فرمانده نیروی دریایی سپاه پاسداران اعلام کرد که رهبر جمهوری اسلامی دستور داده است جزایر سه گانه تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسی مسکونی شود.
علیرضا تنگسیری، فرمانده نیروی دریایی سپاه پاسداران، چهارشنبه ۱۰ اردیبهشت در یک گفت‌وگوی رادیویی به مناسبت روز ملی خلیج فارس از دستور رهبر جمهوری اسلامی برای مسکونی کردن جزایر سه‌گانه خبر داد و گفت: «جزایری که ما در خلیج‌فارس داریم بسیار راهبردی و سوق‌الجیشی هستند، بنا داریم جزایر خلیج‌فارس را با ایجاد زیرساخت‌های مسکونی، برای سکونت مردم آماده کنیم و این فرمان فرمانده معظم کل قوا است که مردم در جزایر زندگی کنند. وقتی اولین شخص مملکت می‌فرمایند آنجا را باید برای سکونت مردم فراهم کنیم، یعنی ما به دنبال امنیت منطقه هستیم.»
او به ساخت فرودگاه و موج شکن در جزایر اشاره کرد و گفت: «در تنب بزرگ فرودگاه بین‌المللی ایجاد کرده‌ایم؛ در تنب کوچک هم فرودگاه ساخته شده است و همچنین نیروی دریایی سپاه بیش از ۵۰ موج شکن را برای مردم ایجاد کرده است.»
موضوع حاکمیت بر جزایر سه گانه تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسی از مهم ترین مورد اختلاف میان امارات متحده عربی و ایران در سه دهه گذشته بوده است. حالا این تصمیم می تواند از یک سو باعث تنش با امارات شود و از سوی دیگر در راستای تسلط بیشتر ایران بر تنگه هرمز باشد. تسلط بیشتر ایران بر تنگه هرمز باشد.
مناقشه با امارات
اسناد تاریخی متعدد حاکی از این است که هر سه جزیره جزیره تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسی تا پیش از سال ۱۹۰۳ میلادی به طور نامنظم و در مقاطع زمانی متفاوت تحت حاکمیت ایران بوده اند. در سال ۱۳۵۰، پس از خروج بریتانیا از این جزایر پس از حدود ۷۰ سال ایران کنترل دوباره این جزایر را به دست گرفت.
امارات متحده عربی بارها ادعای مالکیت این جزایر را مطرح کرده و این خواست با حمایت اتحادیه عرب نیز همراه شده است. اما امارات هیچ سندی برای در اختیار گرفتن این جزایر ندارد.
در جریان نشست سازمان همکاری اسلامی که ۱۱ اسفند ۱۳۹۷ در ابوظبی پایتخت امارات برگزار شد، عبدالله بن زاید وزیر خارجه امارات ادعای این کشور را در مورد جزایر ابوموسی، تنب کوچک و تنب بزرگ تکرار کرد که با اعتراض شدید هیئت ایرانی و ترک جلسه اعضای هیئت جمهوری اسلامی مواجه شد، همین موضوع موجب متشنج شدن این نشست، پایان جلسه و خروج تدریجی دیگر هیئت‌ها شد.
تسلط بیشتر ایران بر تنگه هرمز
تنگسیری، فرمانده نیروی دریایی سپاه پاسداران در بخش دیگری از سخنان خود گفت: «متاسفانه برخی از سران کشورها که وابسته به بیگانه هستند، می‌خواهند بیگانه در منطقه باشد، حضور بیگانه در منطقه ناامنی به وجود می‌آورد که شاهد آن هم چند تصادم دریایی از جمله ناوشکن آمریکایی با یک نفتکش ژاپنی، زیردریایی آمریکایی با نفتکش و تیراندازی ناوشکن آمریکایی به سمت یک قایق تفریحی در امارات است که منجر به کشته شدن چند نفر شد.»
ایران بارها و در مقاطع مختلف تهدید کرده که تنگه هرمز را خواهد بست. جزایر تنب کوچک، تنب بزرگ و ابوموسی در نزدیک ترین فاصله با تنگه هرمز و در عمیق‌ترین قسمت‌های خلیج فارس قرار دارند. این سه جزیره در داخل دو کریدور رفت و برگشت تردد بین‌المللی کشتی‌ها واقع شده‌اند و این موضوع اهمیت ژئوپلیتیک و استراتژیک این جزایر را بالا می‌برد. زیرا بخش مهمی از جابجایی نفت خام مورد نیاز جهان از میان این جزایر است. این موضوع اهمیت این جزایر را بیشتر می‌کند. تسلط بر جزایر سه‌گانه به معنای تسلط بر صادرات و واردات از این منطقه و دسترسی به اقیانوس هند است.
تنگسیری با بیان اینکه خلیج فارس یک خلیج بسته با وسعت ۲۵۰ هزار کیلومتر مربع است، گفت: «اگر اتفاقی برای ناوهای اینها که سوخت هسته‌ای دارند بیافتد؛ به مدت یازده سال اکوسیستم خلیج فارس را از بین خواهند برد. حضور نامشروع آمریکایی‌ها در منطقه امنیت ما را می‌تواند به خطر بیاندزد، البته ما اجازه نمی‌دهیم هیچ ناو بیگانه‌ای در آب‌های ما حضور پیدا کنند.»
سخنان تنگسیری در حالی بیان می شود که نیروی دریایی آمریکا روز چهارشنبه ۲۷ فروردین اعلام کرد که یازده قایق سپاه برای ناوهای این کشور در شمال خلیج فارس «مزاحمت» ایجاد کردند.
مشخص نیست ساکنان آینده این جزایر که رهبر جمهوری اسلامی دستور کوچاندن آنها برای «امن کردن» منطقه را داده، چه کسانی خواهند بود، اما به نظر می‌رسد آیت‌الله خامنه‌ای و سپاه پاسداران تحت امر او درصددند با بالا گرفتن تنش‌ها در خلیج فارس، قدرت نظامی و همزمان مشروعیت و رسمیت حضور خود در این منطقه را افزایش دهند.
ناوگان پنجم نیروی دریایی آمریکا مستقر در بحرین در بیانیه‌ای تاکید کرده بود که قایق‌های نیروی دریایی سپاه در آب‌های بین المللی خلیج فارس از فاصله بسیار نزدیک و با سرعت بالا از مقابل دماغه و انتهای ناوها عبور کردند و اقدامات غیرحرفه‌ای و ناایمن علیه کشتی های نظامی آمریکایی انجام دادند.
دونالد ترامپ، رئیس جمهوری ایالات متحده، نیز اعلام کرده بود که به نیروهای آمریکایی دستور داده به هر قایق ایرانی که برای کشتی‌های آمریکایی در دریا مزاحمت ایجاد کرد شلیک کرده و آن را نابود کنند.
در ایران بیش از ۴۰ جزیره در حوزه سیاسی سه استان بوشهر، خوزستان و هرمزگان قرار دارند که بیش از نیمی از آن غیرمسکونی هستند.
در سه جزیره تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسی در حال حاضر ساکنان بومی و نیروهای نظامی زندگی می‌کنند. از این رو به نظر می‌رسد دستور مشخص برای «مسکونی شدن» این جزایر آن هم توسط سپاه به منظور تسلط بیشتر ایران بر خلیج فارس و تنگه هرمز صورت می گیرد.
مشخص نیست ساکنان آینده این جزایر که رهبر جمهوری اسلامی دستور کوچاندن آنها برای «امن کردن» منطقه را داده، چه کسانی خواهند بود، اما به نظر می‌رسد آیت‌الله خامنه‌ای و سپاه پاسداران تحت امر او درصددند با بالا گرفتن تنش‌ها در خلیج فارس، قدرت نظامی و همزمان مشروعیت و رسمیت حضور خود در این منطقه را افزایش دهند. هر چند به نظر می‌رسد در شرایط فعلی کشور این کاری زمان‌بر و برنامه‌ای درازمدت است.
انتقادات شدید از روسیه بر سر بیانیه‌ی مشترک با شورای همکاری خلیج فارس، نشانی از بی‌اعتمادی دیرپای ایران
دیدار حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه‌ی ایران، و سرگئی لاوروف، همتای روس وی؛ مسکو، روسیه، ۹ فروردین ۲۰۲۳. (عکس از وبسایت وزارت امور خارجه‌ی ایران)شرح خبر: روسیه در ایران به مخمصه افتاده است. تهران به دلیل اننشار بیانیه‌ای مشترک با شورای همکاری خلیج فارس، که حق حاکمیت ایران بر سه جزیره‌ی خلیج فارس را مورد بحث قرار می‌دهد، به مسکو شکایت کرده است. این مناقشه از پیچیدگی‌ها و بی‌ثباتی احتمالی مشارکت روزافزون ایران و روسیه پرده بر می‌دارد.
پوشش خبری: وزارت امور خارجه‌ی ایران، روز ۲۱ تیر، در اعتراض به بیانیه‌ی مشترک روسیه و شورای همکاری خلیج فارس که ادعای ایران بر جزایر ابوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک را به چالش می‌کشید، سفیر روسیه را احضار کرد.
- در حالی که ایران و امارات متحده‌ی عربی هر دو بر این جزایر ادعای مالکیت دارند، این جزایر از سال ۱۳۵۰ -اندکی قبل از تأسیس امارات- تحت کنترل ایران بوده است.
- بیانیه‌ی مشترک مورد بحث، پس از نشست روز ۱۹ تیر شورای همکاری خلیج فارس و روسیه در مسکو صادر شد. در این بیانیه حمایت از “ابتکار و تلاش امارات برای دستیابی به یک راه‌حل صلح‌آمیز” در خصوص این جزایر اعلام شد.
تصمیم روسیه برای امضای این بیانیه با واکنش شدید مقامات، چهره‌های سیاسی و رسانه‌های برجسته‌ی ایرانی مواجه شده است.
- حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه، روز ۲۱ تیر بی آن‌که از روسیه نام ببرد، در توییتی اظهار داشت که “بر سر استقلال، حاكميت و تماميت ارضی ایران، با هیچ طرفی تعارف نداریم.” علی بهادری جهرمی، سخنگوی دولت، نیز اظهارات مشابهی را ابراز کرد.
- یک روز قبل، در تاریخ ۲۰ تیر، ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه، اظهار داشت که “این جزایر تعلق ابدی به ایران داشته‌اند.” وی همچنین گفت که چنین اظهاراتی “با روابط دوستانه‌ی ایران و همسایگان مغایرت دارد “، هرچند از نام‌بردن از روسیه خودداری کرد.
- یکی از دستیاران وزیر امور خارجه نیز روز ۲۱ تیرماه با اشاره به سازمان همکاری شانگهای اظهار داشت که ایران می‌تواند از عضویت خود در این بلوک -که روسیه نیز از اعضای آن است- استفاده کند تا “روسیه را به تجدید نظر در همراهی خود با بیانیه شورای همکاری فراخواند.”
به طور جداگانه، علی اکبر ولایتی -مشاور عالی رهبر ایران و وزیر سابق امور خارجه (۱۳۶۰ تا ۱۳۷۶)- از امارات به دلیل ادعای “غیرقانونی” بر این جزایر انتقاد کرد.
- ولایتی همچنین روسیه را متهم کرد که در راستای حمایت از مواضع ابوظبی به منظور ایجاد روابط اقتصادی مطلوب با امارات فریب خورده است.
محمدجواد ظریف، وزیر سابق امور خارجه (۱۳۹۲ تا ۱۴۰۰)، مدعی شد که ایران اگر معتقد است می‌تواند متحد روسیه باشد، ادراک اشتباهی از رابطه‌ی خود با این کشور دارد.
- ظریف در تاریخ ۲۱ تیر در جمع اندیشمندان علوم اجتماعی تأکید کرد که ضد روسیه نیست و در دوران تصدی خود به عنوان وزیر امور خارجه ۲۸ بار به روسیه سفر کرده است. وی در همین راستا گوشزد کرد: “برای ایران ضد روس و ضد آمریکا بودن خطرناک است. زیرا باید منافع ملی‌مان را اولویت قرار دهیم و سپس مخالفت با سلطه‌ی آمریکا را مدنظر قرار دهیم.”
- نویسنده : قیام خوراسانی
- منبع خبر : خبر گزاری آمواج ، زیتون
