلاح‌های سنگین» استفاده کرده‌اند.
سایت حال‌وش که خبرهای سیستان و بلوچستان را منتشر می‌کند خبر داده که اهالی «روستاهای ساسولی، ماککی و حاتم در مناطق مرزی ایران خانه‌های خود را تخلیه» کرده‌اند.
این سایت همچنین ویدیوهایی از افراد مسلح طالبان را منتشر کرده که به سمت مرز میروند.
خبرگزاری آماج نیوز نیز به نقل از منابع محلی گزارش داده که «درگیری شدید میان مرزبانان ایرانی و طالبان در روستای مامکی، ولسوالی کنگ» رخ داده و «موشک‌های ایران حتی به شهر زرنج نیز اصابت کرده است.»
پس از روی کارآمدن طالبان در آگست/اوت ۲۰۲۱، چندین بار درگیری‌های پراکنده مرزی میان نیروهای طالبان و مرزبانان ایرانی رخ داده است.
صبح شنبه، حسن کاظمی قمی، نماینده ویژه رئیس جمهور ایران با امیرخان متقی وزیرخارجه طالبان در کابل دیدار داشته‌اند و از جمله در مورد مسائل مرزی و حقابه ایران صحبت کردند.
مساله حقابه در روزهای گذشته به تنش‌های لفظی بین مقامات ارشد حکومت ایران و حکومت طالبان در خراسان آریا منجر شده است.
چین می‌گوید خواستار «حکومتداری معتدل» طالبان و آموزش زنان و دختران است
منبع تصویر، YUE XIAOYONG
نماینده ویژه چین برای افغانستان می‌گوید کشورش خواستار «حکومتداری معتدل در افغانستان شامل آموزش زنان و دختران» در دوحه شده است.
یوه هسیاویونگ که در دومین نشست دبیرکل سازمان ملل برای افغانستان در دوحه قطر در ۱۸-۱۹ فوریه/فبروری شرکت کرد، آن را «برای تبادل نظر و گام‌های عملی بیشتر برای تعامل» مفید خواند و در یک رشته پست‌‌‌های ایکس امروز در مورد دیدگاه چین در این مورد نوشته است.
او نوشته است: «چین همراه با بسیاری از کشورها در نشست دوحه بر کمک‌های بیشتر بشردوستانه، حکومتداری معتدل شامل آموزش زنان و دختران تاکید دارد و اینکه آمریکا مسئولیت اصلی در بازسازی افغانستان، رفع دارایی مسدود شده و تحریم‌های یک‌جانبه را دارد.»
پکن که بزرگترین سرمایه‌گذار در معادن استخراج نفت درخراسان آریا است و با حکومت طالبان روابط گرمی برقرار کرده است، در گذشته در مورد نحوه حکومتداری طالبان به‌ویژه فرامین محدودیت زنان موضع خود را اعلام نمی‌کرد و آن را عمدتا موضوع داخلی افغانستان می‌دانست.
نماینده ویژه چین گفته است که این کشور آمادگی دارد که جدی‌تر با سازمان ملل و کشورهای منطقه از جمله همسایگان افغانستان در سطح وزیران خارجه برای ثبات و رفاه مشترک کار کند
در همین حال، ارزیابی نماینده چین از نشست هفته گذشته این است که «حیف شد که نشست دوحه بازهم در گفتگو با حکومت طالبان ناکام شد، باوجود اینکه چین و کشورهای منطقه خواستار آن شدند.»
نماینده چین در همین حال گفته است که دوحه تمام زمینه‌های اصلی نگرانی‌ها را پوشش داد، چنانکه دبیرکل سازمان ملل نیز گفت که افغانستان بار دیگر تبدیل به «بستری برای تروریسم» نشود و نهادهای فراگیر ایجاد شوند.
در اولین نشست دوحه که در ماه می ۲۰۲۳ برگزار شد، سازمان ملل از طالبان دعوت نکرده بود. در نشست اخیر از نمایندگان طالبان دعوت شده بود اما آنها شرکت نکردند.
منبع تصویر، YUE XIAOYONG
چین تنها کشوری است که پس از تسلط طالبان، جاوشینگ به عنوان سفیر این کشوردر سپتامبر ۲۰۲۳ به کابل فرستاد که استوارنامه خود را در مراسمی به نخست وزیر طالبان تقدیم کرد.
همچنین شی جی‌پینگ، رهبر چین اعتبار نامه بلال کریمی، سفیر طالبان را دریافت کرده است.
سفارت‌های کشورهای غربی هنوز در کابل بسته هستند و عمدتا به دوحه قطر منتقل شده‌اند.
در مورد تعیین نماینده ويژه دبیرکل سازمان ملل برای افغانستان، پکن از موضع طالبان حمایت کرده است.
در ۲۹ دسامبر گذشته که شورای امنیت سازمان ملل قطعنامه ۲۷۲۱ در مورد نحوه تعامل با حکومت طالبان را تصویب کرد، چین و روسیه به آن رای ممتنع دادند.
نماینده چین در توجیه رای ممتنع این کشور گفت که چین و روسیه در این زمینه نگرانی‌های خود را ابراز کرده‌اند و در زمان مشورت تدوین آن، خواستار تجدیدنظر شدند اما چنین نشد که باعث «تاسف عمیق» است و به همین خاطر این دو کشور رای «ممتنع» دادند.
او گفت «امیدوار است دبیرکل سازمان ملل با دقت در تعیین نماینده ویژه خود تعامل سازنده با مقامات افغانستان داشته باشد و راه‌حل‌های مناسب را بیابد. تاریخ افغانستان در دو دهه گذشته ثابت کرده که نتیجه تحمیل راه‌حل‌های خارجی بر این کشور در نهایت به ناکامی می‌رسد.»
- نویسنده : قیام خوراسانی
- منبع خبر : BBC
