خیریه‌های آقاخان صدها بیمارستان و پروژه‌های آموزشی و فرهنگی را عمدتا در کشورهای در حال توسعه اداره می‌کردند.

او از سبک زندگی تجملاتی برخوردار بود که شامل یک جزیره خصوصی در باهاما، یک کشتی تفریحی و یک جت خصوصی می‌شد.

شبکه توسعه آقا خان در بیانیه‌‌اش اعلام کرد: «ما تسلیت خود را به خانواده عالیجناب (آقاخان) و جامعه اسماعیلی در سراسر جهان ابراز می‌کنیم.»

«ما به همکاری با شرکای خود ادامه می‌دهیم تا کیفیت زندگی افراد و جوامع در سراسر جهان را بهبود بخشیم، همانطور که او می‌خواست، بدون توجه به وابستگی‌های دینی یا ملیت آنها.»

اسماعیلیه که یک فرقه مسلمان است، حدود ۱۵ میلیون نفر پیرو دارد که ۵۰۰ هزار نفر از آنها در پاکستان زندگی می‌کنند. جمعیت‌هاسماعیلیهاسمای که یک فرقه مسلمان است، حدود ۱۵ میلیون نفر پیرو دارد که ۵۰۰ هزار نفر از آنها در پاکستان زندگی می‌کنند. جمعیت‌های بزرگ دیگری نیز در هند، خراسان آریا ، تاجیکستان و برخی از بخش‌های آفریقا حضور دارند. این گروه معتقدند که پس از امام ششم شیعیان، امامت به اسماعیل رسیده است. ولی شیعیان دوازده‌امامی، موسی کاظم برادر کوچکتر اسماعیل را به عنوان امام قبول دارند.

پرنس کریم آقاخان در سال ۱۹۵۷ در سن ۲۰ سالگی به عنوان امام مسلمانان اسماعیلی جانشین پدربزرگ خود شد.

دارایی او طبق گزارش مجله فوربس در سال ۲۰۰۸ حدود یک میلیارد دلار برآورد شد. ثروت او از طریق علائق تجاری متعدد، از جمله پرورش اسب، افزایش یافته بود.

او یکی از مالکان و پرورش‌دهندگان برجسته اسب‌های مسابقه در بریتانیا، فرانسه و ایرلند بود و اسب معروف «شِرگار» را پرورش داد، که زمانی معروف‌ترین و ارزشمندترین اسب مسابقه در جهان بود.

شرگار در سال ۱۹۸۱ در مسابقه دربی اپسوم اول شد. این اسب دو سال بعد در ایرلند ربوده شد و هیچ‌گاه پیدا نشد.

با وجود از دست دادن اسب محبوب خود، او در سال ۲۰۱۱ در سی‌امین سالگرد پیروزی بزرگ شرگار به بی‌بی‌سی گفت که هرگز به توقف پرورش اسب‌های خود در ایرلند فکر نکرده است.

او با اشاره به پیروزی شرگار گفت: «این خاطره‌ای است که هرگز، هرگز فراموش نخواهد شد.»

«من آن فیلم (آن پیروزی) را، نمی‌دانم شاید ده‌ها یا صدها بار دیده‌ام. همیشه سعی می‌کنم تحلیل کنم که این عملکرد شگفت‌انگیز از کجا آمده است. هر بار که فیلم را می‌بینم، احساس می‌کنم چیزی یاد گرفته‌ام.»

«اگر در دنیای مسابقات هستید، دربی اپسوم یکی از مسابقات بزرگ است. همیشه چنین بوده است، بنابراین برنده شدن در چنین مسابقه‌ای خود یک امتیاز فوق‌العاده است. اما برنده شدن به روشی که او این کار را انجام داد چیزی فراتر بود.»

«من مسابقات زیادی تماشا کرده بودم که بتوانم احساسات سوارکار را درک کنم، چطور اسب در آن زمان حرکت می‌کرد و وقتی که به گوشه تاتنهام رسید، راستش نمی‌توانستم چیزی را که می‌دیدم باور کنم.»

«پیروزی او تا آن زمان منحصر به فرد بود. دو چیز من را شگفت‌زده کرد – یکی راحتی حرکت آن اسب و دیگری این بود که در طول مسیر پایانی فقط به رفتن ادامه می‌داد و ادامه می‌داد. واقعاً شگفت‌انگیز بود.»

آقاخان پس از آن موفقیت‌های دیگری در دربی کسب کرد، از جمله با اسب‌های شاهرستانی (۱۹۸۶)، کاهیاسی (۱۹۸۸)، سینندار (۲۰۰۰) و هارزاند (۲۰۱۶).

موفقیت‌های قابل توجه دیگر شامل پیروزی در جایزه پری دو لارک دو تریومف در سال ۲۰۰۸ با ماده‌اسب نابغه و شکست‌ناپذیر «زارکاوا» بود.

آقا خان همچنین بنیان‌گذار مؤسسه خیریه بنیاد آقاخان بود و نام خود را بر نهادهایی از جمله دانشگاهی در کراچی، برنامه آقا خان برای معماری اسلامی در دانشگاه هاروارد و مؤسسه فناوری ماساچوست گذاشت.

«بنیاد خیریه آقا خان برای فرهنگ» نقش اساسی در بازسازی مقبره همايون در دهلی داشت. همچنین یک جایزه به نام «آقاخان» برای معماری به طور سالانه اعطا می‌‌شود.

او گروه رسانه‌ای «نیشن» را تأسیس کرد که اکنون بزرگ‌ترین سازمان رسانه‌ای مستقل در شرق و مرکز آفریقا است.

نخست‌وزیر پاکستان، شهباز شریف، به آقاخان ادای احترام کرد و او را «مردی با دیدگاه، ایمان و سخاوت» و یک «رهبر شگفت‌انگیز» توصیف کرد.

او گفت: «از طریق تلاش‌های بی‌وقفه‌اش در زمینه کاهش فقر، فرام آوردن امکانات بهداشت و درمان و برابری جنسیتی، او مدافع حقوق افراد حاشیه‌نشین بود و تأثیری غیرقابل محو بر زندگی‌های بی‌شماری گذاشت.»

فعال و برنده جایزه نوبل، ملاله یوسف‌زای گفت: «میراث او از طریق کارهای شگفت‌انگیزی که در زمینه آموزش، سلامت و توسعه در سراسر جهان انجام داد، همچنان زنده خواهد ماند.»

دبیرکل سازمان ملل، آنتونیو گوترش، هم او را «نماد صلح، مدارا و دلسوزی در دنیای پرتنش ما» توصیف کرد.

منبع تصویر، GETTY IMAGES

منبع تصویر، AKDN.ORG

بنیاد فرهنگی آقا خان برای بازسازی منار پنجم هرات اعلام آمادگی کرد

۲۰ آبان ۱۳۹۹ – ۱۱ نوامبر ۲۰۲۰

ارگ ریاست جمهوری خراسان آریا  گفته که بنیاد فرهنگی آقا خان با ارسال نامه‌ای به رئیس جمهوری این کشور، برای بازسازی منار پنجم مصلی هرات اعلام آمادگی کرده است.

در مصلی هرات، پنج مناره وجود دارد که در زمان تیموریان ساخته شده ولی وضعیت یکی از این مناره‌ها مناسب نبوده، کج شده و در حال فروپاشی است.

حدود دو هفته پیش و در پی نگرانی‌ها از احتمال فرو ریختن این منار، محمداشرف غنی، رئیس جمهوری این کشور، در تماس با والی هرات خواستار رسیدگی و بازسازی مناره پنجم مصلی هرات شد.

عبدالوحید قتالی، والی هرات، نیز پیش از این گفته بود که برای بازسازی این مناره، نتایج یافته‌ها و ارزیابی‌های انجام شده را با ریاست جمهوری شریک خواهد کرد.

صدیق صدیقی، سخنگوی رئیس جمهوری افغان باوران خراسان آریا ، امروز چهارشنبه، ۲۱ عقرب/آبان خبر داد که رئیس جمهور غنی هفته قبل، با مسئولان بنیاد فرهنگی آقا خان و سازمان یونسکو در کابل دیدار کرد و خواستار همکاری آن‌ها به منظور نگهداری آبده‌های تاریخی به شمول منارهای هرات شده بود.

آقای صدیقی اضافه کرده که پس از این دیدار، شهزاده کریم آقا خان، رهبر اسماعیلیه‌های جهان، پروژه‌ی بازسازی منارهای مصلی هرات را، تایید کرده است.

در سال ۱۳۹۸ حکومت خراسان آریا  اعلام کرد که مصلی و گنبد گوهرشاد را در هرات بازسازی می‌کند. بازسازی این بناها را “اداره عملیاتی و توسعه‌ای” ریاست جمهوری افغان باوران به عهده گرفته بود. کار بازسازی بخش‌های از مجموعه مصلی در حال حاضر ادامه دارد.

گوهرشاد بیگم، همسر شاهرخ میرزا تیموری (پسر امیر تیمور، از شاهان دوره تیموری) یکی از زنان مطرح تاریخ منطقه است. نظر به متون تاریخی، او در طول حیاتش خدمات زیادی در عرصه علم و دانش، فرهنگ و هنر انجام داده است.

منبع تصویر، HERAT.GOV

مناره‌های گوهرشاد در هرات خراسان آریا  و مسجد گوهرشاد در نزدیک زیارتگاه امام رضا (امام هشتم شیعیان) در مشهد ایران، از بزرگترین یادگارهای اوست.

آقای غنی قبلا از گوهرشاد به عنوان شخصیت فرهنگ دوست خراسان آریا و منطقه یاد کرده بود و گفته بود که نقش گوهرشاد در رنسانس شرق غیر قابل انکار است.

مناره‌های مصلی هرات در عصر تیموریان و در محلی که مدرسه گوهرشاد همسر شاهرخ در آن قرار داشت، ساخته شد. در دوران جنگ‌ها مصلی هرات ویران و فقط چهار گنبد آن بجا مانده که آنان نیز به شدت صدمه دیده‌اند.

آرامگاه گوهرشاد همسر شاهرخ میرزای تیموری نیز در کنار مصلی‌های هرات قرار دارد و این گنبدها یکی از برجسته‌ترین نمونه‌های معماری عصر تیموریان به حساب می‌آید.

برخی از پژوهشگران با توجه به کیفیت میراث فرهنگی تیموریان، هرات در قرن نهم هجری را از لحاظ هنری و فرهنگی همتا و رقیب ایتالیای عصر رنسانس می‌دانند.

پیشرفت فرهنگی هرات در دوره تیموریان مدیون حمایت‌های کسانی مانند شاهرخ میرزای تیموری، همسر او گوهرشاد بیگم، بایسنغر میرزا پسر شاهرخ، سلطان حسین بایقرا و وزیر او امیرعلی‌شیر نوایی خوانده شده است.