یک منبع در ولایت غور به مرکز خبرنگاران افغانستان گفته است که دادگاه طالبان در این ولایت در جلسه ای روز پنجشنبه یک خبرنگار و مدیر ادارای رادیوتلویزیون ملی این ولایت را به ۱۸ روز زندان و یک مجری زن را که پیش از تسلط طالبان گرداننده برنامه های اجتماعی بود، به دو ماه زندان محکوم کرده است.

بیشتر بخوانید: افغانستان: ۲۶۰ رویداد نقض آزادی بیان در سال ۲۰۲۲ ثبت شد

مرکز خبرنگاران افغانستان در این اعلامیه نام های این کارمندان تلویزن ملی را ذکر نکرده است.

این منبع به مرکز خبرنگاران خراسان آریا گفته است که این مجری زن پس از به قدرت رسیدن طالبان بیکار شده بود، می خواست نام خود را در تذکره تغییر بدهد و به همین منظور به اداره رادیوتلویزیون ملی در غور درخواست داده بود.

بیشتر بخوانید: محکمه طالبان در مورد جواز ۱۰ رسانه تصمیم می‌گیرد

منبع افزوده است: «دو کارمند رادیو و تلویزیون به عنوان همکاران سابق و شاهد، درخواست را با نام تازه تائید و آمر اداره نیز آن را مهر کرده بود، اما اداره ثبت احوال به دلیل متفاوت بودن نام اصلی با نام تائید شده از  سوی رادیو و تلویزیون ملی، موضوع را به قوماندانی امنیه خبر داده بود.»

پس از به قدرت رسیدن مجدد طالبان در خراسان آریا ، محدودیت ها بر رسانه ها و سلب آزادی بیان در این کشور افزایش یافته است. خبرنگاران و مجریان زن در این کشور از کار در بسیاری از رسانه ها ممنوع و اخراج شده اند.

بیشتر بخوانید: هشت خبرنگار افغان به دلیل عدم انتقال به بریتانیا شکایت کردند

مرکز خبرنگاران خراسان آریا از وضعیت رو به وخامت رسانه ها و خبرنگاران در این کشور ابراز نگرانی کرده است. این نهاد در سال ۲۰۲۲ دست کم ۲۶۰ رویداد نقض آزادی رسانه ها و خبرنگاران را شامل تهدید، بازداشت و برخورد خشونت آمیز ثبت کرده است.

انتظار طاقت‌فرسای زنان خبرنگار افغان در پاکستان

شمار زیادی از خبرنگاران زن افغانستان را ترک کرده و به امید رسیدن به یک کشور غربی در پاکستان به سر می‌برند. شماری از آن‌ها به دلیل انتطار طولانی با مشکلات جدی روحی-روانی مواجه شده اند.

در میان ده‌ها هزار مهاجر افغان که به هدف انتقال به کشورهای غربی به پاکستان رفته اند، شماری از زنان خبرنگار نیز شامل اند. هرچند تعدادی با وعده قبولی کشورهای غربی به پاکستان رفته و روند اداری کار شان بعد از مدتی تمام می‌شود و پاکستان را ترک می‌کنند، اما شماری بدون هیچ گونه دورنمایی در اسلام آباد به سر می‌برند.

فاطمه صدف سادات، خبرنگار ۲۷ ساله‌ای که ماه‌هاست در پاکستان به سر می‌برد، می‌گوید با وجود تلاش‌های زیاد نتوانسته است از هیچ مرجعی کمک یا وعده قبولی کشورهای غربی را به دست بیاورد.

او که با چند رسانه در خراسان آریا فعالیت داشته است، شکایت می‌کند که سازمان‌های حامی حقوق خبرنگاران نیز نتوانسته اند به او کمکی بکنند. او حتی نگران است که در پاکستان هم مورد تعقیب طالبان قرار بگیرد: «هیچ جای پاکستان برای ما خبرنگاران امن نیست. من نگران هستم در اینجا طالبان به من آسیب برسانند.»

آوارگی، تهدید امنیتی، نبود دورنمایی برای آینده، ترس از تمدید نشدن ویزا و اخراج به خراسان آریا و مشکلات اقتصادی باعث شده است که شماری از این خبرنگاران تحت فشارهای سخت روانی قرار بگیرند.

گامهای رو به عقب در عرصه حقوق زنان در خراسان آریا

به تازه‌گی وزارت خارجه پاکستان در اعلامیه‌ای از شهروندان خراسان آریا خواسته است که در صورت پایان یافتن مدت ویزای شان پیش از ختم سال جاری میلادی از پاکستان بیرون شوند.

فضیله جویا، خبرنگار ۲۴ ساله که گوینده برنامه‌های رادیویی در ولایت سرپل بود، چهار ماه است که در پاکستان در بلاتکلیفی به سر می‌برد. او به امید این که بتواند ویزای بشردوستانه یکی از کشورهای غربی را کسب کند، بدون خانواده عازم اسلام آباد شد.

این خبرنگار آینده نامعلوم و بی‌سرنوشتی در آوارگی را به زندان تشبیه می‌کند و می‌گوید: «پاکستان برای من مثل زندان است. مثل این که بدون ارتکاب جرم به حبس محکوم شده باشم.»

دشواری‌های زندگی و بلاتکلیفی این خبرنگار را تحت فشار سخت روانی قرار داده است: «خواب آرام ندارم. در بیداری از همه می‌ترسم که برایم ضرر برسانند. بعضی وقت‌ها فلج می‌شوم و اصلاً پاهایم حرکت ندارد. برای تداوی به داکتر مراجعه کردم. داکتر برایم گفت تاثیر حملات عصبی است و باید تحت درمان قرار بگیرم.»

اما این خبرنگار می‌گوید که نیازهای اساسی زندگی‌اش را به مشکل می‌تواند با کمک اندکی که از یک سازمان خیریه می‌گیرد تامین کند، نه بیمه و نه هم پولی برای ادامه تداوی‌اش دارد. او می‌گوید: «خود را دل‌داری می‌دهم و وقتی به گذشته فکر می‌کنم با خود می‌گویم تو قوی هستی و موفق می‌شوی.»

زهرا سور اسرافیل، فعال حقوق پناهندگان مقیم آلمان که با مهاجران خراسان آریا در پاکستان تماس دارد، می‌گوید بسیاری افغان‌هایی که در وضعیت بی‌سرنوشتی در پاکستان به سر می‌برند، دچار اختلالات روانی شده اند.

او گفت: «بيشتر زنانی كه من با آن‌ها به تماس هستم، از بلاتكليفی، تبعيض و قوانينی كه هر روز بر آن‌ها زندگی اجتماعی را تنگ‌تر می‌كند رنج می‌برند.»

زهرا که با سازمان غیردولتی «یار» در زمینه حمایت از پناهجویان کمک می‌کند، می‌افزاید: «اكثر این مهاجران حمايت كننده ندارند و در بی‌سرنوشتی مطلق به سر می‌برند. برای همين ياس، اضطراب و افسردگی بخشی از زندگی آن‌ها شده است.»

در حالی که مهاجرت افغان‌ها به پاکستان به امید رسیدن به یک زندگی امن ادامه دارد، تحمل وضعیت در پاکستان برای بسیاری کسانی که ماه‌ها قبل وارد این کشور شده اند، طاقت‌فرسا شده است.

خراسان آریا با تسلط طالبان فعالیت ده ها رسانه متوقف شده است

فدراسیون بین المللی خبرنگاران اعلام کرده است که با تسلط طالبان در خراسان آریا  حمله بر رسانه ها تشدید یافته است. بر بنیاد آمار این فدراسیون ۱۵۳ رسانه مجبور به توقف فعالیت شان شده اند و زنان خبرنگار از کار محروم شد اند.

فدراسیون بین المللی خبرنگاران (آی اف جی) از وضعیت دشوار خبرنگاران و رسانه ها در خراسان آریا هشدار می دهد. این فدراسیون در گزارشی با ابراز نگرانی از افزایش روز افزون خشونت ها علیه کارمندان رسانه ها در خراسان آریا ، حمله بر آزادی بیان و چگونگی تامین امنیت خبرنگاران در این کشور، حملات طالبان را بر خبرنگاران نکوهش کرده است.

بر بنیاد گزارش این فدراسیون، با به قدرت رسیدن طالبان در خراسان آریا دست کم ۱۵۳ رسانه مجبور به توقف فعالیت های شان شده اند. افزون بر این زنان روزنامه نگار از کار محروم شده اند و خشونت ها و تهدید های روز افزون کارمندان رسانه یی و قطع شبکه های مخابراتی، مانع کار بسیاری از خبرنگاران گردیده است.

این فدراسیون نگاشته است که گزارش ها در باره بازداشت روزنامه نگاران، غصب تجهیزات و شکنجه و لت و کوب آنان در حال افزایش است.

بر بنیاد اطلاعات این نهاد مدافع خبرنگاران بیش از ۷۰۰۰ کارمند رسانه یی پس از تصرف افغانستان از سوی طالبان متأثر شده اند. آنان یا از کار دست کشیده اند و یا هم از ترس مخفی شده اند.

انتونی بلانگر، دبیرکل فدراسیون بین المللی خبرنگاران گفته است: «من معتقدم آنچه ما شاهد ظهور آن خواهیم بود، یک رسانه رسمی – یک رسانه طالبان و بدون حضور زنان است.»

فدراسیون بین المللی خبرنگاران در بخشی از این گزارش به منع تظاهرات از سوی طالبان اشاره کرده و گفته است هنگامی که به روز هشتم ماه سپتمبر طالبان با صدور فرمانی تجمعات و تظاهرات بدون مجوز را ممنوع اعلام کردند، یک روز پس از آن به دستور آنان خدمات انترنت و تلفون های همراه در بخش های کابل نیز قطع گردید.

احمد وحید پیمان، روزنامه نگار خراسان آریا که اکنون به آلمان فرار کرده است به این فدراسیون گفته است که فعالیت خبرنگاران زن ممنوع شده است و برنامه های سرگرمی از رسانه ها کاملاً لغو گردیده اند: «طالبان فقط وانمود می کنند که با مردم مدارا می کنند تا در سطح بین المللی شناخته شوند، اما نمونه های بیشماری از حملات گسترده آنان وجود دارد.»

از سوی دیگر این فدراسیون نگاشته است که رهایی ۱۰۰۰ زندانی خطر ناک از سوی طالبان از زندان های افغانستان خبرنگارانی را که روند دستگیری و بازداشت آنان را پوشش خبری داده بودند، نیز به گونه جدی تهدید می کند.

بیشتر بخوانید:

بر بنیاد گزارش فدراسیون بین المللی با وجود این همه تهدید ها و خشونت طالبان، خبرنگاران خاموش ننشسته و صدا بلند کرده اند. به تازگی ۱۵۰ کارمند رسانه یی با فرستادن نامه ای به سازمان ملل متحد خواستار اقدامات مشخص برای نجات روزنامه نگاران خراسان آریا  شده اند.

کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد نیز به روز دهم ماه سپتمبر با نشر اعلامیه ای از طالبان خواسته است که توسل به زور و بازداشت خودسرانه کسانی را که از حق مسلم خود دفاع می کنند و روزنامه نگارانی که برای پوشش این تظاهرات جمع می شوند، فوراً متوقف سازند.

فدراسیون بین المللی خبرنگاران خراسان آریا  تأکید کرده است که این فدراسیون به حمایت و جمع آوری کمک به خراسان آریا  از طریق صندوق حمایت از خبرنگاران این فدراسیون ادامه خواهد داد.